74
inierzy największej niedoli czarną przepaść; w końcu już winnych półsfcrzach, po S. Heleny skałach, smutnie się błąka.....gdy nie
spodzianie jakieś nowego rodzaju zjawisko, budzi ją z tych ma~ rżeń obłędu.
To już nie wiadomo do jakiej nalezóć ma części świata? Czyto Semiramidy ma byt. stolica? czyli tylko jakiegoś melodramu pyszna dekoracya? lub jakiej wschodniej powieści wspaniałe odbicie?
W głębi rozkosznej Śródziemnego morza zatoki, postrzega się raptownie cały stos marmurowych pałaców. Te pałace, w półkole na zielonych upiętrzone wzgórzach, zdają się umyślnie dla widza tak ustawione, iżby jeden nie krył drugiego; iżby ich krocie kolumn, ich płaskie, ogrodami pokryte dachy, słowem żeby nic dla niego straconóm nie było. I tćż zdumione oko szuka w tych nadpo-wietrznych ogrodach jakiego Saladyna; dziwi się, iż pod cieniem ich pomarańczowych drzew nie widzi nowćj jakićj Roxolany.
Ten zbiór marmurowych oryentalnego kształtu pałaców, co tak leniwie nad swą śliczną leżą zatoką, zowie się Genua.
Genua, ta rywalka Wenecyi, którąto zwano niegdyś piękną (Venezia la bella), (1) wzięła sobie przydomek pysznej (Genua la superba) i nikt go jój dotąd nawet nie zaprzeczy. Mniemam owszem, iż niepodobna, spostrzegłszy ten jej obraz—do którego dodać trzeba port krociami masztów ozdobny—obraz, potrzebujący wzroku duszy, by go dokładnie pojąć, a którego żaden nie odda opis, mniemam, mówię, iż każdy go ujrzawszy, zawoła w uniesieniu: o jakież to pyszne!
Nawet trzy jćj główne przebiegłszy ulice, samemi z obu stron otoczone pałacami, i ten most zwany Carignan, co dwie łącząc góry, ponad ulice, kościoły i domy śmiało rzucony, za dziwny i nowego rodzaju służy mieszkańcom spacer, wszystko to jeszcze pysznóm nazwać trzeba.
Lecz, jako najwięcćj rzeczy świata, dla dochowania złudzenia, iu należy i wzrok i kroki swe wstrzymać, nie puszczając, nie zagłębiając ich dalćj.
(') Genua, tak jak Wenecya, miała Dożów i rządzący senat. Ta forma rrądu począwszy od 1528 r. trwała u niej przez lat 270. Później wpływem Francyi zmieniła go, przezywając się rzecząpospolitą Iiguryańską. Nakoniec. została wcieloną do eesarsłwa franruzkiego, a teraz do Piemontu.