WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH080 I

— 64 —

Przy tej jednak ciemności, jaka poci względem stosunku pojedynczych części mózgu do czynności umysłowych panuje, nie możemy jeszcze odrzucać tego przypuszczenia, że wyższe czynności umysłowe są może zależne od nieznacznego przyrostu mózgu.

Również i to mniemanie cieszy się dotąd jeszcze uznaniem, że prawidłowe władze umysłowe człowieka tylko tam istnieją, gdzie waga mózgu nie przekracza pewnej dolnej granicy, różniącej się według płci i pojedynczych plemion. Quatrefages chciał wagę mózgu u Europejczyków' dla mężczyzn na 1113, dla kobiet na 975 grammów ustanowić¹). Karol A ogt wymaga w pierwszym przypadku tylko 1000 a w drugim tylko 900 grm ²). Luschka oświadczył zaś niedawno, iż 64 łutowy czyli 1000 grm. stanowi tę wagę mózgu, która jest niezbędnie potrzebna, aby się czynności umysłowe prawidłowo odbywały ³). A^vażąc mózg w świeżym stanie, znalazł on, iż ujednćj dziewczyny z małem mózgowiem (mikrocephalia) ważył li 30 łut., a u chłopca tego rodzaju nawet tylko 20 łutów. Prócz wydłużenia czaszki i znaczniejszej skośności lica ku przodowi nie można było u tych nieszczęśliwych istot nic więcej zwierzęcego na głowie dostrzedz. A^rir-chow^T zaprzeczył bowiem stanowczo twierdzeniu A^rogta, jakoby położenie otworu potylicznego miało być nieprawidłowa. To samo da się powiedzieć i o stosunkach kości podstawowej, którą oczywiście u dorosłych mikrocefałów i dorosłych małp, oraz młodych małogło-wych i młodych małp i to wyższego rzędu nie zaś u dorosłych mało-głowych i młodych małp porównywać należy ⁴). A ogt ośmielił się porównywać czaszki takich upośledzonych ludzi z czaszkami małp. Według jego obliczenia wynosiła pojemność czaszki u jednego idioty S-2, u drugiego 460 k. centym., gdy tymczasem u goryla 500 k. ctm. dosięgała ⁵). Na podstawie tych dochodzeń upatrywał on w owych upośledzonych ludzkich stworzeniach cofnięcie się w tył, czyli mówiąc jest względnie bardzo mała, a jednak posiada pierwsza liczba tę własność zmniejszać się do nieskończoności przez ciągłe potęgowanie, trzecia wzrastać do nieskończoności tą samą drogą, gdy tymczasem średnia pozostaje niezmienną przy wszelkiem ■potęgowaniu.

9 Rapport sur le progres de TAnthropologie, str. 324.

²) Vorlesungen uber den Menschen. T. I, str. 103.

³) Dritte Yersammlung der deuts. Anthrop. Gesellscnaft, str. 17.

⁴) Menschen und Affenschadel, str. 31.

⁵) Memoires sur les microcephales w Memo. de 1'Institut national gćnevois. T. IX. Geneve 1867, str. 54.

http://rcin.org.pl