WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH160 I

144

Magellańskich do małej garstki tych ładów, którzy iskrę przez krzesanie z rudy wydobywają i na pruchno ją chwytają ⁷) Prócz tego, przy rozmnażaniu swych psów, trzymają się zasad hodowli rasowej ²). Lecz niestety, w razie głodu, zabijają stare kobiety wprzód niż psy, mówiąc, że te łowią wydry a kobiety nie ^z). Do tego dodamy uwagę jednego z najlepszych spostrzegaczy w^T naszych czasach. „Gdy na pokładzie okrętu Beagle, — zapewnia Karol Darwin,—z mieszkańcami kraju ogniowego żyłem, wzbudzały moje zadziwienie nieustannie małe rysy charakterystyczne, dowodzące, jak podobne są ich umysłowe przymioty do naszych⁴* ⁴). Fitzroy przypisuje im nakoniec wiarę w sprawiedliwego boga, zsełającego nieszczęście jako karę za popełnione zbrodnie ⁵).

Z pomiędzy wszystkich mieszkańców ziemi zbliżają się może Botokudzi w Brazylii najwięcćj do pierwotnego stanu człowieczeństwa. Jakkolwiek nie żyją na krańcach stałego lądu, to jednak ich kraina jest nadzwyczaj dzika, a Europejczycy osiedlili się tam najpóźniej z wszystk.ch okolic nadbrzeżnych Brazylii. Botokudzi chodzą zupełnie nago i szpecą się wtykaniem w wargi i policzki klinów, od czego i nazwa ich pochodzi, gdyż w portugalskim języku botoąue znaczy za-tyczka; pomiędzy sobą zaś zowią się oni Engkerakmcng. Żywność zdobywają strzałą i obwijają sobie przy tern, czego inne ludy nie czynią, lewe ramię powrozem, aby ją tym sposobem ochronić od obrażenia przez odskakującą cięciwę, Oni żyją jeszcze w okresie narzędzi kamiennych szlifowanych, lecz nie przewierconych, budują sobie chaty, gotują jadło w naczyniach glinianych a w księżycu czczą twórcę wszelkiego stworzenia ⁶). Polowanie w myśliwskich oirręgach dozwolonćm jest tylko właścicielom tych okręgów, a polowanie w cudzych karanśm bywa pojedynkiem ⁷). Każdy stara się o jak najlepsze utrzymanie dróg w swym okręgu i buduje mosty wiszące na powrozach z roślin

*) W. Parker Snów, Off Tierra del Fuego. London 1807. T. II, srr. 360. A może oni fen wynalazek podpatrzyli u Patagończyków, używających krzesiwa ze stali i krzemienia po europejsku. Musters w Journ of the Anthrop Instit T. I, str. 198.

²) Darwin, Domestication. T. II, str. 207.

³) Tenże Journal of Researches. London 1845, str. 214.

⁴) Abstammung des Menschen. T. I, str. 209. s) W. P. Snów, 1. c. T. II, str. 358.

⁶; Prinz zn Neuwied, Reise nach Brasilien. T. II, str. 18, 21, 27, 35 ^e) 1. c. str. 368.

http://rcin.org.pl