WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH171 I

155

py ścierwow^re, węgorze i ryby wszelkiego rodzaju, nietoperze, węże i robaki ^T). Podobne wyliczenie podał niedawno i G. S c hweinfurth który wyKazuje, że Murzyni Bongo czyli Dor, z wyjątnem psa i człowieka, żadnem innem zwierzęciem nie gardzą, nawet szczurami, wężami, sępami ścierwożernemi, hyeną, tłustym ziemnym niedźwiadkiem, skrzydłatemi termitami i gąsienicami ²). A niedawno temu doniósł Fr. Appun o Indyjanach w angielskiej Guyanie: „Zwierzyna i ryby oto główne ick pożywienie; nie gardzą jednak i szczurami, małpami, krokodylem, żabami, robakami, gąsienicami, mrówkami, pędrakami i chrząszczami^{41 3}). Wstręt do jakiegokolwiek pożywienia polega jedynie na zwyczaju lub obawie przed rzeczą nieznaną. Europejczycy też nie mają wielkiego prawa wzdragać się na widok Chińczyków, zaliczających gniazda jaskółcze i trepang (holoturie) do przysmaków największych, lub Arabów, witających chmury szarańczy jako ucztę przez boga zesłaną, gdyż oni sami nie czują wstrętu ani do szczątków trawienia przepiórek ani też do omarów lub raków, przeznaczonych przecież w celu oczyszczenia swej dziedziny wodnej na spełnienie służby i grabarza i grobu.

Chcąc tedy skreślić sobie obraz żywienia się pia-praojców naszego rodu przed rozwinięciem się rolnictwa, a nawet przed wprowadzeniem polowania, nie powinniśmy sądzić, że tylko pokarm roślinny służył do zaspokojenia głodu, lecz że wszystko używano w tym celu, co tylko zdolnem do tego być się wydało. Udajmy się najprzód nad brzegi morza, a przekonamy się, że tam dadzą się z dna lub nadbrzeżnych mielizn obficie wybrać pożywne muszle i ślimaki w każdćj porze roku. Zbiorowiska skorup jadalnych mięczaków, rozciągające się w postaci ławicy wzdłuż brzegów duńskich wysp i znane bardzo dobrze archeologom pod nazwą odpadków kuchennych (Kjókkenmóddinger), składają się ze skorup 4 gatunków mięczaków Bałtyku, służących za pożywienie mieszkańcom nadbrzeżnym w okresie niegładzonych, aż do okresu wygładzonych kamiennych narzędzi⁴). Skoro tylko raz oko się wprawiło w spostrzeganie podobnych zjawisk dostrzegli natychmiast inni badacze zupełnie podobne zbiorowiska skorup muszli w Szkoćyi, Stanach Zjednoczonych, Brazylii i Australii.

1) Ausland 1866, str. 700.

²) Globus T. XXII. N. 5, str. 76. ³J Ausland 1872, X. 27, str. 635. ⁴) Zob. powyżej str.

http://rcin.org.pl