WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH362 I

316

krywa, gdy roślina zwiędnie, dosłownie ziemię, a zebrane przez krajowców, oczyszczone z piasku i roztarte, służy im na chleb ^l).

Te okoliczności zbogacają nas o jedną ważną wiadomość, t j. że przyrządzenie mąki i pieczenie ckleba jest dawniejszem od rolnictwa. Jakim sposobem to się zaś stało, że krajowcom nie przyszło na myśl, umyślną uprawą i rozmnożeniem tego pożytecznego ziarna zasoby onegoż sobie stworzyć, przez to od przypadkowości zdobyczy przez polowanie się oswobodzić, od konieczności prowadzenia koczowniczego życia się uwolnić i uzyskać możność wychowania liczniejszego potomstwa, na to można by rozmaite przytoczyć powody. Australia posiada wielką obfitość drzew owocowych, mianowicie część jej międzyzwrotnikowa, tak że prawie żaden z badaczy z tamtąd me powraca, nie przynosząc z sobą nowego a przynajmniej pozornie nowego odkrycia w tej mierze; nawet banany mają na półwyspie Kar-pentaria róść dziko, a Ferd. Mueller napotkał na północy roślinę gronorodną, bardzo podobną do naszej winnej latorośli. Na południu rośnie zaś t. z. figa liottentocka, t. j. owoc z gatunku mesembryanthe-rmrm, jako cłar przyrody. Wieećj jeszcze niż owoc, który się nie długo utrzymuje zdolny do użycia, opóźniła postęp australijskich ludów do rolnictwa obecność korzeni pożywnych, nie wymagających tak jak zbożowe ziarno, uciążliwego przechowywania. Tak np. wydaje półwysep Karpentaryjski prawdziwy Yam (dioscorea carpentariae), południe zaś korzenie rośliny sorella, gatunku szczawiu, i drzewa trawo-wego, gatunku Nanthorrhoea, które kobiety kończastym kawałkiem drzewa wygrzebują, i które ostatnią ucieczkę i pomoc w razie niepowodzenia na polowaniu stanowią. ^xad rzeką Swan na zachod2ie lęgną się zresztą kenguruh tak obficie, że krajowcy, gdy się im 9 pensów (45 gr.) za sztukę obiecało, tyle ich dostarczali, iż osadnicy swą nierogaciznę nimi paśli ²). Podobnież zapewniał zmarły niedawno James Morill, który przez lat 17 pomiędzy nadbrzeżnemi ludami krainy królowej mieszkał, w pobliżu przylądku Bowling Green (19° 17 połud. szer., że im nigdy żywności nie brakowało. Z tego powodu możnaby z wszelką słusznością twierdzić, iż australijskie społeczeństwo nie dojrzało jeszcze do rolnictwa, t. j. że ludność wyspy nie była jeszcze na to należycie zbitą: nie wynosiła bowiem więcej nad 200,000

¹‘) Peterinauus Mittheiiungeu 1862, str. 79. ^z) Perdinsud Mueller, Auslaad 1859, str. 1018

http://rcin.org.pl