WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH371 I

355

To też krajowcy z nad zatoki Humboldfa (w Nowej Gwinei) umieli śmiałą i pewną ręką narysować ryby i ptaki ołówkiem na papierze, które im holenderscy żeglarze podali, chociaż i ołówek i papier po raz pierwszy widzieli *).

Włos doznaje u Papuanów naiwiększej troskliwości to go krótko przycinają, to splatają w małe kosy lub w wielkie warkocze, które potem grzebieniami z bambusu lub kości do głowy przepinają i piórami ptasiemi lub innemi przyborami zdobią. Czasami noszą na głowie czapki z cieniutkich wEkienek bambusu lub skóry z kenguru. Niektóre pokolenia trawią włos za pomocą proszku wapiennego muszli i nadają mu przez to barwę rudą lub podobną do lnu. Oni zdobią takie nos, uazy, szyję i ramiona, ostatnie pierścieniami, naramiennikami, naszyjnikami z wstąg i innych błyskotek, przez przekłuty zaś nos lub uszy przeciągają kości zwierzęce, pręty z bambusu, lub pióra, przez nos nawet niekiedy związane z sobą dwa kły kiernozie, ku górze zwrócone. Zwyczaj nacinani! skory dla wytworzenia podniesionych blizn i malowania sobie twarzy, piersi i ramion rozmaitemu czerwonemi i czarnemi ziemnemi barwami, wcieranemi i wpłekanemi za pomocą żarzącego węgla, tak że najrozmaitsze postacie i wtorki przedstawiają, jest wszędzie rozpowszechniony; chociaż zwyczaj mal&jski tatuowania za pomocą igły nie jest nigdzie u nich w użyciu, ryiko u b egritosów na wyspach filipińskich panuje pod względem tatuowania zwyczaj dwojaki. Jedni, z Marireles. nacinają skórę i wytwarzają blizny wywyższone, drudzy zaś, począwszy od wschodniego wybrzeża Baler aż do Palau, używają podobnie jak i Malajczycy, igły, od których widocznie ten zwyczaj przejęli. Lecz u wszystkich Papuanów kształt figur jest jednakowy o tyle, że wzory wszystkie składają się z linij prostych. Zęby przypiłowują sobie Papuanie tak aby były kończaste, chociaż ten zwyczaj nie ma tutaj takiego znaczenia, jak u Austral-czyków.

Z mieszkań Papuanów odznaczają się mianowicie te swoją odrębnością, które nad brzegami rzek się znajdują; zwykle jest ich więcćj razem i połączone tworzą kampong. Zbudowane są z bambusu i stoją na palach. Są więc zupełnie podobne do owych budowh nawodnych, które w ostatnich czasach nad jeziorami istniejącemu jeszcze lub da-wniejszemi w środkowśj Europie tak licznie bywają odnajdywane. Po-

^J) Nieuw Gwinea, ethnographiscb onderzecht. Amsterdam 1862 «tr. 178. ²> Friedr. Muller, Allg. Ethnogr. str. 103.

http://rciri.org.pl

23*