WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH415 I

w trzech przypadkach nawet prawem przepijane: 1) jeżeli człowiek prostego ludu z żoną radszy popełnił cudzołóstwo; 2) jeżeli ktoś został schwytany na uczynku zdrady kraju, szpiegostwa lub zbiegostwa do nieprzyjaciela; 3) gdy nieprzyjaciel z bronią w ręku został Schwytany. W tym ostatnim przypadku zjedzenie go żywcem jest przepisane. W skutek takich przepisów prawnych ludoźerstwo, właściwe malajskiemu plemieniu, utrzymało się jeszcze dotąd u Battaków, mianowicie. pojedynczy radszowie mieli tak dalece przywyknąć do ludzkiego mięsa, źe się wszelkiemi sposobami zadość mu uczynić starają. Niegdyś? miało również być zwyczajem u Battaków zjadać swych krewnych schorzałych łub słabowitych. V\ takim razie kazanu takiej osobie wieść na drzewo i śpiewając piosnkę: .przyszedł czas, — owoc już dojrzał,... niechże z drzewa spadnie!“ strząsano ją z niego. Gdy spadła, rzucano się na nią i zjadano ją.

Powodem do wojny bywają albo spory o granice, albo też obraza radszy. Wiec wypowiada ją uroczyście nieprzyjacielowi. Rozpoczyna ją schwytanie zakładników, którzy najprzód zakuwani by-waią w dyby, a potśm zabici i zjedzeni. Wojnę kończy zajęcie wsi przez zwycięzcę, który ją niszczy a mieszkańców⁷ zjada. Do zabaw należy taniec i ulubione Malaiezyków walki kogutów. Choroby są uważane za dzieło złych duchów a leczą się gusłami i czarami. Jakkolwiek Battakowie są dzikiem.' odznaczają się jednak pewnym rodzajem szlachetności: są otwarci i gościnni. Umysł mają bystry a sztuka czytania i pisania jest u nich powszechna. Pismo posiadają starodawne, przerobione zapewnie z pisma pomnikowego indyjskiego. Ich księgi (pustaha) są często bardzo starożytne i przechowają się wmaz z innemi drogocennościami w zabudowaniach gminnych.

Do religiinyeh wyobrażeń, Battakom wdaśc^wych, należy wiara w duchy przodków, którym szczególną cześć oddają. Podobnież i złe duchy (hegit s), mieszkające w piekle (świat w ziemi) są z ich strony przedmiotem żarliwćj czci, a gniew ich starają się ofiarami przebłagać. Bóstwem najwyższem jest u nich diebata, twórca świata, mieszkająca w siódmem niebie. Po ukończeniu stworzenia zdał on swe rządy na trzech bogów tatara guru. sripacli i rnangala Intlan. Lecz to nie są już bóstw^ra malajskie, jak nazwy ich dowodzą, tylko utwory indyjskiej wyobraźni i pochodzą z owych czasów, w których Indyje mieszkańców indyjskiego wyspozbioru nie tylko swą kulturą i pismem, lecz izasobem swych religijnych wyobrażeń darzyły

http://jcin.ojg.pl