92
Rozmowy i pogadanki z dziećmi.
że bez wody ryba nie posługuje się płetwami, ruchy wykonywa całem ciałem, rzuca się).
Przyjrzyjmy się płetwom: cztery na brzusznej stronie ciała, jedna na grzbiecie i jedna, jako zakończenie ogona; płetwami ryba wiosłuje.
Głowa: Zwrócić uwagę na pyszczek ryby: wciąż go otwiera i zamyka. Ryba w ten sposób oddycha.
(Gdyby dziecko zapytało, czy ryba oddycha wodą, wtedy możemy wytłumaczyć, że, wypuszczając wodę przez szczeliny z boku głowy, zatrzymuje powietrze, które jest w wodzie, a którego nie widzimy. Ryba, jak my, oddycha powietrzem, a nie wodą).
— Co powiecie jeszcze o głowie ryby? Duże bardzo oczy ma ryba, dobrze niemi widzi. Miejsce pobytu ryb. Zarośnięte stawy mają wodę mętną; rzeki i jeziora mogą być głębokie — więc nie jest tam badzo widno, ryba musi mieć dobre oczy, żeby sobie znaleźć jakieś stworzonko lub jakąś roślinkę do zjedzenia.
(Wrzucić do słoika drobniutkie okruszynki bułki i zobaczyć, jak rybka je. Jeżeli rybki mają być hodowane przez jakiś czas, to trzeba wystarać się dla nich o specjalny pokarm — suszone darnie; bułki nie można zostawić w słoju, bo woda kwaśnieje).
Kształt ciała. (Rysunek na dużej tablicy). Porównanie wielkości ryby z wielkością dłoni. Kilkoro dzieci rysuje na tablicy ryby, inne robią uwagi, który rysunek najbardziej podobny do żywej ryby, co można której zarzucić? Dalsze próby — zmiana dzieci; wkońcu muszą uchwycić prawidłowy kształt ryby (potwierdzą to jeszcze przy modelowaniu): owalny, szerszy przy głowie, węższy przy ogonie.
Łuska. — Teraz chyba każde z was potrafi narysować rybę, a może i namaluje, ale jeszcze nie zupełnie będzie podobna do prawdziwej, jednej rzeczy nie zauważyłyście, którą ryba ma na sobie. (Wych. wyjmuje rybę z wody, by dzieci dotknęły i obejrzały łuskę ryby). Barwa łuski: grzbiet ciemniejszy, koloru wody, spód jaśniejszy.
— Jeżeli kto zechce wyciąć rybę, lub namalować — to proszę bardzo, ale o łusce nie zapominajcie.