Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 024109

Limit wydruku: 0

A. MlifcMOU. KaCIum ieałti r.nr*, ZagaMah ktSfMnt. Wuui»'4 J<«IS

ISBN *.*-01 HSłft M. O by WN PWN .Vitt

Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader

byle jaki. nieudany, nicutalcntowany. niemający odpowiednich kwalifikacji’, a tradycyjne znaczenie: ‘(artysta, polityk, biznesmen itd.) utalentowany, mający wrodzone zdolności, mający powołanie, wybitny’ zeszło na dalszy plan'¹⁴.

4. Kwestie normatywne związane z leksyką współczesnej polszczyzny

Poprawne posługiwanie się zasobem leksykalnym wymaga opanowania kilku umiejętności. Należy przede wszystkim dobrze poznać znaczenia wyrazów, których się używa, zwłaszcza wyrazów rzadkich lub skomplikowanych znaczeniowo (często są to wyrazy zapożyczone i abstrakcyjne), w przeciwnym bowiem wypadku, w wyniku popełnienia błędu semantycznego może dojść do niezrozumienia (np. jeśli ktoś posługuje się wyrazem incognito, nic powinien użyć go w konstrukcji * zachować swoje incognito w tajemnicy). To samo dotyczy wyrazów rodzimych, niewłaściwie interpretowanych wskutek mylnego odczytania znaczenia z budowy słowotwórczej, np. obrzydliwy ‘łatwo brzydzący się czymś', sadź ‘to, co się osadza'. Po wtóre, trzeba znać wartość stylistyczną wyrazu, po to, by użyć go wc właściwym kontekście. W języku potocznym nic użyje się raczej oficjalnego czasownika konsumować, ani książkowego spożywać, gdy mowa o jedzeniu czegoś. O swojej żonie nie powinno się mówić nieżartobliwie małżonka czy połowica. Po trzecie, trzeba pamiętać o tym, by wyrazu nic umieszczać w takim kontekście, w- którym będzie się nasuwać jako pierwsze nic to znaczenie.

0 które mówiącemu (piszącemu) chodziło. Autorce zdania Mój syn doskonale znosi jajka chodziło o rozumienie czasownika znosić jako ‘tolerować, nic reagować negatywnie’, tymczasem zestalone połączenie znosić jajka narzuca rozumienie: ‘składać, wydalać je z siebie'. Powiedzenie: Mam nadzieję, że pomoc dla powodzian Irędzie teraz napływać szeroktt falą w konkretnej sytuacji mogło wywołać całkowicie niestosowne, dosłowne skojarzenia.

Sprawne posługiwanie się wyrazami i związkami frazeologicznymi polega ponadto na wyzyskiwaniu w tekstach synonimów, wymiennym używaniu wyrazów ogólnych i szczegółowych (np. w sytuacji codziennej nie użyjemy rzeczownika owoc; powiemy: Kupiłem trochę jabłek, gruszek, śliwek, a nic: Kupiłem trochę owocu), stosownym do typu tekstu używaniu wyrazów trudnych (np. uczniom szkoły podstawowej nie powinno się mówić o zajęciach obligatoryjnych

1 fakultatywnych, lecz o obowiązkowy ch i nieobowiązkowych) i nacechowanych w określony sposób (np. w mowie żałobnej nie użyje się raczej oficjalnego słowa nieboszczyk, nie mówiąc już o potocznym trup, powie się tylko: zmarły).

Strona 167/293

^,|J Nic notuje tego znaczenia Słownik współczesnego jgzyka polskiego, pod red. B. Dunaja ani huty słownik jfzyka polskiego, pod red M. Bańki; występuje ono w Uniwersalnym słowniku języka

[tulskiego, pod red S Dubtsza. a także w Shrwniku frazeologicznym współczesnej polszczyzny $. Baby i J. Lihcrka, tu nawet jako znaczenie pierwsze.

fi O 0

i Następna strona (Page Down) I