ZT107 (2)

212 CZĘŚĆ 3- ZARZĄDZANIE TURYSTYKĄ A ŚRODOWISKO

zjawiska. Ogromne możliwości dają pod tym względem muzea. Obecnie w Glasgow prowadzi się prace koncepcyjne nad wykorzystaniem muzeów jako ośrodków integracji społecznej zachęcających do udziału w procesie kulturalnego odrodzenia miasta te grupy, które dotychczas pozostawały na uboczu. Na przykład muzeum Greater Pollok Kist za darmo udostępnia swoje zasoby okolicznym mieszkańcom oraz umożliwia im organizację własnych wystaw i innych imprez. Osobne sale na tego typu prezentacje zapewnia także People’s Pałace Museum.

Jednak analiza rozkwitu turystyki w Glasgow w szerszym kontekście społeczno-ekonomicznym pokazuje, że osiągnięte ożywienie gospodarcze nie przyniosło dotychczas korzyści wszystkim mieszkańcom i nie przyczyniło się do rozwiązania zasadniczych problemów rozwoju miasta.

Dynamika miasta

Środowisko turystyki miejskiej cechuje się dużą dynamiką. Miasta podlegają nieustannym zmianom ekonomicznym, społecznym i kulturowym, wywoływanym często przez czynniki o charakterze ogólnokrajowym bądź globalnym. Jednym z najbardziej widocznych przejawów tych przeobrażeń jest typowy dla nowoczesnych miast Zachodu zanik przemysłu wytwórczego połączony z rozwojem sektora zaawansowanych technologii i usług oraz nieuniknionymi przetasowaniami w strukturze zatrudnienia (więcej na ten temat w: Law, 2002, s. 27-48). Jednocześnie duża mobilność kapitału i siły roboczej oznacza, że rywalizacja o przyciągnięcie nowych inwestycji nabrała wymiaru międzynarodowego. W dodatku na skutek globalizacji kulturowej centra wielu miast zaczęły się do siebie upodabniać. Warto w tym miejscu wspomnieć także o pojawieniu się koncepcji „miasta postnowoczesnego” (zob. Page, Hall, 2003, s. 31-39), stanowiącej nowe, nieco mgliste ujęcie kontekstu kulturowego jako połączenia zabawy, widowiska, pastiszu i konsumeryzmu. Zarządzanie turystyką miejską musi uwzględniać dynamikę miasta.

Koncepcja zarządzania turystyką miejską

Z powyższych rozważań wynikają dwa oczywiste spostrzeżenia. Po pierwsze, turystyka miejska to złożone zjawisko, które w praktyce obejmuje niezliczoną liczbę punktów widzenia, typów atrakcji turystycznych, modeli zachowań turystów itp. Po drugie, bez względu na tę różnorodność istnieje wiele zagadnień, zwłaszcza odnoszących się do skuteczności i sensowności strategii rozwoju turystyki, z którymi trzeba się zmierzyć w większości sytuacji (jeśli nie we wszystkich). Dlatego pożądane wydaje się stworzenie ramowej koncepcji uwzględniającej rozmaitość czynników, które mogą wywierać wpływ na rozwój turystyki, a zarazem oferującej logiczne i usystematyzowane podejście do zarządzania rozwojem turystyki miejskiej. Jedno z możliwych rozwiązań przedstawiono na rysunku 11.2.

W modelu tym punktem wyjścia nie jest turystyka, lecz szeroko rozumiane dynamiczne środowisko miejskie, które może odnieść jakieś korzyści z rozwoju turystyki (oznacza to, że w pewnych okolicznościach turystyka wcale nie musi być uznana za najodpowiedniszy filar strategii rozwojowej). Na początku należy się przyjrzeć otoczeniu politycznemu (na które składają się struktury oraz polityka władz

RYSUNEK 11.2

Ramowa koncepcja zarządzania turystyką miejską

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Tylcr(2000); Pagc, Hal! (2003).