ZT110 (2)

218 CZĘŚĆ 3. ZARZĄDZANIE TURYSTYKĄ A ŚRODOWISKO

i z łatwością można znaleźć punkty z bezprzewodowym dostępem do Internetu i sale do prowadzenia wideokonferencji. Sam hotel Hilton posiada centrum konferencyjne liczące 1350 miejsc.

O skuteczności przyjętej koncepcji promowania Pragi świadczą dwa wydarzenia: we wrześniu 2002 r. w centrum kongresowym odbyło się doroczne posiedzenie Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a zaledwie dwa miesiące później miasto gościło szczyt NATO. Ponieważ kwestie bezpieczeństwa nabrały ostatnio szczególnego znaczenia, w Pradze - uznawanej za stosunkowo bezpieczne miejsce - wprowadzono rozbudowane procedury ochrony gwarantujące spokojny sen wszystkim uczestnikom konferencji. Pracownicy hoteli regularnie przechodzą odpowiednie szkolenia prowadzone - z pożytkiem dla wszystkich gości - przez stale obecnych ekspertów ds. bezpieczeństwa.

Niewątpliwie musi minąć trochę czasu, zanim wizerunek Pragi zmieni się na tyle, aby przełamać opory wynikające z jej naturalnie ukształtowanego wizerunku i miasto przestanie być postrzegane jako zacofana pod względem infrastrukturalnym i technologicznym postkomunistyczna metropolia (And-ress, 2002). Wspomniane dwa wielkie wydarzenia w Pradze w 2002 r. prawdopodobnie w dużym stopniu przyczyniły się do zmiany wyobrażeń o zapleczu konferencyjnym czeskiej stolicy i umocnienia jej pozycji na rynku turystyki biznesowej.

Odpowiedź na pytanie, jak poradzić sobie ze złożonością marketingu miast w dłuższej perspektywie, może przynajmniej częściowo się kryć w semantyce typowej dla literatury poświęconej rozwojowi obszarów miejskich. Termin „miejsce” zdecydowanie różni się od terminu „terytorium”, kierującego uwagę przede wszystkim na kwestie własności, lecz także zagospodarowania, charakteru i jurysdykcji - czyli dokładnie te atrybuty, które składają się na wyjątkowość czy, inaczej, klimat miejsca. Klimat miejsca może się przejawiać w rozmaitych cechach danego terytorium, takich jak styl i układ architektoniczny, krajobraz, sposób wykorzystania oraz zwyczaje i zachowania lokalnej społeczności. W praktyce, jest najczęściej trudnym do opisania połączeniem tych elementów. To właśnie klimat miejsca jest tym, co specjaliści od marketingu usiłują uchwycić i uwypuklić w strategiach promocyjnych. Lokalne kultury stają się towarem na sprzedaż, o czym mogą świadczyć reklamy skierowane do potencjalnych turystów i zawierające slogany w rodzaju: „Przyjedź, poznaj mieszkańców Poitiers” czy spotykane w Hiszpanii „Zanurz się w świat opowieści, legend i tradycji”.

Wobec skomercjalizowania programów rozwoju obszarów miejskich pytanie, w jakim stopniu programy te służą zacieraniu różnic społecznych, pozostaje kwestią otwartą. Wydaje się jednak, że na coraz bardziej konkurencyjnym rynku kluczem do sukcesu okaże się umiejętność wykreowania reprezentatywnego i wiarygodnego klimatu terytorium, który stanie się zalążkiem atrakcyjnego i przyjaznego dla turystów środowiska. Indywidualność miasta wyrażająca się przez klimat terytorium (jego geograficzną określoność), a nie miejsca (jego geograficzną nieokreśloność) przestaje wówczas być pustym hasłem.

Pytania

1.    W jakim zakresie turystyka stanowi uniwersalną receptę na problemy związane z ożywianiem obszarów miejskich?

2.    Czy jest możliwe wyodrębnienie i zbadanie turystyki miejskiej jako osobnego sektora turystyki?

3.    Czy zjawisko wykluczenia społecznego jest nieodłącznym aspektem rozwoju turystyki miejskiej?

4.    Jakie problemy wiążą się z marketingiem miejscowości turystycznych w związku z ich upodabnianiem się do siebie?