WA30879 I862 PRZEGLAD ARCHEOLOGJI1 I djvu

168

w drugiej połowie XIII w. jest niezrównanie prostaczą w stosunku do wcale estetycznej z wieku XII.

§. 229. Mannsfeld Bullner w swem dziele p. t. Afbild-ninger af samtlige Mdtil kjemtte Danske Monter — fra Tids-rummet 1241—1377 t. j. z czasów Erika Plougpfeniga a po Waldemara IV włącznie, podaje blizko 700 monet, z których wziąłem 53 stemplów a na nich nie braknie niemal jednego z prastarych symbolów. Wszystkie one nie są narysowane jakoś tam ukradkiem, w kątku monety, lecz przeciwnie, cała powierzchnia monety jest pokryta jednym, głównym symbolem, przy którym umieszczony bywa czasem drugi, dodatkowy, mniejszego rysunku. Razem wszystkich jest 149. Z tego poszczególne cyfry są następujące. Krzyżów zwykłych 16, wrysowanych do koła czy kwadratu 6, jerozolimskich 4, jeden sze-rokoramienny, księżyców 24, słońc 6, gwiazd sześcioramiennych 11, 3 pięcioramienne, 1 ośmioramienna, lilij 5, trój przestrzeni 11, 4 trójkąty, 2 triąuetra, 3 pentagramy, 1 trójkąt zdwojony, trójkropek i trójsłońc 11, 2 trójgałęzie, 1 trójkąt, 5 swastik, 1 swastika pięcioramienna, 1 podwójna, 4 półswastiki z których 2 z krzyżem, 2 kąty Vishnu, 1 krzyż z kątów Vishnu, 1 z lilij, 2 pioruny, 6 strzał, 6 mieczów, 2 klucze, 2 pastorały, i 5 młotów. (Fig. 539—562).

§. 230. Kto patrzy na tę symbolikę a tak pierwotną, która jak z pod ziemi wyrasta w tym kraju w XIII. w. i pokrywa, że tak powiem, oficyalny, państwowy dokument, monetę, ten musi sobie postawić pytanie: gdzież ona dotąd była przechowaną ? U ludu to j )wna, lecz jak ? Północ Europy, Szwecya i Szkocya dają nam na to zupełnie jasną odpowiedź, której wskazówkę w mniejszych lub większych rozmiarach musimy oczywiście rozciągnąć i na nne kraje Europy. W duszy i w sercu ludu przedewszystkiem i zawsze spoczywała pamięć tego wszystkiego, co ma związek z religią i historyą, lecz nadto człowiek pożąda zawsze mieć coś dotykalnego, co mu w symbolu formułuje te wierzenia i podania. W tej sprawie pośredniczą głównie dwie grupy przedmiotów: jedna obejmuje zabytki prywatnego życia — to ceramika; druga życia naro-