73
być obrazem słońca a małe kółko gwiazdą, to wiemy już od kilku tysięcy lat na Hissarliku, lecz nową tu rzeczą jest Z, półswastika, jako obraz księżyca. Będzie to dla nas zupełnie zrozumiałem, gdy weźmiemy na uwagę myśl Hindusów, że księżyc jest żoną słońca a więc jego połowicą. Wraz z tern zrozumiałemi nam będą półswastiki, któreśmy spotykali na Hissarliku a jeszcze wyraźniej w Lycyi, w Baktryi i Indyach (§. 70, Fig. 126, 146, 147). Bo to się rozumie samo przez się, że cesarzowa Wu „nie wynalazła nowych znaków" lecz wzięła te święte znaki, które Buddaizm z sobą przyniósł. Ten charakter swastiki i kółka znamy, jakże więc możemy nawet posądzić cesarzową Wu, iżby ona wobec swego ludu ośmieliła się na samowolę nadania wedle kaprysu znaczenia trzeciemu symbolowi, który był już w użyciu od wieków. A zatem i w Lycyi i w Baktryi i na Hissarliku on to samo znaczył i musimy go w tern lub podobnem znaczeniu brać i w przyszłości naszych studyów, a znaków tych spotkamy nie mało. W jakiej zaś czci swastika była za tej dynastyi, świadczy nam edykt, prawdopodobnie wnuka cesarzowej Wu zabraniający użycia tego znaku na ornament. — Wzmianka tak jawna o pająku bardzo ważna dla nas w następnym rozdziale a nadto każe nam chociażby tylko zwrócić większą baczność na Nra 133 i 2830 (Fig. 130 i 112) z wykopalisk Schliemanna a to tern bardziej, że pająk ma najzupełniej słoneczny charakter w mitologii naszego plemienia. Wzmianka, iż cesarz za bawołu ze swastiką na czole ofiarował konia swemu dygnitarzowi jest również zupełnie w zgodzie ze słonecznym charakterem obu zwierząt (Gubernatis op. cit. pg. 21, 33, 466).
§. 107. Baryera willi Wan Chai zasługuje także na wzmiankę. O Gaillard, twierdząc, iż najczęściej swastika jest tylko ornamentem, przytacza na dowód tego fakt, jak prości robotnicy, przyszedłszy do pewnego domu, namalowali bez żadnej wskazówki i szablonu plecionkę linii z szeregami swa-stik i to nawet dwakroć załamanych. Tern właśnie dowiódł, że swastika jest tam symbolem, zastosowanym do ornamentu. Gdyby jej tameczna ludność od wiek wieków nie miała przed