276 (26)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków2005

RELIGIA MADAGSKARU - OBCY WTRĘT CZY RODZIMA TRADYCJA?

Duchy przodków mogą także nawiedzić i opanować ciało człowieka. Niekiedy przynosi to pozytywne skutki, ale może też zaszkodzić. Zasadniczo jeśli wcielający się duch był za życia wypełniony potężną hasina, królem bądź czarownikiem, jego obecność w ciele „słabego” potomka może spowodować chorobę, a nawet śmierć. Media, osoby specjalnie kontaktujące się z przodkami, odgrywają istotną rolę. Wchodzą oni w stan owładnięcia przez duchy (tromba), często posługując się marihuaną (haszyszem). „Osoba nawiedzona może przemawiać dziwnym głosem i w obcych językach, przepowiadając przy tym przyszłość. W momentach przewrotów politycznych całe grupy Malgaszów oddawały się manii tanecznej lub łamały tabu (fadi)”^s. Instytucja mediów, podobnie jak i wróżbici mpisikidi posługujący się trucizną (tangena) i rzucający ziarno, jest niewątpliwie afrykańskiego pochodzenia.

Odrębną rolę odgrywa w wierzeniach kult mitycznych, pierwszych mieszkańców, którzy stopili się z krajobrazem, stając się duchami przyrody bazimba, czczonych pod postacią figurek zwanych sampi. Sampi oznacza wszelkie pomieszkanie mocy, a więc fetysza, rzadko jednak przybierają postać antropomorficzną, zwykle mają formę sztandaru na drzewcu lub wiązki inkrustowanych srebrem pali. Król Andrianampujnimerina (1781-1810), podbijając poszczególne prowincje, zabierał z \i\chsam-pi, w ten sposób zgromadził dwanaście z nich w Tana-⁵ A.D. Rogcrs. Madagaskar, [w:] Religie świata: Przewodnik encyklopedyczny, P. Alcxandcr [red.]. Warszawa 1998, s. 155.