273 (26)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI © Wydav<nictwo WAM. Kraków 2005

RELIGIA MADAGSKARU - OBCY WTRĘT CZY RODZIMA TRADYCJA?

bolizujący zdrowie czerwony całun' (współcześnie na lej podstawie funkcjonuje ccTemom&famadihana- zob. niżej, s. 274). Czaszki ofiarnych byków, zabijanych niekiedy setkami, pozostawia się na słupach, by ucieszyć przodków widomym znakiem bogactwa i wysokiego statusu oraz by zagubione dusze mogły znaleźć drogę do grobowca. Zdaniem Malgaszy kości zmarłych muszą być gromadzone w grobowcach, aby przodkowie byli w stanic wspomagać swoich krewnych, niemożność znalezienia ciała oznaczała katastrofalny zanik komunikacji z przodkami. Podobnie brak żywych potomków, którzy mogliby podtrzymywać pamięć i składać przodkom ofiary, stanowi poważne naruszenie równowagi kosmicznej. Dbałość o groby, oznaczanie ich konstrukcjami kamiennymi i czaszkami ofiar jest pochodzenia austronc-zyjskiego.

Podstawowym elementem konstruującym rzeczywistość jest hasina, siła witalna pochodząca od Zanahari „Stwórcy”, zwanego też Andriamanitra „Pachnący Pan”. Stwórca jest klasycznym niebiańskim deus otiosus z reguły pozbawionym cech osobowych. Andriamanitra doprowadził do rozłączenia zjednoczonych ze sobą Nieba i Ziemi i, zakończywszy proces stwórczy, scedował hasina na swoją ziemską hipostazę, zrodzonego z rośliny Ratovaontani, zw^ranego „ziemskim Zanahari”. Siła ta, rozproszona wśród wszystkich żywych istot, koncentruje się w wybranych miejscach i w bytach takich, jak bóstwa, duchy w'ód, w drzewach, kamieniach, grobowcach.

¹ Z. Krzak, Mego/i ty świata. Wrocław 2001. s. 185.