60 (212)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©Wydawnictwo WAM. Kraków 2005

AFRYKA - RÓŻNORODNOŚĆ I JEDNOŚĆ

potężniejsza, Najwyższa to taka, która najwięcej w i e, wiedza w kulturach Afryki wyznacza status. Wiedza prowadzi z kolei do władania, panowania nad kosmosem sił. Obszar wiedzy i mocy obejmujący całość czasu i przestrzeni wysuwa Boga poza nic do zamarli - wieczności, czasu mitycznego początku i poza za mani, gdyż Bóg jest tym, który powołał kosmos do istnienia (Stwórcą).

Zdaniem Henryka Zimonia²⁶ transcendencja i immanencja afrykańskiego Boga wzajemnie się uzupełniają. Bóg jest tak daleki, że ludzie nic mogą go dosięgnąć, a jednocześnie tak bliski, czyli immanentny, że jest z nimi: „W teorii Bóg jest dla Afrykanów transcendentny, a w praktyce immanentny. Inni twierdzą, że w aspekcie transcendentnym Bóg jest kreatywny i »dobry«, a w aspekcie immanentnym niebezpieczny, czyli »zły«. Zdaniem Mbitiego wielu nieafrykańskich autorów popełnia tu błąd, podkreślając odległość Boga kosztem Jego bliskości”. Według Józefa Urbana²" dwa terminy oznaczające transcendencję: „daleki" i „inny" wskazują na fakt, że zdobycie pełnej wiedzy o Bogu jest niemożliwe. Bóg umyka ludzkiemu zrozumieniu i opisowi, gdyż - jak twierdzą Ngombe - jest po prostu „tym, którego nie da się wytłumaczyć”. Według mitu Aszantów umysł ludzki nie może w pełni pojąć natury Boga. Bóg jest najbardziej pełną rzeczywistością bytu, który przekracza wszelkie granice oraz jest wszędzie i zawsze.

^2,1 H. Zimoń. Religie /tułów pierwotnych, [w:] Religia wświecie współczesnym (..Studia Religiologiczne" 1). H. Zimoń [red.]. Lublin 2000. s. 214. Zob. tenże. Koncepcja Istoty' Najwyższej u wybranych ludów afrykańskich. ..Studia Reli-giologica" z. 33. Kraków 2000. s. 173-186.

•'⁷ J. Urban. Doświadczenie Boga u ludów Bantu. Warszawa 1987.