CCF20140127004 (4)

334 Księga druga. Przyczyny społeczne i typy społeczne

Czy jednak wówczas nie jest rzeczą słuszną przypuszczenie, że to samo zjawisko występuje po zerwaniu małżeństwa nie przez śmierć, lecz aktem prawnym, i że nasilenie samobójstw dotyczące rozwodników nie stanowi konsekwencji rozwodu, lecz małżeństwa, któremu położyło kres? nasilenie to musi być zależne od pewnej konstytucji małżeńskiej, której wpływom podlegają małżonkowie właśnie wtedy, kiedy są rozdzieleni. Ich silna skłonność do samobójstwa wynika z tego, że mieli do niego skłonność już wlecly, gdy żyli razem, oraz z lego, że prowadzili wspólne życie.

Tabela XXVII. Wpływ rozwodu na odporność żonatych mężczyzn nil HMilohćiIrtlwo

Krąj	Liczba samobóJsLw na milion mieszkańców		Współczynnik zabezpieczenia
	kawalerowie w wieku powyżęj 15 lal	źniincl mężczyźni	mężów w stosunku do kawalerów
Brak rozwodów:
Wiochy (1884-1888)	145	88	1,64
Pranęja (1863-1868)“	273	245,7	1,11
Częste rozwody:
Badenia (1885-1893)	458	460	0,99
Prusy (1883-1890)	388	498	0,77
Prusy (1887-1889)	304	431	0,83
Bardzo częste rozwody¹*:
Saksonia (1870- 1880):			0,03
na 100 samobójstw w każdym
stanie cywilnym	27,5	52,5
na 100 mężczyzn w każdym stanie cywilnym	42,10	52,47

“Przedstawiamy ten odległy okres, ponieważ, nie było wtedy wcale rozwodów. Wydąje się, że prawo z 1004- roKu, Które przywróciło rozwód, nic dało dotychczas znaczących wyników dotyczących samobójstw małżonków; Icłi współczynnik nasilenia nie zmienił się istotnie w latach 1880-1892. Określona instytucja nie wywiera wpływu społecznego w Lak krótkim czasie.

^bJeśli chodzi o Saksonię, dysponujemy tylko liczbami względnymi, które zaczerpnęliśmy z Alexandra von Oettingena; są one wystarcząjące dla naszych potrzeb. U Alfreda Legoyta (s. 171) można znaleźć inne dokumenty, które również świadczą o tym, że w Saksonii wskaźnik samobójstw małżonków jest wyższy niż kawalerów. Sam Lcgoyt zauważa to z zaskoczeniem.

Po przyjęciu tego stwierdzenia zbieżność między rozwodami a samobójstwami stąje się możliwa do wyjaśnienia.)w społeczeństwach, w których często dochodzi do rozwodu, swoista struktura małżeństwa, z którą mają związek rozwody, musi być bardzo rozpowszechniona, nie jest bowiem właściwa tylko tym małżeństwom, które są przeznaczone do prawnego rozwiązania. Jeżeli występuje ona bardzo często, musi pojawić się, chociaż w mniejszym stopniu, u innych małżeństw lub u ich większości. Albowiem podobnie jak tam, gdzie popełnia się wiele samobójstw, obserwuje się także dużo prób samobójczych, a śmiertelność może zwiększać się tylko wtedy, kiedy nasila się stan chorobowy. Tam, gdzie dochodzi do wielu rzeczywistych rozwodów, z pewnością i,sinieje duża liczba małżeństw, które, są bliżej lub dalej rozwodu. Liczba tych małżeństw nie może więc wzrastać, kiedy w tej samej mierze nie rozwija się i nie upowszechnia stan rodziny, Idóry sklmila dofinmobńjfllwn, W związku z lyinjeftl rzeczą oczywistą, że dwa zjawiska zmieniają się w tym samym kierunku.

Hipoteza ta jest nie tylko zgodna z tym, co wykazaliśmy uprzednio, ale leż można ją bezpośrednio poświadczyć. Jeżeli jest ona uzasadniona, w krajach, w których dochodzi do wielu rozwodów, ludzie po ślubie powinni być mniej odporni na samobójstwo niż tam, gdzie małżeństwa nie można rozwiązać. To właśnie, jak widać w tabeli XXVII, przynajmniej jeśli chodzi o żonatych mężczyzn, wynika z faktów. Wiochy, krąj katolicki, w którym rozwód jest nieznany, jest także krąjcm, w którym współczynnik zabezpieczenia małżonków Jest najwyższy; jest on mniejszy we Francji, gdzie zawsze było więcej separacji. Zmniejsza się on w miarę przechodzenia do społeczeństw, w których rozwody występują często ¹.

To, że porównujemy z tej perspektywy tylko niektóre krąje, wynika z tego, że w innych krajach w statystykach samobójstwa mężów są traktowane łącznie z samobójstwami żon, a jak zobaczymy dalej, bardzo ważne jest ich odróżnienie.

Z podanej tabeli nie należy jednak wnioskować, że w Prusach, I5a-dcnli I w Saksonii zabija się więcej) żonatych mężczyzn niż kawalerów. Hic wolno tracić z oczu, że współczynniki te ustalono niezależnie od wieku i jego wpływu na samobójstwo. Otóż ponieważ mężczyźni w wieku od 25 do 30 lat — średni wiek kawalerów — popełniają około dwa razy mniej samobójstw niż mężczyźni w wieku 40-45 lal, co jest średnim wiekiem źonnlyi li mężczyzn, <1 oslnlnl mą|ąodporność nnwi-l w kiąjnch, gdzie rozwód zdarza s!ęczęslo;JestonaJednakdwa razy mniejsza niż gdzie indziej. Aby można było powiedzieć, żejej nie ma, wskaźnik samobójstw żonatych