CCF20140127044

250    Księga druga. Przyczyny społeczne i typy społeczne

Wpływ rodziny na liczbę samobójstw wśród osób obu płci

Mężczyźni			Kobiety
	Liczba samobójstw	Współczynnik zabezpieczenia w stosunku do kawalerów		Liczba samobójstw	Współczynnik zabezpieczenia w stosunku do panien
Kawalerowie 45-lclnl	975		niezamężne 42-lclnic	150
Mężowie z dziećmi	336	2,9	Żony z dziećmi	79	1,89
Mężowie bez dzieci	644	1,5	Żony bez dzieci	221	0,67
Kawalerowie 60-Ietni	1504		Miezameżne 60-Ietnie	196
Wdowcy z dziećmi	937	1,6	Wdowy z dziećmi	186	1,06
Wdowcy bez dzieci	1258	1,2	Wdowy bez dzieci	322	0,60

s ZJabeli tej i z poprzednich uwag wynika, że małżeństwo z pewnością chroni przed samobójstwem. Wpływ ten jest jednak bardzo ograniczony, a ponadto oddziałuje jedynie na korzyśćjed-nej pici. Mimo że ustalenie tego jest bardzo użyteczne — co zrozumiemy lepiej w następąjącym rozdziale³² — faktem jest, że podstawowym czynnikiem odporności żonatych mężczyzn jest rodzina, czyli zamknięta grupa składająca się z rodziców i dzieci. Oczywiście ponieważ członkami rodziny są małżonkowie, oni także ze swej strony przyczyniają się do ochronnego wpływu, ale niejako mąż lub żona, leczjako ojciec i matka, czyli funkcjonariusze związku rodzinnego. To, że śmierć jednego z nich zwiększa możliwości popełnienia samobójstwa przez drugie, nie wynika z tego, że łączące ich więzi zostały osobiście zerwane, lecz z tego, iż śmierć ta doprowadziła do zachwiania rodziny, które odczuwa osoba pozostająca przy życiu. Pozostawiając sobie prawo rozpatrzenia szczególnego oddziaływania małżeństwa w dalszej części, szą się do całego krąju. We francuskim Urzędzie Statystycznym zapewniono nas, że rozróżnienia między mężami bez dzieci a mężami z dziećmi przed 1886 rokiem nie zostało nigdy dokonane w spisach, z wyjątkiem roku 1855 dla departamentów oprócz departamentu Sekwany.

³²Zob. ks. 1, rozdz. 5, par. 3.

powiemy więc, że społeczność domowa, podobnie jak społeczność religijna, jest silnym środkiem chroniącym przed samobójstwem. Ochrona ta jest tym pełniejsza, im gęstsza jest rodzina, czyli z im większej liczby elementów jest złożona, j

Twierdzenie to przedstawiliśmyjużi udowodniliśmy w artykule zamieszczonym w „Revue Philosophiąue" wydanym w listopadzie 1888 roku. Zbyt mała ilość danych statystycznych, jakimi wówczas dysponowaliśmy, nie pozwoliła nam jednak posłużyć się nimi jako dowodem z całą ścisłością, jakiej pragnęliśmy. W istocie nie znaliśmy przeciętnej liczebności rodzin ani dla calęj Francji, ani dla poszczególnych departamentów. Musieliśmy więc założyć, że gęstość rodzinna zależy tylko od liczby dzieci, a ponadto ze względu na to, że liczba ta nie została podana w spisie ludności, byliśmy zmuszeni do jej pośredniego obliczenia. Posłużyliśmy się tym, co w demografii jest zwane przyrostem naturalnym, czyli nadwyżką urodzeń w stosunku do tysiąca zgonów w ciągu roku. niewątpliwie zabieg ten nie byl nieracjonalny, tam bowiem, gdzie przyrost naturalnyjest wysoki, rodziny na ogól nie mogą nie być gęste. Następstwo to nie musi jednak zachodzić i często nie zachodzi. Tam, gdzie dzieci mąją zwyczaj wcześnie opuszczać rodziców, aby stworzyć nowy dom lub z innego powodu, gęstość rodziny nie ma związku zjej liczebnością. W gruncie rzeczy dom może być pusty niezależnie od tego, jak wiele było w nim dzieci. Właśnie taka sytuacja ma miejsce zarówno w środowiskach wykształconych, w których bardzo młode dziecko jest wysyłane z domu, aby kształcić się lub ukończyć swoją edukację, jak i w biednych regionach, w których przedwczesne rozproszenie Jest konieczne ze względu na trudności bytowe. 1 przeciwnie, mimo malej liczby urodzeń rodzina może składać się z dostatecznej lub nawet dużej liczby elementów,jeżeli dorosłe dzieci stanu wolnego, a nawet poślubię, mieszkąją dalej z rodzicami i tworzą jedną społeczność domową. Z uwagi na wszystkie te czynniki względną gęstość grup rodzinnych można określić z pewną dokładnością tylko wówczas, gdy wiadomo, jaki jest jej rzeczywisty skład.

Spis z 1886 roku, którego rezultaty zostały opublikowane dopiero przy końcu roku 1888, podaje nam ten skład. A zatem