Drzewo życia3

Wielkanoc

Porównanie obrzędów ludowych współwystępujących z kościelnym świętem zmartwychwstania, z obrzędami śródpostnymi, prowadzi do wniosku, że stanowią one jeden kompleks. Utarło się przekonanie, iż świętem wiosny była dla ludności wiejskiej Wielkanoc. I rzeczywiście, w regionach, gdzie zanikło uroczyste zaklinanie wiosny, dopiero podczas świąt wielkanocnych pojawiały się obrzędy, które można łączyć z jej powitaniem. Ujmując jednak oba okresy świąteczne razem, obrzędy związane z Wielkanocą okazują się tylko kontynuacją i kulminacją Sródpościa — święta triumfującej wiosny. Zresztą długotrwałe wywoływanie wiosny oraz ruchomy charakter świąt wielkanocnych powodowały zapewne niejednokrotnie zbieganie się w czasie obu wydarzeń.

Duże znaczenie religijne Wielkanocy sprawiło, że jakkolwiek nadejście wiosny mogło nastąpić znacznie wcześniej, to jednak dość powszechnie utrzymywano, iż właśnie w tym okresie dokonuje się zrośnięcie diabelskiego łańcucha. Wydarzenie to, będące warunkiem dalszego trwania świata, w połączeniu ze zmartwychwstaniem Chrystusa nabierało dla ludu jeszcze większego znaczenia. Gdzieniegdzie ustalono między nimi ścisłą zależność — bezpośrednią przyczyną zrastania się łańcucha miało był coroczne zmartwychwstanie Chrystusa. Sporadyczne występowanie tego rodzaju zbitek wierzeniowych nie umniejsza ich znaczenia jako świadectwa przemian tradycyjnych wierzeń ludowych, Stopniowo zatracających dawny sens.

Nieraz scalenie łańcucha miały powodować pewne czynności; na przykład w Sanockiem pieczono specjalne placki wielkanocne, „którymi — jaki pisał badacz tamtejszej ludności — się wspólnie dzielą, a przy jedzeniu

186