Wybrane zagadnienia onkologii klinicznej
Wybrane zagadnienia onkologii klinicznej
działanie EOF
Tabtta K.E.6-2. Klasyfikacja, obraz kliniczny i metody leczenia zmian skóry i paznokci związanych ze stosowaniem leków hamujących
Postaci
Matka stopień 1
trądzikopodobna
stopień 2
Obraz kliniczny
- krosty w miejscu mieszków
- nie ma świądu
- krosty w miejscu mieszków
- zajęcie <50% pc.
- świąd
stopień 3
- krosty w miejscu mieszków
- zajęcie >50% pc.
- świąd
stopień 4
suchość skóry
erytrodermia (złuszczanle i owrzodzenia skóry)
świąd i suchość skóry
Leczenie
leczenie miejscowe: 1% krem z metronidazolem 2 xdz. leczenie miejscowe: jw.
leczenie ogólnoustrojowe: doksycyklina 100 mg 1 xdz. przez 7—14 dni lub minocyklina* leczenie przeciwświądowe: doustne leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna, cetyryzyna) leczenie przeciwbólowe: paracetamol, ibuprofen leczenie zakażenia: kloksacylina 500 mg 4xdz. przez 7 dni
przerwanie leczenia lekami hamującymi działanie EGF do chwili zmniejszenia nasilenia zmian skórnych do stopnia 2
leczenie miejscowe: jw. + mokre okłady (0,9% NaCI 2-4 xdz. przez 10 min) leczenie ogólnoustrojowe: doksycyklina 100 mg 2 xdz. lub minocykiina3 leczenie przeciwświądowe, przeciwbólowe i leczenia zakażenia: jw.
przerwanie leczenia lekami hamującymi działanie EGFR i przeniesienie chorego do specjalistycznego ośrodka leczenia oparzeń
zalecenie ogólne: unikanie nadmiernej ekspozycji skóry na wodę i mydło preparaty zmiękczające skórę: 5-10% mocznik i inne preparaty leczenie przeciwświądowe: jw.
pęknięcia preparaty zmiękczające skórę
suche zapalenie opuszek palców preparaty zmiękczające skórę: 5-10% mocznik, okresowo krem zawierający
glikokortykosteroid o pośredniej sile działania (flutikazon, betametazon)
nadkaźeme wirusowe walacyklowir 500 mg 2 x dz. przez 5 dni
zanokdca leczenie miejscowe: środki zapobiegawcze (noszenie luźnego obuwia, kąpiele w środkach
antyseptycznych), glikokortykosteroidy o silnym działaniu (klobetazoł w kremie) leczenie ogólnoustrojowe: doksycyklina 100 mg 1 x dz. przez 7-14 dni leczenie zakażenia: kloksacylina 500 mg 4 x dz. przez 7 dni
'niedostępna w Polsce pc.**powierzchnia ciała
paznokciowych i płytki paznokciowej. Najczęściej objawy skórne są łagodne lub umiarkowane, ale u 8-17% chorych są na tyle nasilone, że wymagają czasowego lub trwałego zaprzestania stosowania leku. Korelacja między nasilę-niem zmian skórnych a odpowiedzią nowotworu na dany lek nie jest jasna.
Obraz kliniczny przypomina klinicznie trądzik, ale zmiany mają inny charakter i nietypową lokalizację; nie ma zaskórników, występuje świąd, ustępują pod wpływem leczenia przeciwzapalnego, a nie przeciwtrądzi-kowego. Rozwój zmian skórnych przebiega stopniowo. Początkowo pojawia się miejscowe zaczerwienie, obrzęk i zaburzenie czucia (pieczenie) w obrębie twarzy i górnej części tułowia. Następnie rozwijają się zmiany grudkowo-■plamiste wskutek nagromadzenia komórek zapalnych. Różnicowanie z innymi osutkami jest trudne, zwłaszcza jeśli dochodzi do nadkażenia.
Osutka na twarzy ma zwykle czerwone zabarwienie i towarzyszy jej nieznaczne łuszczenie skóry w okolicy brwi i przy linii włosów. Zazwyczaj układa się w trójkąt obejmujący oba policzki i podbródek. Czasem występuje uczucie mrowienia lub pieczenia w obrębie owłosionej skóry głowy.
Osutka uogólniona typu grudkowo-plamistego ma postać małych uniesionych grudek, często swędzących. Może także wystąpić osutka uogólniona w postaci małych grudek przypominających pęcherzyki. Osutki z czasem bledną, jednak mogą pozostawiać przebarwienia.
Po pewnym czasie dochodzi do dalszych zmian skórnych (suchość, teleangiektazje), a także zmian w owłosieniu: przerzedzanie włosów na głowie i kończynach, nadmierne owłosienie na twarzy, w tym nadmierny wzrost rzęs [trichomegalia]), włosy stają się cieńsze, łamliwe i bardziej kręcone. Zmiany w obrębie włosów stają się najbardziej widoczne po 2—3 miesiącach przyjmowania leków hamujących działanie EGFR.
Istotnym powikłaniem zahamowania EGFR jest zanokcica. Nasilone zmiany wałów paznokciowych, czasem z zajęciem płytki paznokciowej, rozwijają się zazwyczaj między 4. a 8. tygodniem stosowania ww. leków.
Leczenie zmian skórnych zależy od stopnia ich nasilenia (tab. X.E.6-2).
Krzaczaste brwi i nadmierne owłosienie twarzy można usunąć przez depilację, a w przypadku trichomegalii regularnie przycinać rzęsy.
W przypadku zmian okołopaznokciowych chory powinien nosić wygodne obuwie i unikać miejscowych zakażeń, zwłaszcza grzybiczych. Stosowanie specjalnych lakierów do paznokci może je wzmocnić i zapobiegać rozwarstwianiu się i pękaniu płytki paznokciowej.