DSC00275 (15)

XVIII POEZJA LITURGICZNA 1 PARALI! URGICZNA

przypomina prefigurację „krzaka gorejącego”, a błędy ludzkiego życia wyraża metaforą „niebezpiecznej żeglugi”. Prosząc o łaskę zbawienia, również w zakończeniu autor ucieka się do metafory, by wskazać, że właściwe zaspokojenie tych pragnień przynosi zrodzony przez Maryję „owoc”. Swój „podpis” zamieścił Świnka w akrostychu, ułożonym z liter rozpoczynających kolejne strofy.

Prawdopodobnie związana z Bożym Narodzeniem sekwencja Rodix Yesse floruit przede wszystkim mówi o cudzie narodzin Zbawiciela z Matki Dziewicy, wykorzystując do tego cały szereg prefiguracji i motywów biblijnych. Zakwitająca laska Aarona, płonący krzak Mojżesza, zroszone runo Gedeona to typiczne zapowiedzi tajemnicy dziewiczego Wcielenia Syna Bożego. Z kolei motywy „drzewa Jessego”, proroctwa o „wzej-ściu Jakubowej gwiazdy”, cudu nakarmienia manną z nieba dopełniają teologiczny sens mesjańskiej idei Boga-Człowie-ka, który przychodzi, by zbawić świat. Nieznany autor ubarwia pieśń takimi środkami artystycznymi, jak gra słów (virga fronduii, Virgo genuit), metafory (porta clausa — „zamknięta brama" zbawienia; charitatis radius — „promień miłości”) aliteracja łącząca wersy (Relevantur gravia, /Relaxantur crimi-na,! Restaurantur singula), paronomazja (floruit — fronduii), antytetyczne zestawienie słów (basium — gladium, „pocałunek — miecz”).

Sekwencja o Wniebowzięciu NMP składa się z ośmiu par zwrotek trójwersowych (z jednym wyjątkiem: para siódma to strofy dwuwersowe), przy czym w zwrotkach parzystych dwa pierwsze wersy posiadają rymy styczne, natomiast trzeci wers strofy pierwszej rymuje się z trzecim wersem strofy drugiej, co daje układ aab + ccb; liczba sylab w wersach jest zmienna, jednak przeważają 6- i 7-zgłoskowce, a w strofach parzystych

istnieje tendencja do zachowaniapodobnej budowy. Późniejszy o jedno stulecie utwór Adama Świnki reprezentuje tzw. sekwencje hymniczne i nawiązuje schematem (z pewnymi modyfikacjami) do utworu Veni, Sancte Spiritus. Tworzy go jedenaście zwrotek trójwersowych (pięć par i jedna zwrotka zamykająca); we wszystkich strofach dwa pierwsze wersy mają identyczne rymy na -ia, a wersy końcowe (z wyjątkiem drugiej pary strof) na -aris, a zatem schemat stroficzny przedstawia się następująco: 7a 7a 6b + 7a 7a 6b. Ten układ zakłócony zostaje w trzech ostatnich zwrotkach, w których liczba sylab ulega zmianie (8a 8a 6b + 8a 8a 6b oraz 7a 8a 6b). Wreszcie sekwencja Radix Yesse floruit zbudowana została z trzech par zwrotek, przy czym w każdej z tych par występują różnice dotyczące rymów, rozmiaru i liczby wersów, co najlepiej obrazuje schemat:

7a 7a 7a 7a 7a 7a 7b + 7c 7c 7c 7c 7b 7b 7b

7c 7c 7c 7c 7c 7c 7d + 8e 8e 7f 8g 8g 8g 7d

8h 8h 7i 7i + 8j 8j 7i 7i

Marcin ze Słupcy — Sekwencja o św. Marcinie [Mavors

0    Davidicus]. Oprócz świętych lokalnych i Maryi również inni popularni święci Kościoła powszechnego zostali uwzględnieni w twórczości sekwencyjnej polskich autorów. Jednym z motywów takiej decyzji mogła być na przykład chęć uczczenia własnego patrona. I tak doktor dekretów w Akademii Krakowskiej, Marcin ze Słupcy, ok. połowy XV w. napisał utwór ku czci św. Marcina, biskupa Tours. Sekwencja napisana jest językiem

1    stylem dość zawikłanym, posługuje się aluzjami i symboliką biblijną. Swoje imię autor utrwalił w akrostychu utworzonym z pierwszych liter kolejnych strof, których jest osiemnaście (jedna zwrotka wstępna, osiem tworzących pary i jedna zamykająca). Przeważają strofy dwuwersowe, ale są także trój- i czte-