DSC00280 (21)

XXVIII POEZJA LITURGICZNA I PARALITURGICZNA

preclara miraculis age natalicia.

Alleluia.

Kolejne anty fony przypominają fakty z życia świętego oraz jego cnoty, ujawnione w pełnieniu posługi biskupiej. Po nich następuje hymn Gaudę, mater Polonia, chociaż w niektórych diecezjach wstawiano w tym miejscu inne hymny. Tę część kończy antyfona do pieśni Magnificat, która w tonie modlitewnym Wyraża prośbę do św. Stanisława, wsławionego cudami, o jegcf orędownictwo u Boga.

Wprowadzeniem do jutrzni jest krótkie invitalorium, czyli wezwanie do oddania czci Chrystusowi, dzięki któremu męczennik odniósł zwycięstwo nad królem-tyranem, jutrznia zaś podzielona jest na trzy nokturny, z których każdy zawiera po trzy antyfony i trzy responsoria. Antyfony pierwszego nokturnu opowiadają o konflikcie biskupa z królem, natomiast responsoria przedstawiają zwięzłą charakterystykę obu antagonistów oraz przeciwstawienie cnót pasterza Kościoła i występków władcy. Pierwsze z tych responsoriów (zamieszczone w antologii) po raz kolejny zachęca Polskę do radosnego uczczenia zasług św. Stanisława, a zbudowane jest według schematu 7a 7a 7b 7b 6c + 7a 7a 6c:

Celebret Polonia festiva solemnia, \eneretur inclita passionis merita sancti Stanislai,

V. Quem occidit impia Dei pro iuslicia manus Bo/eslai.

W drugim nokturnie antyfony podkreślają chwalebne zwycięstwo męczennika, którego Bóg wsławił cudami, a w respon-soriach wraca sprawa konfliktu biskupa z królem, wymienione zostają okrutne czyny władcy i przypomniane okoliczności śmierci męczennika. Z kolei antyfony trzeciego nokturnu zawierają opis niebieskiej chwały św. Stanisława; dwa z tych utworów (zamieszczone w antologii) różnią się budową, bowiem pierwszy składa się z sześciu przeplatających się wersów 7- i 6-zgłoskowych, przy czym te pierwsze pozbawione są rymów (7x 6a 7x 6a 7x 6a), drugi zaś liczy siedem wersów pisanych 7-zgłoskowcem o rymach aabaabb:

1. Confisus in Domino martyr Stcmislaus hostem vicit moriens vir yictoriosus et ad montem Domini migrat gloriosus.

2. In trat habitaculum,

Dei thabernaculum, sanctus sine macała, per mortis articulum carnis rumpit yinculum, yićturus in secula, quo Iwc lucet sedula.

Responsoria trzeciego nokturnu przedstawiają cud dotyczący szczątków świętego, jego chwałę przeciwstawioną niedoli króla, i wzywają do radosnego obchodzenia pamiątki tych wydarzeń.

Na chwalbę składa się pięć antyfon do psalmów i jedna anty-fona do kantyku Benedictus. Ich treścią jest pośmiertna chwała męczennika, który zażywa radości ze świętymi w niebie, a na ziemi za jego wstawiennictwem dokonują się cuda uzdrowień. Wreszcie w drugich nieszporach występuje osobny hymn, wyliczający cuda zdziałane za sprawą Stanisława, i antyfona do pieśni Magnificat, która zawiera modlitewną prośbę do świętego Patrona o opiekę nad jego ludem.