DSC00668

DSC00668



323


Wygnanie z raju

lokształtność tworów Natury usiłuje przyszpilić nazwaniem gatunku, zamieniając jednostkowe w ogólne, niepowtarzalne — w schematyczne, realne — w językowe. Podobnie jak sam Miłosz, który wspomina po latach:

W tej woli klasyfikacji był wściekły arystotelizm, powtarzałem wczesne procedery porządkowania otaczającego nas świata, jakby prawdą było, że dzieciństwo, chło-pięctwo, dojrzałość odpowiadają fazom, przez jakie przechodzi ludzkość1.

Inną drogą w głąb przyrody było dla Tomasza polowanie. Stanowi ono — jak kiedyś zauważył Jan Błoński — „symbol poznania natury. Inaczej: nie wynik poznania, ale sam akt poznawania interesuje Miłosza — przedstawia on przyrodę, nierozerwalnie złączoną z jej odkrywcą”2. Ale i ten rodzaj poznania Natury, jakże doskonały, bo pozwalający dostrzec i naśladować rządzące nią prawa, także natrafia na nieprzekraczalną barierę. Chęć posiadania, pragnienie zatrzymania zmiennego piękna mogą być spełnione tylko za cenę urzeczowienia: „Mieć. Gdyby w ręku trzymał strzelbę, strzeliłby, bo nie można tak trwać, kiedy podziw wzywa, żeby to, co go wywołuje zachować na zawsze. Ale co by się wtedy stało? Ani łasicy, ani podziwu, rzecz martwa na ziemi [...]” (D 24).

Czy nie polowaniem na umykający sens zjawisk i nietrwałe piękno świata jest Miłoszowa poezja? Czyż nie rodzi się ona z żądzy całkowitego posiadania? I czy nie jest także rezultatem „wściekłego arystotelizmu”, chęci porządkowania rzeczywistości oraz przeskoczenia rozpadliny między słowem i rzeczą? By przypomnieć choćby:

Z otchłani dla nieochrzczonych młodzianków i dusz zwierzęcych niech wyjdzie martwy lis i zaświadczy przeciw językowi.

W mrówczanym świetle igliwia stojący sekundę przed chłopcem którego wezwano żeby mówił o nim czterdzieści lat później.

1

   Cz. Miłosz, Widzenia nad zatoką San Francisco, Paryż 1969-, s. 19

2

   J- Błoński, Dolina Issy, „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 24.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC00658 313 Wygnanie z raju pienie, przyrodę zwłaszcza, od niedostępnej człowiekowi strony. Ujęcia
DSC00666 321 Wygnanie z raju Pierwszą jest podporządkowanie się, ale i bunt wobec nadrzędnego porząd
DSC00670 325 Wygnanie z raju i do samobójstwa. Jej losy to dzieje nieokiełznanej, nie liczącej się z
DSC00674 329 wygnanie z raju do treści głębokich i poważnych, drugi zaś apeluje do pamięci o gatunka
DSC00676 331 Wygnanie z raju dom otoczony ogrodem, dalej rozpościera się las, i wreszcie — cały obcy
DSC00656 Aleksander FIUT Wygnanie z raju Rozsiane w całej twórczości Miłosza reminiscencje lat dziec
wygnanie z raju Wygnanie z Raju J. Kaczmarski * D D i    JU ł Jt jji Cho - dzi - łeś
71065 IMGh72 (4) Wyobrażenia wygnania z raju ziemskiego przedstawiają Adama i Ewę o smutnych i zrozp
DSC00624 się w pierś, tak”, Wo, 119). Żmudnie usiłuje dotrzeć do zatajonego przed nim sekretu rodowe
DSC00662 317 fffygnmie z raju Uznanie Doliny Issy za utwór opowiadający o początkach dziecięcego poz
DSC00664 319 ^gnanie z raju Wielu ludzi zachowuje dla swego dzieciństwa uczucie zbliżone do adoracji
DSC00672 327 y/ygnanie z raju się, a choć budzi pragnienie pozbycia się świadomości, nie będzie posi
DSC00680 335 Wyflitante z raju Ale przesłanie Świata wolno też chyba odczytać jako sformułowanie —
STARY TESTAMENT. OGRÓD EDEN, WYGNANIE Z RAJU 2.ZADANIE 4 Zadaniem Adama było nazwanie wszystkich zwi
DSCN1818 (6) 1 pierworodnego (Rdz 3) i wygnania z Raju (Rdz 3,23—24) (il. 42-45). Cykl preegzystencj
DSC00627 (2) 69 IU. Psychologia analityczna C.O. Junga runków, w jakich przyszło jej żyć, tak aby je
Sygn.011531 74.    Utrata niewinności : Reymontowe wygnanie z Sienkiewiczowego raju /

więcej podobnych podstron