DSC01037 (5)

176 System instytucjonalny Unii Europejskiej

wydana na podstawie ort. 228 ust. I akapit drugi traktatu Projekt porozumienia mifdsy Wspólnotę a państwami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu dotyczącego utworzenia Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Rola Trybunału Sprawiedliwości w systemie instytucjonalnym UE jest mi cząea. Jest to organ o bardzo praktycznym znaczeniu, gdyż poza wyraźną funkcji sadową, polegająca na kontroli zgodności prawa krajowego z prawem wspólnoto wym, odgrywa on także rolę kreującą nowe zasady funkcjonowania WE.

Podobnie można określić rolę Sądu Picrwsz.ej Instancji. Jest on właidwydo orzekania w sprawie skarg objętych jurysdykcją Trybunału. Rozstrzyga je nim-czas, gdy został)* one wniesione przez osoby fizyczne i prawne (art. 51 Statutu! Są to skargi o stwierdzenie nieważności, odszkodowawcze, na bezczynnok instytucji. Samodzielną kompetencją SPl jest rozpatrywanie skarg pracowniczych wnoszonych na podstawie art. 236 TWT£ przez funkcjonariuszy wspólnotowych przeciwko WE. Traktat nicejski przekazał także SPl prawo do rozpoznawania pytali prejudycjainych. Jednak Status z 2001 roku nie ustanowił szczegółowej kompetencji SPl w tym zakresie¹⁹.

Funkcje Trybunału Sprawiedliwości w III filarze przedstawia schemat:

Jurysdykcja TS w III filarze
	Wydawanie orzeczeń w kwestii ważności i interpretacji decyzji ramowych, decyzji, wyktadn konwentji przyjętych w ramadi współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych wn
	w kwestii ważności i interpretacji środków służących ich implementacji (jeżeli państw? członkowskie złożyły odpowiednią deklarację uznając kompetencje TS w tym zakresie)
	Ocena legalności decyzji ramowych i decyzji w sprawach wniesionych przez państwo crłontamte fiądf Komisję
^9 1 *-N
	Orzekanie w sprawach każdego sporu między państwami, dotycząc r-go interpretacji liidi stosowania aktów przewidzianych w art. 34 ust. 2 TWE, jeżeli spór nie został rozstrzygnięty p W Radę w dągu sześciu miesięcy od jego przedstawienia przez jednego t Jej członków; omkaw w sprawie każdego sporu między państwami a Komisją dotyczącego interpretacji lub stawmii konwencji opracowanych zgodnie z art. 34 ust. 2 pkt d TUI

ŻródhK Prawo Unii Europejskiej. Testy.... op. cii., tahl. 71, i. 256.

I- (rej    Unn Enropejtkiej Zagadnienia systemowe . <»j> cii.    773.

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji j ~fj

W ramach MI filara możliwe jest wnoszenie powództwa o uchylenia aktu praw-nego w trybie art. 35 TUK. Podmiotami uprawnionymi do wniesienia powództwa o uchylenie aktu prawnego w tym trybie «ą pa listwa członkowskie oraz Komisja.

Dla (twierdzenia nieważności aktu w trybie art. 35 TITE przesłankami są.-

•    brak kompetencji instytucji WE;

•    naruszenie przez instytucję WE istotnego wymogu proceduralnego;

•    naruszenie postanowień TWE oraz aktów prawnych wydanych na ich podstawie;

•    nadużycie władzy przez instytucję WE.

Akty prawne podlegające uchyleniu w trybie art. 35 TU?, to decyzje i decyzje ramowe. Wniosek o orzeczenie wstępne, w zależności od zakresu wcześniejszej decyzji państwa członkowskiego akceptującej jurysdykcję TS w tym zakresie, cnotę złożyć:

■ każdy sąd państwa członkowskiego w przedmiocie ważności i interpretacji decyzji ramowych oraz decyzji, jak również interpretacji konwencji przyjętych w ramach III filara oraz ważności i wykładni środków przyjętych dla ich implementacji, jeśli jest to konieczne do wydania orzeczenia;

•    każdy sąd państwa członkowskiego, od którego nie ma odwołania, w przedmiocie ważności i interpretacji decyzji ramowych, decyzji, jak również interpretacji konwencji przyjętych w ramach III filara oraz ważności i wykładni środków przyjętych dla ich implementacji, jeśli jest to konieczne do wydania orzeczenia*.

Trybunał Sprawiedliwości, wypełniając swoje funkcje sądownicze, blisko współpracuje z instytucjami europejskimi W procedurze art. 226 skarga Komisji lub petycja PE mogą stać się przyczynami wniesienia powództwa do TS w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego. W trybie postępowania zgodnym z art. 228 TWE Komisja może wnieść sprawę przeciwko państwu członkowskiemu, które nie wywiązuje się ze zobowiązania do podjęcia działań wynikających z wqeśhkj-szego orzeczenia Trybunału. Z kolei według art. 230 TWE instytucje, takie jak PE, Komisja i Rada, mają status podmiotów uprzywilejowanych do wnoszenia powództwa w sprawie uznania nieważności aktu prawnego lub zaniechania działania przez instytucję (art. 232 TWE).

5. Działalność Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji

Trybunał Sprawiedliwości i SPl. w świetle kompetencji przypisanych im w prawic traktatowym, wypełniają funkcje sądownicze. W rzeczywistości jednak TS stał

" Prawo Unii lutoptttkM) TeMy.—op. dl_tabł.86,».2S7.