|0l System instytucjonalny Unii Europejskiej
Kontrola legalności i prawidłowości ma na celu r-badanie. czy transakcje fi namowę zostały przeprowadzone zgodnie z odnośnymi zasodnmi i przepisami, ay istnieją w rzeczywistości, czy zostały poprawnie obliczone oraz czy beneficjenci pomoc) UE dopełnili swoich obowiązków. Kontrola obejmuje wszystkie aspekty. od dochodu lub płatności uzyskanych lub dokonanych przez Komisję, poprzez różne poziomy administracji, aż do poszczególnych elementów dochodu UE lub otrzymania funduszy przez ostatecznego beneficjenta.
Trybunał kontroluje właściwe zarządzanie finansami. Istotne jest tutaj stwierdzenie, czy zarządza się nimi zgodnie z zasadą gospodarności. Celem jest ocena, w jaki sposób Komisja oraz państwa członkowskie stosują zasady właściwego zarządzania finansami - oszczędność, wydajność, skuteczność - w zarządzaniu funduszami Unii Europejskiej, Kontrole takie są również znane jako kontrole wykonania zadań lub kontrole gospodarności.
Zgodnie z Rozporządzeniem Finansowym, fundusze UF. powinny być zarządzane na podstawie następujących zasad:
• oszczędności,
• wydajności,
• skuteczności.
Kompetencje Trybunału Obrachunkowego wskazują, ii jest to instytucji o wyspecjalizowanych uprawnieniach. Nie należy ona do generalnych organów, wypełniających funkcje prawodawcze lub wykonawcze. Mimo to umieszczenie Trybunału w grupie naczelnych organów wspólnotowych (art. 7 TWE) potwierdza, iż jest to instytucja o istotnym znaczeniu funkcjonalnym w Unii Europejskiej. Działa ona na rzecz interesu publicznego, w tym sensie, iż informuje opinię publiczną o sposobie wydatkowania pieniędzy z budżetu Unii".
Istotne relacje łączą TO z Radą, Komisją i Parlamentem Europejskim. W odniesieniu do Rady i PE jest to przedstawianie sprawozdania z wykonania poprzedniego budżetu. Komisja natomiast otrzymuje absolutorium z wykonania budżetu od lYybunalu Obrachunkowego, TO może również sprawować funkcję organu doradczego zawsze, gdy zostanie poproszony o wyrażenie opinii.
Na mocy Decyzji Trybunału Obrachunkowego nr 97-2004 w sprawie ustanowienia warunków współpracy z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w kwestii dostępu Urzędu do informacji dotyczących kontroli. wprowadzono uregulowania dotyczące sposobu przekazywania informacji przez TO temu Urzędowi w sytuacji stwierdzenia nadużyć finansowych, korupcji lub innej nielegalnej działalności.
Istotnym uprawnieniem TO jest wykonywanie zadań w państwach członkowskich. w siedzibie każdej osoby fizycznej lub prawnej, która korzysta ze środków pochodzących Z budżetu. W takim przypadku w kontroli uczestniczą krajowe organy kontroli (art. 248 ust. 3 TWE)". Wynika to stąd. iż uprawnienia w zakresie urządzania budżetem UE są przekazywane w ręce administracji państw członkowskich i państw korzystających z pomocy U ii. Ważne jest również to. rc mamy do czynienia ze ścisłymi powiązaniami między administracją wspólnotową skrajowi}.
Trybunał Obrachunkowy działa w zakresie kontroli finansowej i w tym obszarze przejawia się jego aktywność w Unii Europejskiej. Przygotowuje on program swoich prac w ujęciu wieloletnim i rocznym. Plan wieloletni pozwala Trybu nałowi na zdefiniowanie i aktualizację swojej strategii, z kolei plan roczny określa konkretne zadania, które należy wykonać w danym roku. Na początku każdego roku obrachunkowego Prezes Trybunału Obrachunkowego przedstawia Komisji Kontroli Budżetowej w Parlamencie Europejskim roczny program prac, który określa priorytetowe zadania kontroli oraz podział środków niezbędnych na ich realizację.
Trybunał wydaje swoją opinię przed przyjęciem rozporządzeń finansowych oraz rozporządzeń dotyczących walki z. nadużyciami. Każda instytucja wspólnotowa może również /.wrócić się do Trybunału o wydanie opinii. Sprawozdania i opinie są, z zasady, publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej we wszystkich językach urzędowych. Opinie wydawane są w odniesieniu do następujących tematów:
• rolnictwo,
• polityki strukturalne.
• polityka wewnętrzna.
• zarządzanie budżetem,
• działania zewnętrzne.
• Rozporządzenia Finansowe.
• ochrona interesów finansowych Wspólnoty,
• regulaminy i rozporządzenia dotyczące urzędników i innych pracowników Wspólnot Europejskich.
H K. .M ichałow tka - c ior v wod». Podtjtiutw+nłt dś€ft$i w Uniti , etp dl, 12MI.