DSC08771 (3)

192 WlOLETA WENERSKA

subtelnie w skroń, spijając w ten sposób jego krew. Córka wróżki najpierw rozpieszcza rycerza, przynosząc mu korzonki, leśny miód i „manną rosę”, potem zapewnia go o swej miłości, aby wreszcie zaśpiewać mu śmiercionośną kołysankę⁶².

Jeszcze raz można podkreślić, iż księżniczka-wampir jest prawdziwą mistrzynią w kuszeniu swej ofiary. Przyciąga zjawiskową urodą, tajemniczym zachowaniem. A przez poddanie się wampirzycy rybak nie należy już do tego świata, gdyż oddaje się bezgranicznie demonicznej feminie i całkowicie zgadza się na swój los, ta zaś wykorzystuje swoją ofiarę do końca. Miłość wampira powoduje jedynie tragiczne w skutkach konsekwencje, których zapowiedzią jest zburzenie spokoju oraz równowagi i wprowadzenie swego rodzaju niepokojącej rysy czy też pęknięcia w duszy kochanka - ofiary⁶³.

Baśń wpisana w Pogankę ma przeto stanowić wyjaśnienie związku Beniamina, głównego bohatera tego utworu, z Aspazją, która jak księżniczka z rybaka, w sposób symboliczny wysysa z niego krew, zabierając mu indywidualność, wszystko co jest mu bliskie, wspomnienie brata, upodobania, rodzinę, ojczyznę. Beniamin zostawia dla niej wszystko, zdobywa majątek, tytuły, pozycję, a kiedy zostaje wyssana „ostatnia kropelka”, Aspazja zostawia go.

Straszliwa strzyga wyleciała na kościół...

Roman Zmorski zgodnie z duchem epoki romantyzmu podejmował piesze wędrówki, podczas których rozmawiając z ludźmi, zbierał prawdziwe skarby gminnej imaginacji, a zatem podania i baśnie. Niejednokrotnie spisywał je na kolanie, aby później sprawdzać wia-

⁶²    Zob. J. Keats, Poezje wybrane, wybrał oprać, i wstępem opatrzył J. Żuławski, Warszawa 1962, s. 99-100.

⁶³    Por. B. Zwolińska, Wampiryzm w literaturze romantycznej..., s. 103.