DSC09267

Zofią Jacufcowfcz Skuteczny systdni wynagradzanie w firrtilo

wana metoda budowy tabel plac. Można szacować, że stosuje ją około 80% firm w Polsce, jest ona rozpowszechniona również w innych krajach.

Zastosowanie widełkowej tabeli plac daje przedsiębiorstwom dużą swobodę w ustalaniu plac zasadniczych w tej samej kategorii zaszeregowania. Swoboda la jest tym większo, im większa jest rozpiętość w ramach widełek danej kategorii uszeregowania. Większość przedsiębiorstw w drugiej połowie lat 80. oraz w pierwszej połowie lat 90. wprowadziła widełkowe tabele płac, w których stawki kilku kolejnych kategorii zaszeregowania wzajemnie się nakładają.

Tego typu tabele stanowią największe wypaczenie obecnego systemu plac, gdyż odrywają place od kategorii zaszeregowania i pozwalają nie tylko na to, żeby pracownicy tej samej kategorii mieli różną stawkę plac, ale na to, by pracownicy zaszeregowani do niższych kategorii mieli stawkę zasadniczą wyższą niż pracownicy zaszeregowani do wyższej kategorii.

Prawidłowo zbudowana tabela płac powinna zawierać widełki w granicach 8-16% stawki płac, przy czym górna stawka niższej kategorii może być równa dolnej stawce wyższej kategorii.

Widełkowe rozpiętości plac spełniają następującą rolę:

•    pozwalają na zróżnicowanie stawek płac na jednakowym stanowisku pracy, jeżeli zakres zadań i trudność ich wykonywania wykazują pewne różnice;

•    pozwalają na podwyżkę płac (awans poziomy) bez zmiany stanowiska pracy;

•    umożliwiają podwyżkę stawek płac w powiązaniu np. ze wzrostem cen. bez zmiany tabeli płac.

Zależnie od tego, jak opracowane zostały taiyfikatoiy kwalifikacyjne, czy precyzyjnie ustalają różnice wykonywanych zadań i właściwie zaszeregowują stanowiska pracy do poszczególnych kategorii, oraz zależnie od tego, jaką politykę płac prowadzi przedsiębiorstwo - widełkowe rozpiętości mogą być nieco szersze lub węższe. Przy szerszych widełkach nieuniknione jest pewne zachodzenie na siebie kolejnych stawek płac, powinny one być jednak możliwie ograniczone.

Szczeblowa tabela plac robotników

Tego typu tabela pozwala na stosowanie różnych stawek plac w tej samej kategorii zaszeregowania, ale nie w sposób dowolnie zróżnicowany, jak przy widełkowej tabeli, lecz w sposób określony i ograniczony zgodnie z przyjętymi zasadami.

Istotą szczeblowych tabel plac jest różnicowanie stawek płac pomiędzy kolejnymi kategoriami oraz w ramach jednej kategorii w celu nadania im rangi wyznaczania pozycji zawodowej pracownika i pełnienia funkcji awansu.

Przedsiębiorstwa, które stosują szczeblowe tabele płac powinny określić:

1)    liczbę szczebli w kolejnych kategoriach tabeli płac. Można w tej kwestii zastosować tabelę dwu lub wieloszczeblową, jednakową liczbę s/czebli lub zróżnicowaną w poszczególnych kategoriach;

2)    jak zróżnicowane są stawki plac poszczególnych szczebli zaszeregowania. Przyjmując, że rozpiętość płac pomiędzy kolejnymi kategoriami zaszeregowania wynosi 18%, w dwuszczeblowej tabeli płac rozpiętość pomiędzy stawkami wyniesie 9%, a w trójszczeblowej tabeli płac - 6%. W szczeblowych tabelach płac stawki kolejnych kategorii nie powinny się wzajemnie zazębiać.

Wskaźnikowa tabela płac

Wskaźnikowa tabela płac polega na ustaleniu procentowych rozpiętości pomiędzy najniższą kategorią zaszeregowania a kategoriami kolejnymi. Ten typ tabeli nosi nazwę siatki płac i może być podstawą obliczania stawek płac zarówno w wideł-kowej, jak i szczeblowej tabeli płac.

Wskaźnikowa tabela płac w zasadzie nie funkcjonuje samodzielnie, jednak niektóre przedsiębiorstwa nadały jej tę rangę, zapisując w zakładowym układzie zbiorowym tylko wskaźnikowe rozpiętości płac w poszczególnych kategoriach i zasady podwyższania stawek płac zależnie od stopy inflacji i możliwości finansowych firmy.

4.3. Typy wzrostu stawek w tabeli plac

Zasady podwyższania stawek płac w kolejnych kategoriach zaszeregowania niezależnie od rodzaju tabeli płac (widełkowej czy szczeblowej) mogą mieć jedną z następujących form:

•    arytmetyczny wzrost stawek w tabelach płac,

•    geometryczny wzrost,

•    mieszany; arytmetyczno-geometiyczny wzrost stawek plac.

I. Arytmetyczny typ wzrostu stawek w tabelach plac polega na podwyższaniu stawek kolejnych kategorii zaszeregowania o określoną kwotę. W czystym systemie arytmetycznym jest to kwota jednakowa, jednak pewien wzrost >ta-