116
pączok _ wierzchołkowy
| rniędzywężle IprzetcMnka *
łusek pączkowych liście rozwijają się i powiększaj jj do osiągnięcia swych ostatecznych rozmiarfa W okresie wczesnego rozwoju liście zawierają tką^ merystcmatyczną (np. merystemy brzeżne), lecz *770* odbywa się też dzięki pochłanianiu wody. Więksi rozwiniętych liści nie ma tkanki mcrystematyoa^ i dlatego ich uszkodzenie praktycznie uniemożli*, regenerację. Wyjątek stanowią liście traw i nicklóryck paprotników, które posiadają tkanki twórcze;dlatego np. koszenie (lub wyjadanie przez zwienęti roślinożerne) trawnika nie powoduje jego zniszczej lecz - przeciwnie - sprzyja wzrostowi trawy konkurencyjne, szybko rosnące i większe rośliny dwuliścienne nie mogą regenerować uszkodzonych liści. Liście żyją zazwyczaj krótko: zależnie od snom wegetacyjnego od kilku tygodni (rośliny pustynne) do kilku miesięcy (drzewa i krzewy liściaste, większo^ roślin zielnych). Jedynie wiecznie zielone rośliny iglaste
Ryc. 7-75. Fragment łodygi rośliny drzewiastej (u stępują stare liście nowymi co 3-4 lata (podobać
wierzchołkowego (u góry, pow. ok. 10 x)(JD). .... , "f ■
mahonia, bukszpan).
Układ liści na łodydze nazywamy ulistnieniem. Ulistnienie może
przeciwnych stronach łodygi wyrastają na różnych wysokościach - np. jabłoń; linię łączącą nasady
liści nazywamy wówczas spiralą zasadnicza), naprzeciwległe (liście po przeciwnych stronach łodygi wyrastają na tej samej wysokości - np. jeżyna, goździk) i okółkowe (liście wyrastają wokół łodyga tej samej wysokości - np. rododendron). Typ ulistnienia oraz kształ liścia sąjednymi z najważniejszych cech gatunkowych danej rośliny.
Typowy liść rośliny dwuliściennej nazywamy liściem właściwym. Jest on zbudowany zogeota
i blaszki liściowej, która może być pojedyncza lub złożona. Ogonek łączy się z łodygą
przez nasadę liściowa (wytwarzającą czasem przylistki lub pochwę). Istnieją też IiściesicdZK&M znaczy nie posiadające ogonka (np. liście rojnika). W ogonku przebiegają wiązki przewodzą* łączące się z wiązkami przewodzącymi łodygi i rozdzielające w blaszce liściowej, gdzie tworząoasiBC (unerwienie)liścia. Wielkość liści może wahać się od 0,5 cm do 20 metrów.
W budowie histologicznej liścia wyróżnić możemy kilka tkanek. Tkankę okrywającą stanowi
Skórka (cpiderma), której bezbarwne i przeźroczyste dla światła komórki wvdzielaiakutvneo budo**
lipidowej, stanowiącą warstwę nieprzepuszczalną dla wody. Wymiana tlenu, dwutlenku węgla i p®)'
skórtta
— młękłsz
— asymtłacyjoy
wiązka
piiwwortry
kanał
żywiczny
Ryc, 7-76. A. Budowa anatomiczna liścia (fragment w pow. ok. 50x); B. Schemat przekroju przez i** igły anny (pow. ok. 80 x) (JD).