ł
a. C&owiek
Medycyna pokazała mi cuda terapii i cuda wysiłków tv podpatrywaniu natury. Dzięki niej widziałem po wielokroć. Jak człowiek umiera i z jaką bezlitosną silą, rwąc łono matki, przedziera się na iwiat do tycia płód. dojrzały owoc, by stać się człowiekiem.
Janusz Korczak (1878 - 1942)
Nauka o człowieku, jako o gatunku biologicznym, nosi nazwę antropologii (gr.: anthropos = człowiek, logos = słowo). Pozycję taksonomiczną człowieka (gatunku Homo sapiens) z punktu widzenia zoologii przedstawia tabela 8-1.
Tabela 8-1. Stanowisko systematyczne człowieka.
Królestwo: Zwierzęta (Ąnimałia)
Podkrólestwo: Tkankowce właściwe (Eumetazoa)
Typ: Strunowce (Chordata)
Podtyp: Kręgowce ( Vertebrata)
Nadgromada: Czworonożne (Tetrapoda)
Gromada: Ssaki (Mammalia)
Rząd: Naczelne (Primates)
Podrząd: Małpy wąskonose (Calarrhina)
Rodzina: Człowiekowate (Hominidae)
Rodzaj: Człowiek {Homo)
Gatunek: Człowiek rozumny (Homo sapiens)
Współczesna antropologia zajmuje się głównie problemami antropogenezy (czyli powstania człowieka- por. rozdz. 2.23.4.), zróżnicowaniem ras ludzkich oraz zmiennością indywidualną i rozwojem osobniczym człowieka (typy budowy ciała, wpływ warunków środowiska itp.). Dziedziną, która rozwinęła się już w zamierzchłej przeszłości, jeszcze przed powstaniem antropologii jako nauki, i która stanowi samodzielną dyscyplinę naukowąjest medycyna - nauka o zdrowiu i chorobie człowieka. Medycyna weterynaryjna (weterynaria) zajmuje się zdrowiem i chorobami zwierząt
Medycyna jest nie tylko nauką, ale również obejmuje wachlarz działań i umiejętności praktycznych, mających na celu zapobieganie chorobom i leczenie ludzi chorych; dlatego też w wielu kulturach (np. europejskiej) medycyna uważana jest także za sztukę.
W procesie kształcenia medycznego stosuje się tradycyjny podział na dyscypliny podstawowe i kliniczne. Dyscypliny podstawowe badają budowę i czynności człowieka oraz przyczyny chorób (etiologia) i sposoby atakowania przez nie organizmu (patogeneza). Do dyscyplin podstawowych należą: anatomia (nauka o budowie organizmu ludzkiego), cytologia (nauka o komórce), histologia (nauka o tkankach i mikroskopowej budowie narządów), fizjologia (nauka o czynnościach zdrowego organizmu), biochemia (nauka o przemianach chemicznych w żywym organizmie), embriologia (nauka o rozwoju zarodkowym i płodowym), genetyka, mikrobiologia lekarska, immunologia (nauka o odporności), patologia (nauka o chorobach, którą dzielimy na patomorfologię i patofizjologię), higiena (zajmuje się badaniem wpływu środowiska na zdrowie człowieka), epidemiologia (nauka o szerzeniu się chorób), psychologia lekarska i in. Dyscypliny kliniczne powstały w związku z praktyką lekarską i obejmują: internę (nauka o chorobach wewnętrznych), pediatrię (o chorobach dzieci),ginekologię (badającą i leczącą choroby kobiece), położnictwo (opieka nad kobietami w ciąży, prowadzenie porodu).chirurgię (postępowanie operacyjne), dermatologię (leczącą choroby skory).