DSCN6735 (Kopiowanie)

Biologia — repetytorium dla maturzystów i

9.3.6.    Strategie rozrodcze

Możemy wyróżnić dwie podstawowe strategie rozrodcze. Pierwsza z nich strategia typu r (ilościowa, dużo potomstwa) polega na jednorazowym wydaniu bardzo dużej liczby potomstwa. Dotyczy ona gatunków charakteryzujących się małymi rozmiarami i dużąreproduktywnością. Żyją one zazwyczaj w bardzo nietrwałym środowisku, o zmiennych warunkach. Taka strategia może występować np. u roślin żyjących na pustyni, które korzystają z rzadkich opadów.

Druga to strategia typu k (jakościowa, mało potomstwa). Dotyczy ona gatunków posiadających osobniki o dużych rozmiarach, stosunkowo wolno się rozwijające, uzyskujące zdolności reprodukcyjne w późniejszym okresie, ale za to rozmnażające się kilkakrotnie w ciągu życia. Populacje takie żyją w środowisku stabilnym i nie są narażone na zmiany, dzięki czemu ich liczebność może długo utrzymywać się w okolicy pojemności środowiska.

9.3.7.    Zmiany populacji ludzkiej

We wzroście populacji ludzkiej możemy odnaleźć te same parametry co we wzroście populacji innych organizmów. Biorąc pod uwagę liczbę ludzi od początku ich powstania widać, że znacznie ona wzrosła. Jaskrawym też stał się fakt, że każdy następny wzrost odbywał się w coraz krótszym czasie. Początkowo przyrost ten miał związek ze wzrostem rozrodczości, ale od ponad 200 lat tempo urodzeń spada. Obecnie głównym powodem, dla którego ludność na świecie zwiększa się w takim tempie, jest spadek śmiertelności. Mają na to wpływ różne czynniki, m. in. produkcja żywności, poprawa warunków sanitarnych, edukacja, higiena i rozwój medycyny. Wszystko wskazuje na to, że od chwili gdy populacja ludzka osiągnie punkt zwrotny, czyli moment, w którym tempo wzrostu zacznie wykazywać tendencję zniżkową będzie ona dążyć do zerowego wzrostu liczebności. Osiągnie go z chwilą kiedy rozrodczość będzie równa śmiertelności.

Stosunek rozrodczości do śmiertelności nie jest jednakowy na całym świecie. Mają na to wpływ przede wszystkim: stopień uprzemysłowienia, edukacja, rozwój medycyny i ogólna zamożność poszczególnych krajów.

Ze względu na powyższe czynniki możemy je podzielić na dwie główne grupy:

Kraje rozwinięte, takie jak: Stany Zjednoczone, kraje Europy Zachodniej, Australią Japonia, Skandynawia. Charakterystyczne dla tych krajów jest duże uprzemysłowienie i wysoki dochód w przeliczeniu na mieszkańca. Populacja w tych krajach wykazuje niskie tempo wzrostu. Charakterystyczną dla owych państw jest również bardzo mała rozrodczość. Wiąże się to z rozwojem medycyny, edukacji i warunków sanitarnych, które powodują małą śmiertelność wśród niemowląt. Powyższe cechy mają też istotny wpływ na bardzo wysoką długość życia. N i estety, może to doprowadzić do skrajnej sytuacji, kiedy rozrodczość jest na tak niskim poziomie, że nie rekompensuje śmiertelności. Z takim stanem zetknęły się między innymi Niemcy i Francja.

Kraje rozwijające się, które z kolei możemy podzielić na dwie kolejne grupy:

— krąje średnio rozwinięte, do których należy m. in. większość krajów Ameryki Południowej oraz Meksyk i Tajlandia. Cechuje je większa rozrodczość niż w krajach rozwiniętych, ale jednocześnie większa śmiertelność wśród niemowląt. Dochód na mieszkańca jest znacznie niższy niż w państwach bogatszych. Również uprzemysłowienie tych krajów znajduje się na dużo niższym poziomie;

kraie słabo rozwinięte - do nich zaliczymy większość krajów Afryki Północnej. Charakterystyczny dla nich jest najniższy dochód na mieszkańca. Są najmniej uprzemysłowione, mają największą rozrodczość, przy jednoczesnej największej umieralności wśród niemowląt. Ludność tych krajów żyje najkrócej.