DSCN4804 (2)

III. Ikonografia Deesis

1. NARODZINY OBRAZU DEESIS

W świetle danych historii sztuki okresem ostatecznej uformowania się tematu ikonograficznego Deesis. a więc przedstawienia Chrystusa pomiędzy Maryją i Janem jaki orędownikami, były stulecia VI i VII. Fazę wyjściową tego pij cesu obrazuje, zdaniem wielu znawców przedmiotu, z miniatur Topografii chrześcijańskiej Kosmasa Indikoplcei stesa, powstałych w połowie IX wieku na podstawie Ofygatti łu z połowy VI stulecia (ii. 9)¹.

Miniatura przedstawia pięć stojących frontalnie postMH od lewej ku prawej: Maryję, Chrystusa, Jana Chrzciciela. Za* chariasza i Elżbietę. Ponad nimi widnieją w medalionach popiersia prorokiniAnny i starca Symeona. W całej kompoty cji postacią centralną jest Pański Poprzednik; wskazuje na fis I jego miejsce wśród pozostałych osób oraz słowa inskrypcji łada warzyszących Chrystusowi: „Aż do Jana sięgało Prawo i Pnb I rocy” (Łk 16, 16) i Zachariaszowi: A i ty, dziecię. prorokiem j Najwyższego zwać się będziesz” (Łk 1, 76). Jan bowiem fiU ostatnim prorokiem Starego Zakonu (miniatura zamyka cyitj przedstawień starotestamentowych proroków), a jednoczaśośi pierwszym świadkiem Nowego Testamentu, który rozpotnf w Jezusie Wcielonego Boga i przenika tajemnicę zbawi:

1

H. Grama, Di* Madonna swischen Zachariao and | zantinische Zeitschrift” 10 (1901), ii. 2.