DSCN4824

Różne interpretacje jednej rzeczywistości

f form przejściowych. Owe luki morfologiczne w sekwencjach straty-\ graficznych były interpretowane jako braki danych paleonto-i logicznych, zgodnie z ideą gradualistycznej ewolucji³⁹ podkreślającą,

, żc jeden gatunek pod wpływem zmieniającego się środowiska \ i różnokierunkowo działającego doboru naturalnego przekształca się J stopniowo w inny gatunek. Tymczasem N. Eldredge i S. Gould \ uważają, że braki form przejściowych w materiale kopalnym nic tyle / są dowodem niekompletnego zapisu paleontologicznego, ile raczej I odzwierciedlają faktyczny przebieg procesów ewolucyjnych. Pod-

Iczas tego procesu następują okresy równowagi - gatunki pozostają przez względnie długi przedział czasu nie zmienione - oraz okresy zaburzeń, które trwają stosunkowo krótko i tylko na bardzo ograniczonych obszarach³⁰. Okres równowagi określa się mianem f stasis. Natomiast podczas stanu zaburzonej równowagi zachodzi \ zjawisko powstawania małych izolowanych i peryferycznych / populacji, które w stosunkowo krótkim czasie przekształcają się ) w inny gatunek. Przy czym Eldredge i Gould podkreślają, że ten \ proces przekształcania się gatunków przebiega bardzo gwałtownie, j skokowo, tzn. momentalnie w skali czasu geologicznego³¹, stopniowo zaś w skali czasu genetycznego. Tempo więc zmian / ewolucyjnych jest nieregularne³². Aczkolwiek ów moment w skali . geologicznej rozumie się jako chwilę, to jednak w rzeczywistości f mógł on trwać tysiące i dziesiątki tysięcy lat. Oczywiste jest bowiem ' to, że kolejne warstwy pokładów geologicznych tworzyły się przez wiele tysięcy lat, również skamieniałości zachowane w tych warstwach świadczą o zachodzeniu zmian w ciągu tysięcy pokoleń.

^w S. J. Gould, N. Eldredge, Punctuated eąińlibra: the tempo and modę of evolution reconsidered, „Paleobiology” 3(1997)2, s. 116.

³⁰ Zob. S. J. Gould, Darwininism and the expansion of evolutionary theoty, „Science” 216(1982)4544, s. 385-386.

³¹ Por. S. J. Gould, Is a new and generał theory of evolution emerging? „Paleobiology” 6(1980)1, s. 125.

ⁿ S. J. Gould, The meaning of punctuated equilibnum and its role in validating a hierarchical approach to macroevolution, [w:] Perspectives on evolution, ed. by R. Milkman, Massachusetts 1982, s. 83-87.

Niemniej jednak w skali czasu geologicznego jest to moment. A że ( proces ewolucji zachodzi na bardzo małym obszarze, więc nie ma / zapisu paleontologicznego tych form przejściowych.    ’

Rekapitulując można stwierdzić, co następuje: w dużych populacjach przeważa dobór naturalny stabilizujący, który faworyzuje ( osobniki przeciętne, a nie skrajnie odbiegające od normy. Dlatego gatunki trwają na ogół nie zmienione w sztywnych ramach homeostazy morfologicznej. Natomiast w małych peryferycznych populacjach, często podlegającym nowym dla gatunku warunkom, selekcja jest dostatecznie ostra, a bezwładność populacji na tyle obniżona, aby doprowadzić do rewolucji genetycznej, tj. opanowania populacji przez zupełnie nowy genotyp”. /

Po takim syntetycznym ujęciu najbardziej znaczących koncepcji ewolucyjnych przejdźmy teraz do propozycji filozoficznych początku i rozwoju rzeczywistości.

i 2.1.6. Propozycje Richarda Dawkinsa

R. Dawkins milcząco zakłada”, że zbudowane z DNA geny są w znacznym stopniu zbliżone do pierwszych replikatorów, które pojawiły się na Ziemi w tzw. pierwotnym bulionie ok. 4-5 mld. lat temu. Trzeba dodać, że geny w rzeczywisty sposób przebywają w organizmach. Wpływają na ich budowę, procesy życiowe i zachowanie. Programują poszczególne komórki, odpowiadają za skład cząsteczek enzymów, rozwój zarodkowy i osobniczy. Geny te, tzw. skuteczne potrafią przetrwać w środowisku innych genów, z którymi mogą się spotkać w jednym organizmie w trakcie wędrówki w tej samej odnodze rzeki DNA”. Przy czym „przed cząstkami DNA stoją dwa ważne zadania””. Pierwszym jest replikacja, czyli tworzenie ⁵ A. Hoffman, Wokół ewolucji. Warszawa 1983, s. 121.

£R. Dawkins, Samolubny gen, tłum. z ang. M. Skoneczny, Warszawa 1996, s. 43; jgr. A. Makarewicz, Droga do podwójnej helisy, „Problemy” 5 (1987), s. 37.

. Dawkins, Rzeka genów, tłum. z ang. M. Jannasz, Warszawa 1995, s. 41.

.. Dawkins, Samolubny..., s. 44.

39