Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (117)

m. Prau. tm-it»

o kobiecej zwłaszcza psychice, wzbogaca w znakomity niekiedy spo.łdbprs-. głównych bohaterek prozy tego okresu. I wreszcie czy raczej przede wnysfe w tych leź luuch rozwija sic bujnie twórczość ideologów walczących o itofe« seksualne (Boy. Krzywicka), „seksualnych" odhrą/awiaczy historii (■łAayńcg, Sobktko tegoż Boya. Niemcewicz od przodu i ryłu ZbyMcwskiego^ tu Ł_tt — obsesjonisty seksu: Emila Zegadłowicza.

Środkowe i późniejsze lata trzydzieste to znakomity okres w romjuplb; prozy. Nie realizm społeczny, lak woźny skądinąd. przyczynił się gUmitt takiego stanu rzeczy. Szczytowe osiągnięcia pojawiły się raczej aa gp antypodach, tam gdzie nie zbiorowość, lecz jednostka była pnedoua pisarskich zainteresowań: sięgające podświadomości zagadki jej pljdńi kreowany przez nią świat wyobraźni, jej walka o wyzwolenie ze ipotecajd stereotypów. Inaczej mówiąc, kilka utworów przynależnych do — przeżytą* cego właśnie swój rozkwit — realizmu psychologicznego (oposłahw Iwaszkiewicza, powieści Nałkowskiej, trzy studia o kobietach: Kontem—j Boguszewskiej, Gruszeckiej): dzieło Schulza: dzieło Gombrowicza. OM *& — Sól ziemi Wittlina. opowieści biograficzne Berenta, by nie powracać juttb. omówionej w ramach poprzedniego okresu, wielkiej teiralogii Marii Dąhrwsbi Byl lo okres szczególnie bogaty w indywidualności twórcze, poetyki, teow Zabłysnął w nim jeszcze —odchodzący już w przeszłość — postckspftsjohn a jednocześnie pod piórami młodego pokolenia rodziły się nowe, do do żywotne, style i techniki narracji. Toczyła się żarliwa walka o spraniedMt społeczną, a jednocześnie dokonywało się odrodzenie problematyki meiafizyns) i religijnej. Ciążono ku literaturze faktu, a jednocześnie powstawał) wti dzieło XX-wiccznego oniryzmu. Przeważała ..ciemna tonacja", jakże zrozuaińi w tych latach, ale przecież przerwał ją wyzwalający śmiech Gombroaśot

14. USPOŁECZNIONA PROZA EKSPRES JONIZUJ ĄC A

Mimo silnej ofensywy realizmu, psychologicznego i tpoteczaefh Mh ekspresjonizujące bynajmniej nic giną w tym okresie. Inna sprawa, że jakbyb ja o tym mowa, występują w formie stylistycznie znacznie stonowanej, świń ot przedstawiają w sposób bliższy inicrsnbiektywnie sprawdzalnej rzcczywifldo niż dotychczas. Bardziej niż z prozą styli morską czy poezjopodobną wttofa 286 teraz w przymierze z naturalizmem czy psychologicznym realizmem jwomttj-

CENA SOGŁ

PION

TREŚĆ

MOWA MIANA NA OTWARCIU AKADEM Jl LITERATURY

..... *••••■; ■ni***¹

^19,1 ■ ⁷* «>»«■ lyiuhma

■ a A N A NA OTWARCIU jAKADEMJI

Z ANTOŁOGJ I PRZEKŁADÓW

[liryki

O S Y J S K I E J

|iO«* CZECHOWICZ

PRZEKŁADY jZ KIPLINGA: R«n razio walką

powrOt wojsk

KAROL IRZYKOWSKI

MOJA BIBUOTEKA

ST. IISHANOWSKI ZAMKNIĘTA S P I R A Ł A

J. S. SKIWSKI

■POROZMAWIAJMY

ksiaTka POLSKA ZAGRANICĄ

KRYTYKI SPRAWO* ZOANIĄ RSCRMSJRi WL ZA WIO W—BO ■KONRADA WINKLERA witczotnmcu M WMWIWURSO