Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (127)

IH Prot. HM-IM"

(knua Mmcincl. (ntognfit, 19)3

Inżyniera Szerudy, a lakfr |u_ mienie („Polska Zachodnia- ląJ** os. 1946). powieść i iyeia nu— Nuzwać można Morcinka Śląsku dla lilcraiury. Niedługo joia| w icmatyce icj odosobniony:pojona niebawem także pod Gojawiczyńskiej i Haliny Kr|*1iiJ u obydwu pisarek w sposób o«* hardziej zgodny / kanonami ćaeiytai realizmu społecznego ku trzydawj i konkretnie — grupy Przedmie,-* ^ helska była /resztą jak wiatek j. członkinią a o powieści Gojnir)^ napisano słusznie, że Manonih ąg wariant" realizacji programowych zd«o grupy.

Temat ten występuje u auicrtj cząi z Nowolipek w dwu | tomach jej prozy; w zbiorze oponuj o znumiennym. typowym dla epoki ip& PowKtdni dzień (1933) i w Ziemi Elibieiy (1934). utworze będącym jtdiww* powieścit| środowiskowy z życiu małego miasteczka śliskiego i jeszcze wersją historii dojrzewania młodej dziewczyny. Wiele cech »spólnjvb bu Ziemię Elibieiy u Zdradą Heńka Kubina (1938) Haliny Krahdikiej. ObjJ.-. powieki walczyły z zacofaniem w sferze norm obyczajowych, obyte podejmowały problem bezrobocia, a pr/ede wszystkim — attB szczególnie dramatyczny charakter, jaki bezrobocie to miało aa ŚWtefta ludzie pozbawieni pracy przechodzili niejednokrotnie na stroaj iwacii w dosłownym, a czasem i przenośnym: narodowym i ideowym, lep te znaczeniu. Toki wiośnie, bardzo juz -krajny w ypadek zdrady narodowej Krohelska w swojej alarmistycznej, interwencyjnej powieści o dawnego powstańca nastolatka w hitlerowskiego szpiega.

Realizm społeczny tych lat sięgał do różnych środowisk, także — kortjte* zainteresowania okresu poprzedniego — do środowisk nietypowych. * czy innym sensie egzotycznych dla przeciętnego czytelnika.

Tu należy Cynk (1937) Maruna Cr lichnowskiego, brutalnie tnuntatte 306 powieść-reportaż z wiezienia, w analizie psychologicznej ustępująca ***■*

«D>Uw«sU toogrdw. 19ł»

Swyi h—St fctfnfa 1937

nut Nałkowskiej, przewy żs/ajaca je natomiast znajomością realiów i trzeźwo-

■ te)(Ujm traktowaniem tematu.

* Wda wypadkach owa . .egzoty c/ność" była wynikiem nowych — w tej te — zjawisk socjologiczno-literackich. W ówczesnym dążeniu do ao-■te zarysowały się mianowicie dwie drogi: ..studiów- w terenie"

■ fumfaego samooctwa. Na pierwszej z nich ci. co umieli pisać, uczyli ■t J)«u" (jak Boguszewska i Kornacki), na drugiej — ci. co znali

óe*. uczyli mc pisać o nim. W drugiej spośród tych kategorii przeważały •łtee środowiskowo-raw-odow-e kryptoautobiografie o dużej atrakcyjności “łMncacj Bohatera powieści przesłaniał tu jego zawód kelnera w Załłffyr* *»tei(l936) Henryka Worcella: tancerki teatrzyku rewiowego wStnekotk '**) Marii Ukmewskiej; przemytnika i agenta wywiadu w Kockmkn Niedźwiedzicy (1937). Piątym etapie (1938) i w Bogom nocy ** (1939) Sergiusza Piaseckiego. Wszystkie te utwory spotkały $K ¹ teyw , zasłużonym literacko zainteresowaniem, przy czym powieści rttep). pisane w wiezieniu (którego opuszczenie umożliwił mu właśnie *>* Uhm literacki), stały się prawdziwymi bestsellerami drugiej połowy 307