Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (47)

10 Ofólm <)iiMkM i

10 Ofólm <)iiMkM i

.Oleśka b»V. ftan Wieli* t*.bki, MJ6 wll.cUdU.i)* lin Wnuittli

>k3iiiimdryUicli generacji. kitr» ^ wigilia się z ruchami nowst*^ ^ł dwudziestych luli której zwii/j, ' były przelotne. Czechowic/, j_ll!v by hi. Debiutują, a zwłaszcza rozgłos później niż ich ró\»uj^^ prawic rówic.śnicy, tacy jak Bratkowski. Kurek czy \Vaqk ^ mc juz jak gdyby przedstawicie^ nego pokolenia: zjawisko c/ę* teralurze, gdzie narodziny po^ ^ mcjs/c mi niż narodziny członie^ ^ MC jak gdyby jego pizctbirt*^ i wzmocnili je.

Po drugie zaś — na początku L,_b dzicslycll pojawia się owa stępna generacja: pokolenie (9fy ■ przeważającej większości pofrfcfc^ dzieli poetów lego pokolenia bmlmi, le: wojnę przeżyli w d/icciiwtM; ■ w latach młodzieńczych Ani ncpi, odzyskanie niepodległości nic nKęSk dla nich przeżyciem pokoleniowymł. na mogła być dla nich tylko - i .u_; nokrotnic była kos/manijTO 19 mniciiem 1 dzieciństwa, kształtującym podświadomość 1 wyobraźnie w «pv /ułówcie przygocowuj^cy ich do roli kaliistmfistów.

W pokoleniu tym na plon pierwszy wysunęli się poeci związani/[tomu Zarysowały wę tu uręa tok „szkoły prowincjonalne . / dwiema ruj»in> ayni na ciele, lube KM (Czechow icz — już juko przywódca ml.-ć. Lobodwslih wikft*M (żagarytci Miłosz, Zagórski, fłujuicki, RymLc.i ftoont MiOŚAii W małych miastach prowincjonalnych tikazy-*.'. dkcfumi poś*KCtw poezji -Kamena w Chełmie (    ••

milicja kjowra Andrzeja Jaworskiego, i organ autentyzmu X'— fot**' II9JS-I939J. pod redakcją Stano lawa Czernika Liczniej HI dJłjthcus wes/Ji do literatury poeci pochodzenia chłopskiego. Sta /uptiHt(dosotooflt • Uuchdwudziestych Przy boś znajdował się «ll»r tinir coraz bamjtł)m Stanisława Piętaka. Stanisława C/emiU » pWnicj - Jam Bolesława Otóga. Józefa Andrzeja Frasika. Józefa Su** 146 kiego.

Wszystkie u- fakty gcograficzno-socjologiczne miały znaczny wpływ na i./ub poezji lat trzydziestych WSpólwyju Mijają one i zwrot tej poezji ku •wjdienM pcy/a/^ssi 1 społecznej problematyce. 1 jej rodzimość, niechętna pyty*•'ni kulturowym. 1 odwrót od europei/nui. Młody poeta lat trzydziestych 0f jerd/i tak często za granicę jak jego |*>pr7.\linl często nic jeżd/i lam • ogóle /»* w mieście prowincjonalnym, a tylko studiują* w Warszawie lub Kukowie - poeta ten nu *ui bez porównana inuiniei*/\ od swego — aws/c/ansko-inteligenckiego — poprzednika Nie ro/porządzą 1et na opl •tmesiona z domu kulturą humanistyczną, która uzupełniała luki w unos er *sit\kim wykształceniu u poetów wcześniejszych generacji Studia nie zawsze aJjjc mu uę ukończyć, o pracę trudno, jeśli zaś takowa mc znajdzie. p4iK/ycielska czy redakcyjna, 10 nie najlepiej płatna Toteż w lalach irydzicstych odradzają >ię stereotypy chudego literata i głodnej cyganem, ucrcolypy obce początkom Dwudziestolecia. zwłaszcza skamandrytom. (łncającym mc w kręgach elity 1 realizującym wzorzec poety przedsiębiorczego.

Teraz l zaradno**: poetów jest mniejsza, i warunki nierównie mniej sprzyjające / drugiej strony — talenty rozwijają się wolniej, dchruty me są juz tak Hyskodiwe. * nowe idee poetyckie - mimo nie kończących się dyskusji o poezji — pr)|j«iają uc rzadziej, są mniej efektowne 1 pozbawione rozmachu fługranmtwóic/cgo. W gnmsic rzeczy o — względnie — nowych idrach petyckich ujętych w pewien system mówić można w dwóch jedynie wypadkach Czernikówskicgo autentyzmu 1 „wizyjnego kreacjoni/mu l udwika Prydego. wobec którego rolę przygotowawczą odegrały programowe artykuły Czechowicza Autentyzm był jednak ideą zbyt mało atrakcyjną, krcacjonizm zaś stanowił raczej konstrukcje krytyka niż, właściwy program, w znacznej przy tym mierze slormulowany został e\ post.

Rrogramołwórczą inwencję poetów tego pokolenia paraliżowało — / jednej mony — ich przekonanie o konieczności pudpor/ądkowjnia poezji celom spióccznym 1 politycznym, ze strony drugiej — uwikłanie w zastaną sytuację: walka ze Skanundrcm. próby przekształcenia awangardyzmu.

/resztą żadne nowe wielkie impulsy nie przychodziły tym razem z literatur zachodnich Jedyny zaś prąd. który — z „normalnym” opóźnieniem — mógł •owc/js tu polską poezję odd/ułjc. rudrfjJi/m. otarł się tylko o nią. nie /n.il.i/1 w mej ani propagatorów, ani prawdziwych wyznawców. Wprowadzenie fnti (c generacje nowych sty lów, nowych poetyk, nowych lematów — a mają cac znaczenie bardzo istotne — odbywało się raczej spontanicznie mz programowo

Tak więc nowi poeci wchodzą do literatury skromniej 1 ciszej nu rch poprzedni:.' z okresu tuz powojennego. Żyją nes/tą po łroszę w ich cieniu. 147