Szybkie i znaczące zmiany w ilości i jakości dostępnego pożywienia skorelowane były ze zmniejszeniem aktywności fizycznej ludzi. Spowodowało to. że człowiek nie był w stanie biologicznie zaadaptować się do takiej sytuacji i zareagował wzrostem chorób metabolicznych i nowotworowych.
Zwiększone spożycie używek, takich jak kawa, herbata, alkohol, nasilających wydzielanie kwasu solnego zestawione ze zmniejszeniem biodostępności składników mineralnych, niską podażą witamin, nieregularnym jedzeniem oraz wzrostem napięcia nerwowego prowadzić może do choroby wrzodowej.
Przyspieszone tempo życia wniosło również istotne zmiany w przygotowywanie i spożywanie posiłków w gospodarstwie domowym. Zwiększyła się ilość produktów poddawanych obróbce cieplnej. Potrawy często przygotowane są nieodpowiednio, np. zbyt długo gotowane z dużym wyprzedzeniem czasowym. Powoduje to stratę składników odżywczych lub pojawienie się nowych (w stosunku do produktu wyjściowego) niejednokrotnie szkodliwych dla zdrowia związków, np. nadtlenki, akroleina, azotyny, nitrozoaminy, oksysterole.
Posiłki spożywane są nieregularnie, w warunkach dyskomfortu, często zbyt zimne lub zbyt gorące61. W efekcie prowadzi to do otyłości, zaburzenia procesów trawienia i zmniejszonego wykorzystania składników odżywczych.
Ilość spożywanych pokarmów w dużej mierze determinowana jest zapotrzebowaniem organizmu na składniki energetyczne, zależnym od płci, wieku, warunków klimatycznych, stanów fizjologicznych i aktywności fizycznej oraz zawodowej. Normalnie przy diecie prawidłowo zbilansowanej tkanka tłuszczowa stanowi 10-15% masy ciała mężczyzny i 20-25% młodej kobiety.
Przy dodatnim bilansie energetycznym dostarczane produkty stanowią nie tylko źródło bezpośrednio uzyskiwanej energii, ale również materiał do tworzenia rezerw ustrojowych. W konsekwencji prowadzi to do wzrostu zasobów tłuszczu w organizmie. Zawartość tkanki tłuszczowej można określić wykorzystując metody: izotopowe i chemiczne (określenie całkowitej ilości wody w ustroju i puli wymiennego potasu), oporności bioelektrycznej oraz techniki obrazowania (pozwalają określić rozmieszczenie tłuszczu w ustroju) - tomografię komputerową, tomoden-sytometrię, magnetyczny rezonans jądrowy i inne. Metody te są kosztowne i skomplikowane, dlatego też w praktyce ilość tkanki tłuszczowej określa się wykorzystując metody antropometryczne i pomiar wzrostu, masy ciała, obwodów, fałdu skómo-tłuszczowego.
Ostatnio do określenia stopnia otyłości dla celów epidemiologicznych i klinicznych proponuje się wskaźnik Queteleta62:
BMI (body mass index) = masa ciała/wzrost2 BMI [kg/m2]
Diagnozowanie otyłości w oparciu o wskaźnik masy bazuje na założeniu,
61Z wysoką temperaturą posiłków i dużym udziałem ostrych, drażniących przypraw łączy się powstawanie raka przełyku.
“Dla osób zdrowych.
206