filozofia egzamin2

X

m

jest mmd stwierdzenie Arystotelesa,    7gffl|||

„\ neczywi&ic od dam dawna jak \ ^ _%. towanc zagadnienie    .

To\c1\to>j iwwetw pierwszym wmmi i% powinniśmy, aym jest byt HySAM

MĄ pratownloskowa^te ostateczny stancja.    ^fcsfc₄

Czym zatem jest substancja¹!

(w lagadnieme stklancjl

Powiedzmy od razu, te ptoblem substancji jest ^|'i bardzo złożonym, delikatnym i w pewnym sensie

d\akaidego,kto chce zrozumiećmetałuykę Ki^T' skąbez ogólnikowych sktólów, do jakich przyzwyczaj ^ S wanta podręcznikowe®,

Przede wszystkim trzeba gaśnic, te ogólna kwestia srfo^ zaweta dwa istotne, ściśle xe sobą związane ptobkmy, z ^ jeden jest dalej jeszcze rozwijany w dwu kierunkach.

Wyjaśnijmy najpierw te problemy Poprzednicy A^ot^ ptoblem substancji rozwiązywali w sposób antytezy. m\\i^ u jedyną substancję uważali materię zmysłową; Plato natomlasA wskazywał na byty ponadzmyslowe jako na prawdziwe substancje; według zaś powszechnego przeświadczenia substancjami bj konkretne rzeczy.

Arystoteles podejmuje kwestię ex novo i rozważa ją w spoto wzorcowy. Sprowadziwszy ogólny problem ontologrciny do jt$

r Metafizyka, l \, Mb 2-TJ. tetefeft;,

⁵⁵ To,o o>(to lulaj mówimy w Mm, samej adotaraiowttotal w wyrnWęiowataiuiio Meiafuyki,i4Snn.,aiwiKiaawt.oti\«iUnnó)tiu( Ki tpM.ietReait, La polMta delta conceiiont arisiotdica (WIsmuw ■“ti in onore di Carto Giacon, Vadova WIZ, v Y14ftY

_₇_

J i₀ znaczy do pytania o ousia, i całą jasnością ' in^in docelowy¹¹¹ będzie określenie, jakie substancje «? rysiowe (jak chcą filozofowie przyrody), czy /*. cif Q\i_owe (jak chcą platonicy). Warto zwrócić uwagę,

P^r0^^w V^mt'° ^u^^tm’

0<totelesowskiej, jak i w ogóle każdej metafizyki. PjW: f o miarodajność lub odmówienie wartości wyni-rJrtie^j^nmPIstnn*³⁴.

\ móc rozwiązać ten ściśle określony problem, Ary-^r^pierw rozwiązać kwestię, czym w ogóle jest substan-jpd: j,₀i_ejne zagadnienie arystotelesowskiej usiologji: czym ^ ^mtr^ ^ Mmm? poprawności należy rozwiązać ten ogólny pro-_f0związe się poprzedni. I większą dokładnością będzie ^lgl0 odpowiedzieć, czy istnieje tylko to, co zmysłowe, czy ₀ ponadzmyslowe, jeśli najpierw się ustali, czym w ogóle &i‘⁽, 0s na przykład się okazało, że ousia to tylko materia ^f^cet złożony z materii i formy, wtedy jest jasne, ze problem & ,• pouadzmyslowej zostałby eo ipso mięty. Gdyby nato-m pokazało, że ousia jest także coś innego, a nawet przede

'^im^° ^ ^raatóna’ ^w<^^wms P^^{anie 0} ^ P°^na^

1 J&W pointy^S1'?^w zuP^e^^e    ^ietle.

I Ana jakich rzeczach oprze się Arystoteles w rozważaniach o substancji w ogóle? Oczywiście na tych substancjach, których nikt ' giwstimjcM substancjach zmysłowych. Filozof pisze wyraźnie:

Zgodnie przyjmuje się, że substancjami są pewne rzeczy zmysłowe Mnich wobec tego rozpoczęć należy badanie. Korzystnie jest bowiem tyjeto w dalszej kolejności przejść do tego, co bardziej znane samo t sobie, To właśnie jest sposób nabywania wszelkiej wiedzy: poprzez my miej znane co do ich natury [= rzeczy zmysłowej przechodzić jo totki znanych [= rzeczy inteligibilnychj.

^kMeiii/iiykZlpmm.

“Mtttfittk 13,1029 a 33 nn.; T Źeleźnik, Według Arystotelesa pierwsze imr jot to co intelfgibilne, ponieważ jest ono ontologlcznie wcześniejsze; nato-