97
WYKORZYSTANIE PROCEDUR
Jeśli pacjenci wiedzą, że będą oglądać nagranie, zazwyczaj dobrze przyjmują propozycję filmowania sesji. Często jednak niepokoi ich kwestia dyskrecji i potrzebują dodatkowych zapewnień w tej sprawie. Jeśli zapis ma oglądać ktoś spoza grupy (na przykład studenci, badacze czy superwizorzy), terapeuta musi wyjaśnić, kto i w jakim celu będzie to robił, oraz otrzymać pisemną zgodę uczestników sesji.
Termin „ćwiczenia ustrukturalizowane" dotyczy wielu rodzajów aktywności grupowej, kiedy to uczestnicy wypełniają konkretne polecenia zazwyczaj wydawane przez prowadzącego. Tego rodzaju ćwiczenia odgrywają większą rolę w krótkoterminowych, specjalistycznych grupach terapeutycznych niż w długoterminowych grupach ambulatoryjnych (4, 5, 12).
CEL
Rozmaite są uzasadnienia korzystania z tych procedur, jednakże, ogólnie rzecz biorąc, ustrukturalizowane ćwiczenia mają przyspieszyć proces terapeutyczny. Niektóre z nich (rundka przedstawiania się lub różne „rozgrzewki") pomagają ominąć pierwsze, niepewne i niełatwe kroki w grupie. Ułatwieniu wzajemnych interakcji służą zadania wyraźnie odmienne od ostrożnych, zrytualizo-wanych zachowań społecznych (gdy na przykład uczestników nowej grupy prosi się, by się podzielili na pary, przedstawili się sobie krótko w tych parach i by potem każdy przedstawił swojego partnera grupie). Jeszcze inne techniki przyśpieszają pracę indywidualną, pomagając w rozpoznawaniu tłumionych uczuć albo w badaniu nieznanych części siebie czy rozpoznawaniu doznań fizycznych. Tabela 1 zawiera przykłady ćwiczeń ustrukturalizowanych.
Ustrukturalizowane ćwiczenie może zająć tylko kilka minut albo całe spotkanie. Może być wykonywane z użyciem słów albo bez, zawsze jednak będzie miało komponent werbalny, ponieważ daje materiał do późniejszego omówienia w grupie. Ćwiczenie może jednakowo angażować wszystkich, gdy na przykład szpitalna grupa pacjentów przewlekle chorych otrzymuje zadanie zorganizowania wspólnego wyjścia. Kiedy indziej jeden z uczestników zostaje skonfrontowany z grupą jako całością, jak to się na przykład dzieje w ćwiczeniu związanym z zaufaniem, gdy jedna osoba z zamkniętymi oczami staje w środku kręgu uformowanego przez pozostałych członków grupy i przewraca się, pozwalając, by inni ją podtrzymywali. W ćwiczeniu mogą uczestniczyć wszyscy, jak podczas rundki, gdy każdy ma się podzielić swoimi pierwszymi wrażeniami ze spotkania