389

HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ

-    liczba, będąc syntezą dwóch elementów, przedstawia okiełznanie tego, co nieograniczone w granicy, a zatem może być elementem determinującym, ograniczającym rzeczy;

-    pitagorejczycy bez trudności wyprowadzili rzeczy z liczb; gorzej to idzie interpretatorom, którzy nie mogą cofnąć się do pitagorejskiego, arytmo - geometrycznego sposobu pojmowania liczby; pitagorejczycy nie tylko wyobrażali sobie liczbę, ale i przedstawiali ją (jedynka - punkt dwójka - linia, trójka - figura plaska, czwórka - bryła); liczby i rzeczy postawione są na tym samym poziomie, co wynika z kosmogonii pitagorejczyków;

-    świat pitagorejczyków to przeciwstawne sobie elementy zesirojone w harmonię; świat ukonstytuowany przez liczbę - .kosmos", porządek (a już nie teren działania mrocznych sil); porządek oznacza liczbę, a liczba: rozumność, możliwość poznania, przeniknięcia przez myśl, prawdę; cały wszechświat tworzy harmonię, więc ciała niebieskie, poruszając się według liczby właśnie, wydają najpiękniejsze dźwięki, których ludzie niestety nie słyszą;

Wiara pitagorejska:

-    Pitagoras był pierwszym filozofem, który głosił naukę metempsychozy (połączonąsilnie z orfizmem, który zakładał, między innymi, wiarę w pieiwotną winę duszy, za którą pokutą jest cykl reinkarnacji);

-    orficki Dionizos został zamieniony na patrona nauki i rozumu - Apollina;

-    związek nieśmiertelnej duszy z dałem jest wbrew jej naturze (dato jest więzieniem duszy) -to kara i zadośćuczynienie;

-    orfizm charakteryzował się misteriami, które były uznawane za sposób oczyszczenia duszy; w odróżnieniu od niego, pitagorejczycy upatrywali drogę ku oczyszczeniu w nauce;

-    nowicjusze mieli tylko milczeć i słuchać, dalej: pytać się i dowiadywać, wreszde: studiować naturę kosmosu; podstawową formułą w nauce było ,/pse dixif - .on to powiedział" -najwyższy autorytet, Pitagoras;

-    pitagorejskim modelem żyda było bios theoretikos - życie kontemplacyjne (kontemplowano prawdę, jak ukazał to Platon w .Fajdonie");

Strukturalne aporie pitagoreizmu:

nauka pitagorejska jest głęboko zakorzeniona w pitagorejskiej wierze, gdyż .życie pitagorejskie" może się urzeczywistnić tylko za pośrednictwem nauki, czyli połączenia mistycyzmu i racjonalizmu:

pitagorejczykom nie udało się związać swojej teologii z doktryną naukową (nierozumny bezkres nie mógł być utożsamiany z doskonałym Bogiem); stąd przedstawienie jako sacrum liczby dziesięć (świętej czwórki) lub liczby siedem; pitagorejczycy rozumieli termin „Bóg" w tradycyjnym jeszcze znaczeniu;

i dusze nie mogły zostać utożsamione z liczbami (każda dusza musiałaby być utożsamiana z inną liczbą); pitagorejskie utożsamienie duszy z harmonią czynników fizjologicznych kłód się z nauką o duszy - demonie;