102127

Starożytna filozofia grecka

Problematyka okresu starożytnej filozofii greckiej:

Hcraklit i Parmcnidcs - głosili tezy wzajemnie się wykluczające, polemika. Filozofia Parmenidesa miała być remedium na problemy zgłoszone przez Heraklita.

Najwcześniejszą filozofią była filozofia przyrody, zwana naiwną filozofią przyrody. Przeciwstawia się ją filozofii człowieka - antropologii (przyrodoznawstwo - humanistyka). U Heraklita i Parmenidesa dominowała w rozważaniach kwestia natury kosmosu, wszechświata, jego porządku, sposób jego funkcjonowania, to, z czego się składa wszechświat, co jest jego początkiem, a co końcem, a niżeli problematyka antropologiczna, skupiająca się na człowieku, jego zdolnościach poznawczych, formułowaniu się jego poglądów

Jakie kwestie przyciągały ich uwagę?

Zmienność rzeczywistości i natura tej zmienności

1.    Czy jeżeli coś się zmienia to staje się radykaliue czymś innym, jest to zmiana jakościowa, coś ginie i powstaje coś zupełnie innego (rodzenie/umieranie; powstawanie/ginięcie)

2.    Zmiana jest tylko modyfikacją czegoś, co trwa, tyle, że zmienia swą postać, tą powierzchowną. Ewolucja, przybieranie nowych postaci przez coś, co wciąż trwa jako rzeczywiste, metafizyczne podłoże rzeczywistości (jej zasada - niezmienna)

Regularność zmian, czy istnieją jakieś prawidłowości tej zmieniającej się rzeczywistości

1.    Czy zmienność jest związana z chaosem, z bezwładem, że wszystko nam się wynika, rzeczywistość się zmienia, ewoluuje, płynie.

2.    Czy jest pewna prawidłowość, logika, rytm, zasada która nią rządzi i wtedy taka zmienność widziana w perspektywie tego porządku jest potwierdzeniem regularności rzeczywistości. Zmienność potwierdza to, co niezmienne, tworzy tlo, na którym to, co niezmienne jest lepiej widoczne, ponieważ skupiamy na uwagę poprzez kontrast, przeciwstawienie.

Co sie zmienia, co jest substratem zmienności?

Nie było terminu materii - to pojęcie ogólne, mniemające odniesień do doświadczenia zmysłowego (nie możemy jej dotknąć, posmakować), jest to pewien abstrakt. Grecy nie operowali na tym poziomie abstrakcji.

Materialiści przywiązani są do równie abstrakcyjnej idei jak idealiści. Ponieważ ten termin nie funkcjonował, posługiwano się wyobrażeniem tego podłoża, które miało odniesienia do doświadczenia zmysłowego.

W starożytności uważano, że tym, co pierwotne są żywioły:

•    Ziemia

•    Powietrze

•    Woda

•    Ogień

Spośród tych żywiołów typowano jeden wyjściowy, który wydawał się być najbardziej pierwotny, który mógłby pretendować do miana elementarnej zasady rzeczywistości. Tales z Miletu uważał za wyjściowy żywioł wodę, zaś Heraklit z Efezu ogień (wszystko, nawet żywioły są różną postacią ognia). Później pojawili się tacy, którzy próbowali ukazać rzeczywistość jako kombinację tych 4 żywiołów (byty składają się z żywiołów w różnych proporcjach).