5417782812

Fizyka jądrowa w ośrodku warszawskim (rozmowa ze Zdzisławem Wilhelmim)

Obchody 5-lecia akceleratora „Lech” w hali atomowej przy ul. Hożej (1967 r.). Po prawej stronie „Lecha”: akcelerator kaskadowy. Na pierwszym planie, drugi od lewej Z. Wilhelmi w rozmowie z Leonardem Sosnowskim.

cie spektrometrów elektronów na wiązce ciężkojono-wej. Korzystając z tego urządzenia, czterech spośród naszych współpracowników (Tomasz Morek, Chrystian Droste, Julian Srebrny i Andrzej Korman) wykonało swe prace doktorskie, a jeden (S. Chojnacki) - pracę habilitacyjną. Także z inicjatywy dra Chojnackiego został zbudowany w mojej Katedrze (1972 r.) inny cenny przyrząd - separator izotopów UWIS, który wiele zawdzięcza również Andrzejowi Wojtasiewiczowi, do dziś sprawującemu pieczę nad tym urządzeniem.

Wiele lat później Katedra nasza brała udział w budowaniu, w szerokiej współpracy międzynarodowej, paru innych wielkich urządzeń badawczych. Chodzi tu przede wszystkim o wielki wielode tek torowy spektrometr FOPI przeznaczony do badania w instytucie GSI w Darmstadcie nagrzanej i zagęszczonej materii jądrowej, powstałej w wyniku zderzenia ciężkich jonów przy energii 0,1 0,2 GeV/nukleon. W budowie tego urządzenia wybitną rolę odegrał dr Brunon Sikora

Drugi z wielkich aparatów budowanych przez nas w szerokiej współpracy międzynarodowej to WASA -unikalny spektrometr zainstalowany na wiązce pierścienia akumulacyjnego w Uppsali. Na wyróżnienie przy tej budowie zasłużyli: dr Józef Złomańczuk i dr Adam Turowiecki (por. [9]).

Szeroki był także program budowy aparatury, jaki zainicjowałem w moim Zakładzie w IBJ. Wspomnę tu choćby jednym zdaniem separatory neutronów, a zwłaszcza separator „Agnieszka” (skonstruowany głównie przez inż. Andrzeja Graffsteina) do prac w dziedzinie spektroskopii neutronowej. Urządzenie to umożliwiło jednemu z moich doktorantów (Januszowi Rondio) wykonanie pracy doktorskiej. Należałoby także wymienić magnetyczny spektrometr produktów reakcji jądrowych, jaki zbudowaliśmy z my-

215

POSTĘPY FIZYKI TOM 55 ZESZYT 5 ROK 2004