182 Część IV: Sytuacja zbierania zeznań.
E.R. Hligard (1974) i V. Gheorghiu (1994) ukazują siłę oddziaływań autorytetu od emocjonalnej akceptacji kompetencji osoby obdarzonej autorytetem do zmniejszenia wobec niej krytycyzmu.
Hipotezy
1. Występuje związek pomiędzy poziomem spostrzegania osoby jako autorytetu a podatnością na sugestię, tzn. komunikaty pochodzące od autorytetu mają większy wpływ na zmianę postawy (uleganie sugestii).
2. Wysoka ocena kompetencji, wiedzy, pozycji autorytetu powoduje większą zmianę sugerowanych komunikatów.
Materiał
Opowiadanie tematyczne „Gospodarz”, arkusz odpowiedzi, pytania określające atrakcyjność i kompetencje rozmówcy.
Eksperyment wymaga podziału osób badanych na dwa zespoły, minimum 15-osobowe. Zespoły te są przez eksperymentatora badane osobno. W pierwszym zespole eksperymentator jest przedstawiony jako wybitny specjalista w dziedzinie psychologii przesłuchań, osoba wręcz nieomylna, ekspert, który ukończył wiele szkoleń z zakresu sposobów przesłuchania świadka, będąc na stażu w FBI itp. W drugim zespole eksperymentator jest przedstawiony jako osoba, która uczy się dopiero sposobów i metod przesłuchań, odbywa staż, jest mało kontaktowa, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, sprawia wrażenie nieśmiałej i wystraszonej.
Eksperymentator (bez względu na wariant eksperymentu) przedstawia instrukcję: Przeczytam — opowiem Panu/Pani teraz krótkie opowiadanie. Proszę słuchać go dokładnie, bo będzie Pan/Pani musiał/musiała odpowiedzieć na ważne pytania z nim związane — jak na przesłuchaniu. Proszę zapamiętać jak najwięcej szczegółów, ponieważ każdy element jest tak samo ważny Po podaniu instrukcji osobom badanym zostaje odczytane opowiadanie (załącznik 1).
Po wysłuchaniu opowiadania prosi się osobę badaną, każdą z osobna, o opowiedzenie w kilku zdaniach tego, co zapamiętała, następnie eksperymentator mówi: Słyszałem/słyszałam kilka błędów w tym, co Pan/Pani po-wiedział/powiedziała, dlatego też zadam znowu pytania i proszę o udzielenie bardzo dokładnych odpowiedzi. Tak jak poprzednio, ponieważ jest to dla mnie bar-