1194638436

190 Część IV: Sytuacja zbierania zeznań.

Uwagi o realizacji eksperymentu

Porównaj uwagi do eksperymentu Atmosfera przesłuchania (s. 139—144).

Organizacja i przebieg eksperymentu

Materiał

W eksperymencie uczestniczy minimum 40 badanych i osoba przesłuchująca. Ponadto potrzebny jest przynajmniej 10-minutowy fragment filmu oraz sprzęt umożliwiający jego wyświetlenie (odtwarzacz, ekran). Treść zeznań świadków będzie nagrywana z użyciem urządzenia rejestrującego dźwięk.

Przebieg eksperymentu Etap I: Spostrzeganie

Grupa 40 osób badanych pierwszego dnia ogląda film. Obraz jest wyświetlany tylko raz. Osoby badane nie są świadome celu prezentacji, są jedynie poproszone o przybycie dnia następnego.

Uwaga: Osoby badane będą miały pierwszy kontakt z przesłuchującym dopiero w drugim etapie eksperymentu.

Etap II: Odtwarzanie spostrzeżeń

Wariant A. Przesłuchanie przez osobę o niskim autorytecie.

Połowa grupy badanych będzie zeznawała wobec osoby w wieku około 30 lat, ubranej w powszedni strój pozbawiony cech umożliwiających zaliczenie do określonej grupy zawodowej. Eksperymentator przed przystąpieniem do składania zeznań poinformuje osoby badane, że będą składały zeznania wobec studenta/tki, który/a dopiero zdobywa doświadczenie zawodowe i uczy się przesłuchiwania świadków.

Przesłuchujący wykorzysta swobodną relację, pytania ukierunkowane i pytania krzyżowe w celu uzyskania jak najbardziej obszernych zeznań osoby badanej. Przesłuchując, będzie dokonywał oceny treści udzielonych przez świadka odpowiedzi, sugerował, że przebieg zdarzeń był inny niż opisywany przez osobę badaną (Czy na pewno...?] Wydaje mi się, że było inaczej] Jest Pan/Pani pewien/pewna, że tak właśnie było? itd.) Zeznania będą nagrywane.

Wariant B. Przesłuchanie przez osobę o wysokim autorytecie.

Druga połowa grupy osób badanych hędzie zeznawała wobec tej samej osoby, ubranej w formalny, oficjalny strój. Przed przystąpieniem do