2711905771

ARTYKUŁY

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY 2002, 74. 2. s. 157-174

Zróżnicowanie i wahania gospodarki regionów.

Suplement do dyskusji nt. teorii Augusta Loscha

Differences and fluctuations in the economies of regions.

A supplement to the discussion ahout the theory of August Lósch

RYSZARD DOMAŃSKI

Katedra Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej, Akademia Ekonomiczna.

60-967 Poznań, al. Niepodległości 10; e-mail: domry@novcil.ae.poznan.pl

Zarys treści. Artykuł przedstawia spostrzeżenia nt. nakładania się cyklów koniunkturalnych na zmiany strukturalne w krajach podlegających transformacji ustrojowej. Pogłębienie tych spostrzeżeń doprowadziło do wniosku teoretycznego wychodzącego poza dotychczasową dyskusję nt. teorii A. Loscha. Mechanizmy rynkowe, jak dowiódł Losch. prowadza nieuchronnie od przestrzeni jednolitej do przestrzeni zróżnicowanej (aglomeracje, regiony, hierarchie). Kontynuowanie tego rozumowania za pomocą nowoczesnych metod prowadzi do wniosku, że konsekwencją zróżnicowania są wahania gospodarki regionów.

Słowa kluczowe: gospodarka regionalna, wahania koniunkturalne regionów, cykliczność gospodarki regionalnej.

Wstęp

Głębokie wahania koniunktury były dramatem gospodarki europejskiej i światowej w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. W połowie XX wieku i później nauka ekonomii, zainspirowana teorią Keynesa, zyskiwała wiedzę o tym, jak posługiwać się polityką monetarną i fiskalną, aby nie dopuścić do przeradzania się początkowej fazy recesji w narastającą lawinowo, trwałą depresję. Uznała też konieczność interwencji państwa w gospodarkę w sytuacjach kryzysowych i badała skuteczność interwencjonizmu. Rosły także naciski wyborców na partie sprawujące władzę, aby podejmowały działania prorozwojowe przeciwdziałające trwałym depresjom.

Dłuższe okresy dobrej koniunktury w drugiej połowie XX wieku zmniejszyły zainteresowanie ekonomistów cyklami koniunkturalnymi i przesunęły je ku zagadnieniom bezrobocia, chronicznej inflacji i trendom wzrostu gospodarczego. Zainteresowanie regionalnymi cyklami koniunkturalnymi również spadło, ale dokonało się przy znacznie mniejszej wiedzy o nich w porównaniu z wiedzą o cyklach w gospodarce narodowej. Powstała wskutek tego luka w rcgionalistyce wymagająca wypełnienia.