138 Współczesne trendy w zarządzaniu projektami
Przywódca powinien zatem szanować i akceptować wiedzę, inny punkt widzenia, oraz rozumienia pewnych kwestii wyrażanych przez współczłonków zespołu. Realizując wcześniej wspomniane umiejętności lider jest w stanie stworzyć taką atmosferę, która pozwoli mu na lepsze zaangażowanie współpracowników, a także szybszą realizację danego projektu. W innym przypadku pracę nad zadaniem mogłyby się opóźnić z powodu braku akceptacji przez członków zespołu swojego przywódcy.
Lider zespołu projektowego powinien być kreatywny zarówno w doborze metod pracy, sposobu komunikowania się wewnątrz zespołu oraz zespołu z otoczeniem [Z. Chrościcki 2001, s. 58], Istotną rzeczą jest przede wszystkim przepływ informacji, który ma przełożyć się na sukcesywną realizację wspólnego celu. Komunikowanie się powinno być naturalne, bez wywierania jakiegokolwiek nacisku na współczłonków zespołu. Lider zespołu nie może pozwolić na to, aby któryś z członków dążył do przejęcia „władzy” w zespole np. poprzez tworzenie własnej koncepcji działania. Wszyscy powinni współgrać ze sobą i być świadomi, że wyniki zespołu oraz ich samodoskonalenie się stanowią cel równorzędny.
Oprócz pewnych kompetencji i umiejętności lider zespołu powinien potrafić wcielić się w pięć ważnych ról: inicjatora, wzoru, negocjatora, słuchacza oraz trenera [R. Luecke 2004, s. 42],
Pierwsza z nich mówi o tym, że lider zespołu powinien przede wszystkim zachęcać do działania. Nie robi on tego w bezpośredni sposób mówiąc członkom zespołu co mają zrobić, tylko zwraca ich uwagę na poszczególne zadania, które muszą być wykonane, aby zrealizować założony z góry cel projektu. Dzięki swojemu mniejszemu zaangażowaniu w codzienną pracę zespołu, lider posiada dobrą pozycję inicjacji różnych działań. Również jest on w stałym kontakcie ze sponsorem oraz kierownikiem projektu, zna ich oczekiwania co przekłada się na racjonalną argumentację podczas mobilizacji współpracowników dążących do spełniania oczekiwań kierownika i sponsora. Rola inicjatora jest bardzo ważna, gdyż pragnienia sponsora i kierownika mogą być sprzeczne z oczekiwaniami poszczególnych członków grupy.
Kolejną rolą w jaką musi się wcielić lider zespołu to wzór. Powinien on „przelewać” swoje zachowania na współczłonków zespołu projektowego i w ten sposób kształtować ich postępowania. W efekcie osoby zaangażowane w projekt będą chciały sprostać ustanowionym przez lidera normom, by nie sprawiać wrażenia nieefektywnych. Przywódca podobnie jak w inicjowaniu działań nie może w bezpośredni sposób wskazywać pewnych zachowań w danych sytuacjach. Jego zadaniem jest postępowanie we właściwy sposób co spowoduje pozytywny wpływ na członków grupy, którzy będą naśladować swojego przełożonego.
Lider jako negocjator nie jest najłatwiejszą rolą w jaką musi się wcielić przywódca członków zespołu projektowego. Rola ta w szczególny sposób wchodzi w konflikt z menedżerami innych grup projektowych. Problem polega na tym, gdyż podejmując się realizacji danego projektu, wszyscy dążą do tego, aby zespół był jak najmocniejszy. Rzadkością jest posiadanie wśród swoich w spółpracowników osób, które będą spełniać wszystkie oczekiwania sponsora projektu, dlatego trzeba ich pozyskać z innych działów. Menedżerow ie poszczególnych szczebli niezbyt przychylnie odnoszą się do „oddawania” sw'oich najlepszych podwładnych, gdyż może to zakłócić ich obecną pracę. Umiejętny lider potrafi