Aleksander Puszkin
Eugeniusz Onegin.Romans wierszem. (rozdział: I, II, III, IV)
motto z prywatnego listu : próżny,dumny,przeświadczony o swojej wyższości, przyznający się z obojętnością do rzeczy dobrych i złych. (nie wiemy kto)
wstęp: autor mówi, że daje w nasze ręce wytwór tęsknoty, bezsennych nocy , natchnienia, chłodne spostrzeżenia umysłu; znajdziemy w książce półsmętne i półśmieszne rzeczy ludowe i ideały.
ROZDZIAŁ I
motto: Do życia sie kwapi, do uczuć mu pilno.- ks. Wiaziemski
dowiadujemy się, że stryj zawiadomił bohatera o tym, że zaniemógł. bohater opiekuje sie nim nudząc się przy tym okropnie. do głosu dochodzi narrator i wprowadza postać onegina(jest to znajomy narratora). jest jedynym spadkobiercą rodu. mija brzegi Newy(ma na myśli stolicę- Petersburg).narrator mówi, że szkodził mu klimat północy.
dowiadujemy sie, że ojciec onegina zbankrutował, ale eugeniusz miał nauczycieli i nauczycielki w domu w tym księdza z francji, z którym miał świetny kontakt. razem chodzili na spacery po Letnim Ogrodzie. gdy onegin podrósł nosił się jak dandy (elegant), znał francuski, umiał pisać listy i tańczyć mazurka. kiedy wkroczył na salony panie stwierdziły, że jest on miły i mądry.ludzie uważali go za uczonego. sprawnie władał łaciną, znał dzieła antyczne (Eneida) i antycznych poetów (Juwenalis). nie znosił historii. nie miał uzdolnień muzycznych, nie znał się na jambach i trochejach. nudził go Homer i Teokryt, ale za to znał Smitha. był dobrym ekonomistą. najbardziej jednak znał się na sztuce miłowania- umiał sprawić , żeby kobiety za nim szalały. ma bogate życie towarzyskie i chodzi wszedzie tam gdzie go zaproszą. nosił boliwar (kapelusz z dużym rondem) i breget (zegarek kieszonkowy). onegin jedzie do restauracji talona. tam czeka na niego jego kompan Klawerin. otwierają wino Kometę i jedzą różne frykasy: roastbeef, trugle, pasztet, ser, ananas. potem jedzie do teatru na balet. wymienieni sa rosyjscy pisarze: Fonwizin, Kniażnin; oraz aktorka Siemionowa.
wezwanie do muz z zapytaniem, czy spektakl będzie dobry. onegin wchodzi do teatru pełnego ludzi. nie ogląda spektaklu tylko kobiety. patrzy chwilę na scenę po czym ziewa i mówi, że Didelota (baletmistrza) ma już po uszy. po kryjomu wychodzi. idzie do domu, żeby przebrać się na bal.
onegin zostaje nazwany przez narratora osiemnastoletnim filozofem. ma w swoim pokoju wszystko co modne. eugeniusz jest pedantem. ubiera się we frak, kamizelkę oraz pantofle i zostaje porównany do Wenus.
narrartor przyznaje, że dużo balował za młodu. przyznaje, że najbardziej u kobiet podobaja mu się nogi. wspomina morze w dniu burzliwym i zazdrości tym co mogli upadać do stóp Elwiny i Armidy.
onegin wraca po nocnej hulance. już dnieje i Petersburg budzi sie do życia. eugeniusz znów prześpi cały dzień. jednak mimo aktywnego życia nie czuje się szczęśliwy. znudziły mu się wytworne stroje, bale itd. przyczyną tego jest chandra, spleen (zostaje porównany do Chajdla Harorlda Byrona).porzycił piękne panie, chciał pisać ale przekonał się, iż jest to ciężka praca więc zaczął się od tego wzbraniać. nudziły go książki.
narrator przyznaje się, że jemu również obrzydł świat. tak więc zaprzyjaźnili się-smutny onegin i zły narrator. nocami spacerowali nad brzegami Newy i wspominali młode lata.
inwokacja do wód adriatyku i Brenty (rzeka we włoszech). narrator twierdzi, że tam znajdzie natchnienie. onegin i narrator chcieli wspólnie podróżować jednak los ich rozdzielił. w tym czasie oneginowi zmarł ojciec, wierzyciele rozgrabili jego dobra.pewnego dnia przyszła do eugeniusza wiadomość, że jego stryj jest umierający i chce się pożegnać z bratankiem. już w podróży do stryja odczuwał nudę. gdy dojechał okazało się, iż stryjek już nie żyje. odprawili mi pogrzeb i tak onegin z bankruta stał się dziedzicem, któremu w posiadanie przypadły "przemysły, stawy, lasy i dobra". na początku cieszył się z odmiany, ale później również wiejski krajobraz zaczął go nudzić i znów dopadła go chandra.
narrator lubi życie wiejskie. relaksuje się tu,odpoczywa, spędza beztrosko czas. twierdzi, że poeci lubią brać miłość z marzeń : np. przyśni im się jakaś kobietka i sie w niej zakochują. narrator był zakochany, ale miłość minęła. pisał, ale natchnienie go opuściło.obiecuje jednak, że gdy się uspokoi napisze "rzecz na 20 i 5 pieśni". ma już nawet plan i imię głównego bohatera. póki co kończy rozdział pierwszy. zdaje sobie sprawę z niedoskonałości, ale chce żeby dzieło przyniosło mu sławę, wywołało dyskusję, odzew dziennikarzy i cenzury.
ROZDZIAŁ II
motto: O rus!(O wsi!- Horacy) O Ruś!
narrator twierdzi,że miejsce, w którym przebywa teraz onegin jest piękne. jednak eugeniusz nadal się nudzi. dwór był solidnie zbudowany,stroby były wysoki, na ścianach wisiały portety carów, piec kaflowy- nie robiło to wrażenia na oneginie.
bohater znalazł w szafie nalewki, sok jabłkowy, księgę rozchodów i kalendarz na rok 1808. onegin zmienił porządek funkcjonowania dworu : znósł niewolę, a zamiast pańszczyzny wprowadził lekki czynsz. miejscowi uważali go za dziwaka.do sąsiedniego dworu wprowadził się nowy dziedzic- nazywał się Włodzimierz Leński. lubił Kanta,pisał wiersze i studiował na uniwersytecie w Getyndze. poszukiwał celu życia, wierzył w przeznaczenie. był bogatym pół-rosjaninem wieć wszyscy próbowali wydać za niego swoje córki. nie chciał się żenić- chciał bliżej poznać onegina. byli całkowicie różni jednak czując swą obcość w otaczającym ich środowisku ziemiańskim- zbliżyli się do siebie, mimo że byli bardzo różni. łączyło ich zainteresowanie polityką prawno-ustojową, historią, nauka i zagadnieniami estetycznymi oraz religią i poezją. najbardziej jednak inreresował ich świat namiętności- miłości, gniewu, radości i smutkow. Leński będąc chłopięciem kochał Olgę- była skromna, prawa, miała niebieskie oczy i jasne, kręcone włosy. olga ma siostrę Tatianie. była milcząca bojaźliwa, lubiła samotność, często dumała. nie lubiła dziecięcych gier. zamiast tego wolała straszne powieści i groźne baśnie. lubiła romanse, zwłaszcza Rousseau i Richardsona podobnie jak jej matka. (potem przytoczona opowieść o matce Tatiany,która na początku nie chciała męża, lae gdy już przyzwyczaiła się do roli żony i matki wszytsko szło gladko. poźniej mąż umiera i zostaje opłakany przez żonę i córki. Leński odwiedza jego grób i mówi - biedny Jorick).narrator mówi, że trzeba się wyszumieć. ma również nadzieję, że ludzie o nim nie zapomną.
ROZDZIAŁ III
motto: Była dziewczyną i była zakochana.- J.Ch. Malfilatre
leński mówi, że idzie do Łarinów ( rodzina tatiany i olgi) .twierdzi, że jest to skromna rodzina i zawsze serdecznie przyjmuje gości.włodzimierz proponuje oneginowi, że jechał z nim. tak też robią. traktowani są bardzo dobrze. leński pokazuje bohaterowi tatinę. ta widząc onegina zakochuje się w nim. nie może spać więc prosi starą niańkę o opowiedzenie jakiejś historii. pyta czy była kiedyś zakochana. niania odpowiaa,że za jej czasów nie było mowy o miłości- ona miała 13 lat , a jej mąż wania 12 kiedy się podbrali. tatiana zwierza się opiekunce,że jest zkochana po czym prosi ją o przyniesienie papieru i pióra. pisze list do onegina.
narrator wymienia kobiety , których należy unikać.
tatiana napisała list po francusku. i tutaj narrator rozwodzi się nad językiem rosyjskim. wracamy do listu.narrator mówi, że ma przed sobą list tatiany i będzie to jego wolne tłumacznie.
LIST TATIANY DO ONEGINA
boi się wzgardy, odrzucenia. na początku nie chciała wyjawić uczucia. zapewnia, że nie poznałby, że jest w nim zakochana gdyby choć raz w tygodniu do niej przyjechał. pisze, że wie że jest mu nudno na wsi i choć żyje skromnie to z radością przyjmuje go w swe progi. ma pretensje, że onegin zjawił się w ich domu. gdyby nie przyjechał pewnie byłaby dobrą matką i żoną.potem wyznaje, że jest jednym jedynym, że to niebo jej go zesłało. była to miłość od pierwszego wejrzenia. oddaje los w jego ręce. kończy wstydząc się swego uczucia, ale wierzy, że będzie dobrze.
tatiana prosi by filipiewna ( niania) posłała swego wnuczka do onegina z listem. nie dostaje jednak ospowiedzi. leński odwiedza rodzinę łarinów. matka tatiany pyta czemu onegin ich nie odwiedza. włodzimierz odpowiada, że zatrzymała go poczta. tatiana stoi w oknie i pisze na szybie litery: E i O. widzi , że jedzie onegin. biegnie za nim. mija dziewczyny zbierające jagody, które śpiewają piosenkę (żeby nie jadły jagód).
PIOSENKA DZIEWCZĄT
śpiewają, żeby dziewczyny wabily chłopców tańcem i śpiewem.
tatiana wstaje z ławki i chce wracać do domu. spotyka onegina. ztaja na przeciw siebie. tu narrator urywa opowieść bo ma ochotę na spacer.
ROZDZIAŁ IV
motto: moralność leży w naturze rzeczy. Necker
narrator mówi, że paradoksalnie im mniej rozkocha się w sobie kobietę, tym szybciej się ją zdobędzie. twierdzi także , iż nie ma mężczyzny który by nie kłamał i nie miał dość humorów i fochów kobiety.
Onegin od młodości był skłonny do miłostek, namiętności. łatwo się zakochiwał, ale równie szybko uczucie mijało.
Narraror twierdzi iż bohater zmarnował najlepsze lata życia. minał mu zapał do miłości, nie angażował się już, nie było mu żal utraconych miłości.
list tatiany poruszył onegina, ale stwierdził że nie chce jej zawieść.
wracamy do parku, gdzie tania (tatiana) spotkała się z eugeniuszem. stoją długo w milczeniu. onegin twierdzi, że list bardzo go poruszył i że chce szczerze porozmawiać.
eugeniusz twierdzi,że gdyby był stworzony do małżeństwa, posiadania domu i dzieci to tania byłaby idealną kandydatką. twierdzi, że nie nadaje się na męża- byłby tyranem, nie wzruszałby go jej łzy, nie kochałby jej długo. byłaby z nim nieszczęśliwa i samotna. Onegin wymienia swoje wady i uważa, iż tatnia ma błędny obraz jego osoby. mówi,że kochałby ją jak brat. uważa, że tatiana jest jeszcze młoda i jestprzekonany , iż jeszcze kogoś pokocha.
tania płacze, onegin podaje jej rękę i idą do domu unikając świadków.
narrator uważa, że onegin "ładnie" postąpił z tatianą, choć ludzie często negatywnie go oceniają.narrator wiele mógłby powiedzieć o przyjaciołach- nie każdy jest wart przyjaźni.(niektórzy zamiast nas bronić , rozpowiadają plotki).
narrator pyta czytelnika o zdrowie rodziny. wyjaśnia, że krewniaków trzeba szanować, wysyłać im kartki na święta. twiedzi,że lepsza od przyjźni i krewnych jest dla człowieka miłość(choć jest igraszką szatana). uważa, iż znalezienie osoby godnej miłości jest niemożliwe więc lepiej kochać samego siebie.
tania jest bardzo smutna, nie może spać, wszytsko straciło sens, gaśnie. na dodatek ludzie mówią, że już czas na wyjście za mąż.
leński coraz bardziej kocha olę. jest ciągle obok, adoruje ją, daje jej wygrywać w szachy, czyta jej, ozdabia album, pisze wiersze miłosne.
Narrator mówi o sztambuchach dziewcząt, które są zagryzmolone przez wpisy koleżanek. przytacza kilka kulawych wierszyków i twierdzi, że każde miłe kłamstewko w sztambuchu przynosi korzyść osobie piszącej.
ola nie lubi ody więc leński unika tej formy.
narrator wyznaje, że utwory, które spłodził w młodości czyta swojej niani.
onegin prowadzi pustelnicze życie- wstaje rano i idzie nad rzekę. naśladuje byrona ( Piewca Gulnary). zajmuje się spaniem , książkami, dziewczynami, końmi. zapomniał o mieście i przyjaciołach.
dni są coraz krótsze, noce chłodne- idzie zima. narrator twierdzi, że ta pora roku jest monotonna na wsi i najlepiej czytać Pradta i Scota oraz pić.
Onegin brał kompiel w lodzie, krążył po domu i grał w bilard. goście piją szampana.
Narrator mówi, że były czasy kiedy potrafił przepić ostatnie pieniądze. dawało mu to wiele radości. teraz woli rozsądnie pić bordeaux (które jest najlepszym przyjacielem), niż sie upijać.lubi słuchać paplaniny pijanych przyjaciół i chwilę gdy zegar bije godzinę nazwnaną "między psem a wilkiem".
leński pije z oneginem i podnieca się urodą oli mówi, że jej wypiękniały ramiona. przekazuje również , że bohater jest proszony na imieniny tatiany. onegin początkowo sie wzbrania od wizyty ale ostatecznie przyjmuje zaproszenie.
leński czeka na ślub z olą i oczywiście na noc poślubną. narrator twierdzi, że jest samotnikiem i małżenstwo nie jest dla niego. leński wierzy w miłość i to go uszczęśliwia.
narrator uważa, iż ludzie myślący racjonalnie nie potrafią prawdziwie się zakochać.