KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część dziesiąta

Kpc 4 stycznia 2012


SĘDZIA


Pełni kilka funkcji. Jest przewodniczącym, członkiem składu orzekającego, a także może być sądem w składzie jednoosobowym (który jest zasadą w I instancji). Jednakże w kilku wypadkach sędzia posiada charakter samodzielnego organu procesowego jako sędzia sprawozdawca i sędzia wyznaczony.


Sędzia sprawozdawca – dwa znaczenia


Po pierwsze, w I instancji jest nim sędzia, któremu przewodniczący w znaczeniu ustrojowym (wydziału) przekazał do referatu daną sprawę. Przewodniczący wskazuje sędziego, który będzie prowadził sprawę – gdy brak braków formalnych albo zostały uzupełnione. Teraz sędzia jest sędzią sprawozdawcą i on staje się przewodniczącym w znaczeniu ustrojowym (do niego trafiają kolejne pisma), a także jest przewodniczącym składu kolegialnego (gdy taki ma być skład).

Pierwsze rozumienie w II instancji – sędzią sprawozdawcą jest sędzia, który składa sprawozdanie na rozprawie. Zawsze jest skład 3 sędziów zawodowych w 2 instancji; dla ułatwienia dzielą sprawy między siebie. Każdy bierze 1/3 spraw, czyta akta, a potem zdaje sprawozdanie składowi, przedstawiając stan faktyczny, wyrok I instancji, zarzuty i wnioski.


Drugie znaczenie: w I instancji jest to członek składu sądu, któremu przewodniczący posiedzenia zlecił przedstawienie wniosków i twierdzeń strony nieobecnej na rozprawie.


Sędzia wyznaczony


Pierwszy wypadek sąd orzekający powinien zetknąć się bezpośrednio z całym materiałem procesowym (zasada bezpośredniości), ale nie zawsze jest to możliwe. Sąd orzekający wyznaczy wtedy z swojego składu jednego sędziego, który zrealizuje taki dowód (np. przesłucha świadka w innym mieście). Art. 235 kpc. Ty sędzią jest najczęściej przewodniczący, ale nie jest to obligatoryjne. Jednak musi to być sędzia zawodowy.
Temu sędziemu sąd orzekający może np. powierzyć możliwość wyboru biegłego.


Drugi wypadek: sędzia, któremu przewodniczący polecił wstępne badanie sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – art. 467 kpc.


Wyłączenie sędziego


Wyłączenie sędziego występuje w dwóch rodzajach:


  1. z mocy ustawy – z powodów, które sprawiają, że sędzia jest nieodpowiedni do orzekania w danej sprawie (iudex inhabilis)

  2. z mocy orzeczenia sądu – postanowienie o wyłączeniu sędziego w wypadku, gdy istnieją okoliczności tego rodzaju, że mogłyby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego (iudex suspectus). Wskutek ingerencji TK w art. 49 (wyrok z 2008) nastąpiła w przepisie zmiana. Przed wyrokiem przepis mówił, że miał istnieć „stosunek osobisty zachodzący między nim a jedną ze stron tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności”. TK uznał, że jest to ujęcie zbyt wąskie. Przez „stronę” w rozumieniu tego przepisy rozumiemy zarówno stronę w znaczeniu materialnym (strona, która obejmuje norma indywidualno-konkretna przytoczona w powództwie), jak i procesowym (strona występująca jako strona procesowa w postępowaniu). Strony te mogą się rozmijać, np. prokurator wytacza powództwo na rzecz określonego podmiotu.

Z mocy ustawy – przykładowo (art. 48 kpc)

- sędzia jest stroną
- w sprawach swoich krewnych, powinowatych w linii prostej etc., małżonka
- generalnie w sprawach bliskich osób
- w sprawach osób związanych z sędzią z tytułu przysposobienia
- w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem lub radcą prawnym strony

Te powody wyłączenia trwają również po ustaniu stosunku prawnego uzasadniającego wyłączenie.

Jeżeli sędzia sam zna przyczynę swojego wyłączenia z mocy ustawy, powinien zgłosić to sądowi i powstrzymać się od udziału w sprawie.


Z mocy orzeczenia sądowego (art. 49 kpc):


Wniosek o takie wyłączenie może złożyć sam sędzia, jak i uczestnik postępowania. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym, ale w składzie trzech sędziów zawodowych. Gdyby sąd był mały i nie miał wystarczającej liczby sędziów, to nie można w tym sądzie stworzyć składu, który mógłby orzec. Rozstrzygnie to sąd przełożony nad tym sądem. Sąd wydaje postanowienie, w którym wyłącza sędziego albo oddala żądanie sędziego lub wniosek uczestnika. Zaskarżalne zażaleniem jest tylko postanowienie o oddaleniu wniosku (czy żądania). Samo wyłączenie nie jest niczym zaskarżalne.

Nie można składać wniosku o wyłączenie całego sądu.


W 2005 roku wskutek ingerencji TK uchylono art. 53 kpc jako niezgodny z konstytucją, a wprowadzono art. 53 ze znaczkiem 1. Mówił on, że „ponowny wniosek o wyłączenie sędziego oparty na tych samych okolicznościach lub wniosek oczywiście bezzasadny podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego wniosek dotyczy”. Powoływano się tu na błąd konstrukcyjny, bo wniosek „oczywiście bezzasadny” powinien podlegać oddaleniu, a nie odrzuceniu. Nie było też zażalenie, bo ono est od oddalenia.

Przepis zmieniono w 2011 roku i teraz mowa jest tylko, że „ponowny wniosek o wyłączenie sędziego oparty na tych samych okolicznościach podlega odrzuceniu bez składania wyjaśnień przez sędziego, którego wniosek dotyczy”. Jeśli sąd uzna wniosek za bezzasadny, to go oddali i będzie na to służyć zażalenie.


Skutki, gdyby sędzia wyłączony z mocy ustawy wydał wyrok – np. tylko sędzia znał przyczynę wyłączenia i nie zdradził jej czy inne przypadki. Jest to przyczyna nieważności postępowania (art. 379 punkt 4 kpc) - „jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy”. Można złożyć od takiego wyroku apelację, a jeśli jest już prawomocny czy drugiej instancji, może być przyczyną skargi kasacyjnej albo skargi o wznowienie postępowania (art. 401 punkt 1 kpc).
Każdy z tych środków doprowadzi do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (już bez wyłączonego sędziego).





UREFERENDARZ SĄDOWY


Organ wprowadzony do kpc w 2004 roku. Rozszerza się wciąż pula jego kompetencji, również podczas ostatniej nowelizacji.


Może on wykonywać czynności w wypadkach wskazanych w ustawie. W zakresie powierzonych mu czynności ma kompetencje sądu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Art. 47 ze znaczkiem 1.


Proces – referendarz sądowy może:



Postępowanie nieprocesowe:



Egzekucyjne:



Najszersze kompetencje referendarza – kwestia orzekania o kosztach:



KONIEC ORGANÓW PROCESOWYCH!!!


DRUGA GRUPA PODMIOTÓW POSTĘPOWANIA


UCZESTNICY POSTĘPOWANIA


STRONY PROCESOWE


Dwustronność procesu cywilnego


To charakteryzuje proces cywilny. Proces toczy się między dwiema przeciwstawnymi stronami: czynną (powód) i bierną (pozwany). Jako strony muszą być oznaczone dwie oddzielne od siebie jednostki. Gdyby tak się nie stało, to możemy mieć do czynienia z brakiem strony, który może być pierwotny albo następczy.


Brak strony pierwotny – nie oznaczono z pozwie jednej ze stron. Jest to brak formalny pozwu – do uzupełnienia, grozi zwrotem pozwu. Ale może być tez tak, że jako strony procesowe oznaczono tę samą jednostkę (np. dwie jednostki organizacyjne Skarbu Państwa).


Następczy brak strony – może zachodzić w wypadku, gdy jedna ze stron procesu traci byt, ale w sytuacji uniemożliwiającej następstwo innego podmiotu w jej miejsce, bo nikt nie jest do tego legitymowany. Typowy przykład: gdy umiera jeden z małżonków w procesie o rozwód.


NIE STANOWI BRAKU STRONY wytoczenie powództwa przeciwko nieżyjącej osobie fizycznej. Jest to brak zdolności sądowej.


Strona – pojęcie


należy rozróżnić strony w znaczeniu procesowym i materialnym.


Strona w znaczeniu procesowym – jest to jednostka oznaczona w piśmie procesowym jako strona danego procesu. Jednostka, który występuje we własnym imieniu jako powód albo pozwany.


Strona w znaczeniu materialnym – podmiot objęty działanie normy prawnej indywidualno-konkretnej przytoczona-ej w powództwie. Każdy powód, który formułuje żądanie z powie, przytacza taką normę (nawet nieświadomie). Pod faktami i żądaniami powoda kryje się zawsze jakaś norma.


Najczęściej oba te pojęcia się pokrywają. Czasem jednak się rozchodzą (przykład z prokuratorem – patrz wyżej W tym przykładzie strona materialna może się przyłączyć do prokuratora i stanie się także strona w znaczeniu procesowym i wtedy strony znowu staną się tożsame). W wypadku podstawienia procesowego role strony w znaczeniu procesowym i materialnym także są rozdzielone.


Przepisy kpc,które mówią o „stronie” najczęściej mają na względzie stronę w znaczeniu procesowym, ale nie tylko (np. przepisy o wyłączeniu sędziego – uwzględnia obie strony).

4


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część piąta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część siódma(1)
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część osiemnasta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część czternasta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część pierwsza
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część ósma
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część dziewiąta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część szósta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część siedemnasta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część trzynasta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część trzecia(1)
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część czwarta
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część druga
KPC notatki z wykładu prof J Jankowski, UŁ, część dwunasta
Prawo cywilne notatki z wykładów prof Ziemianin
Rola panstwa w gospodarce, Finanse i rachunkowość UMK notatki wykłady pytania egzaminy, II część, Ma
pieniadze i banki, Finanse i rachunkowość UMK notatki wykłady pytania egzaminy, II część, Makroekono
Polityka wzrostu i stabilnoci (S M), Finanse i rachunkowość UMK notatki wykłady pytania egzaminy, II
bezrobocie i podstawy łacznej, Finanse i rachunkowość UMK notatki wykłady pytania egzaminy, II część

więcej podobnych podstron