MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jolanta Będkowska-A
awniczak
Organizowanie produkcji roślin uprawnych 321[05].Z2.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Maria Jolanta Tołoczko
mgr inż. Justyna Zdunek
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jolanta Będkowska-A
awniczak
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].Z2.02,
 Organizowanie produkcji roślin uprawnych , zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Technologie produkcji zbóż ozimych i jarych 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Technologie produkcji roślin okopowych 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Technologie produkcji roślin przemysłowych 19
5.3.1. Ćwiczenia 19
5.4. Technologie produkcji roślin motylkowych i pastewnych 22
5.4.1. Ćwiczenia 22
5.5. Trwałe użytki zielone 24
5.5.1. Ćwiczenia 24
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 27
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela,  Organizowanie produkcji roślin
uprawnych  321[05].Z2.02, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik 321[05].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć lub samokształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają ukształtować umiejętności samokształcenia oraz
umiejętności praktyczne,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas opanowywania wiedzy, czy
kształtowania umiejętności,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- samokształcenia kierowanego,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych,
- analizy SWOT,
- metod decyzyjnych,
- mapa mentalna,
- mapy pamięci,
- metod dyskusji,
- gier dydaktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.
W tym rozdziale zamieszczono również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcjÄ™ dla ucznia,
- kartÄ™ odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[05].Z2
Produkcja roślinna
321[05].Z2.01
Planowanie oraz prowadzenie
uprawy roli i roślin
321[05].Z2.02
Organizowanie produkcji roślin
uprawnych
321[05].Z2.03
Organizowanie produkcji roślinnej
metodami ekologicznymi
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- posługiwać się podstawowymi programami komputerowymi i siecią Internet,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności zawarte w jednostkach modułowych
zrealizowanych wcześniej,
- dokonywać podziału roślin na grupy i gatunki,
- rozpoznawać rośliny uprawne w różnych fazach rozwojowych,
- rozpoznawać nasiona roślin uprawnych,
- określać gospodarcze znaczenie zbóż, okopowych, przemysłowych i roślin pastewnych,
- dobierać uprawki i zespoły uprawek do warunków glebowych i wymagań poszczególnych
gatunków i odmian roślin uprawnych,
- dobierać narzędzia i maszyny do zabiegów uprawowych,
- określać zasady stosowania nawozów mineralnych oraz ich wpływ na rośliny i glebę,
- wykonywać nawożenie organiczne i mineralne z zastosowaniem maszyn i narzędzi,
- uzasadniać potrzebę ochrony roślin uprawnych,
- rozpoznawać i scharakteryzować choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych,
- stosować metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki
Rolniczej,
- planować i wykonać zabiegi ochrony roślin,
- oceniać i przygotować materiał siewny roślin uprawnych,
- projektować płodozmiany dla określonego gospodarstwa rolnego,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
- wykorzystywać kontekstowo wiedzę biologiczną,
- posługiwać się podstawowymi metodami planowania i analizy,
- zachowywać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,
- oceniać przestrzeganie zasad ochrony środowiska,
- prezentować swoje prace i osiągnięcia,
- oceniać skutki błędnych decyzji technologicznych,
- podejmować decyzje,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności dotyczące oceny rozwiązań technologicznych
w rolnictwie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 określić cechy biologiczne oraz wymagania klimatyczno-glebowe roślin uprawnych,
 dobrać gatunki i odmiany roślin uprawnych do określonych warunków klimatyczno-
-glebowych,
 zaprojektować i zorganizować proces produkcji zbóż,
 zaprojektować i zorganizować proces produkcji roślin okopowych i przemysłowych,
 zaprojektować i zorganizować proces produkcji roślin pastewnych,
 określić znaczenie gospodarcze łąk i pastwisk,
 scharakteryzować roślinność użytków zielonych,
 zaprojektować i zorganizować produkcję pasz na użytkach zielonych,
 określić sposoby zagospodarowania, użytkowania oraz pielęgnacji łąk i pastwisk,
 określić zasady produkcji i przechowywania produktów roślinnych zgodnie ze
standardami jakościowymi,
 przestrzegać przepisów bezpieczeństwa zdrowotnego żywności,
 zaplanować organizację produkcji roślinnej w gospodarstwie,
 wykorzystać programy komputerowe do wspomagania organizacji technologii produkcji
roślin uprawnych,
 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie produkcji roślin uprawnych
321[05].Z2.02
Temat: Metody i środki do zwalczania chwastów, chorób i szkodników występujących
w zbożach.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie dobru metod i środków do
zwalczania chwastów chorób i szkodników występujących w zbożach.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- ustalić próg ekonomicznej szkodliwości chwastów chorób i szkodników,
- dobrać metody i środki do ich zwalczania,
- ustalić dawki środków ochrony roślin,
- ustalić termin wykonania zabiegu (w jakiej fazie wzrostu i rozwoju),
- określić zasady bhp oraz ochrony środowiska podczas stosowania środków ochrony
roślin.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- mapa mentalna lub asocjogram,
- sesja plakatowa.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach, grupy wykonują różne zadania,
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- atlasy chwastów, chorób i szkodników,
- zalecenia ochrony roślin,
- arkusze szarego papieru i pisaki.
Przebieg zajęć:
Czynności wstępne:
Czynności organizacyjne skoncentrowane na kontroli obecności na zajęciach, wprowadzeniu
w obszar tematyczny i wyjaśnieniu zasad pracy podczas zajęć.
Część zasadnicza:
Podział na grupy.
Rozdanie grupom materiałów i przydział zadań do wykonania.
Monitorowanie organizacji pracy poszczególnych grup.
Konsultacja problemów zgłaszanych przez uczestników zajęć podczas pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Po opracowaniu plakatów i przygotowaniu informacji na temat sporządzania planu nawożenia
odbywa się prezentacja. Każda z grup prezentuje dobór metod i środków do zwalczania
chwastów, chorób i szkodników w zbożach.
Zakończenie zajęć
Po zakończonej prezentacji uczniowie w dyskusji oceniają formę graficzną przygotowanych
przez grupy prezentacji pod kątem przejrzystości i komunikatywności. Druga część dyskusji
będzie dotyczyła praktycznego wykorzystania wiedzy i umiejętności opanowanych podczas
zajęć. Na tej podstawie nauczyciel zorientuje się, czy cele zajęć zostały osiągnięte. Ocena tych
zajęć będzie zatem miała formę opisową  informacja zwrotna zarówno ze strony uczniów jak
i nauczyciela.
Praca domowa
Polecenie: Odpowiedz w formie pisemnej, w jakim terminie po zastosowaniu środków
ochrony roślin można przystąpić do zbioru zbóż?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Takich informacji dostarczy dyskusja zorganizowana na zakończenie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa:
Organizowanie produkcji roślin uprawnych
321[05].Z2.02
Temat: Sporządzanie planu nawożenia mineralnego.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności sporządzania planu nawożenia mineralnego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- korzystać z mapy rolniczo-glebowej,
- określić wymagania pokarmowe określonej rośliny,
- ustalić potrzeby nawozowe pod wskazaną roślinę,
- przeliczyć czysty składnik na masę nawozową,
- ustalić dawki i terminy stosowania nawozów mineralnych.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w zespołach zadaniowych, zespoły zadaniowe do wykonania ćwiczenia i do oceny
wykonania ćwiczenia innych grup.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- mapy rolniczo-glebowe,
- kalkulator,
- arkusze szarego papieru i pisaki,
- opisy gospodarstwa.
Przebieg zajęć:
Czynności wstępne:
1. Przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne,
2. Zainicjowanie zajęć określenie obszaru tematycznego i celów zajęć,
3. Wyjaśnienie dotyczące warunków pracy i obowiązków związanych z wykonaniem
ćwiczenia.
Część zasadnicza zajęć:
Tekst przewodni do wykonania ćwiczenia.
Temat ćwiczenia: Opracowanie planu nawożenia mineralnego.
Miejsce: pracownia produkcji roślinnej.
Czas wykonania ćwiczenia  4 godziny dydaktyczne.
Zespół w składzie:
1.....................................................................
2.....................................................................
3.......................................................................
4......................................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Faza 1. Informacje
Polecenia prowadzące (dla uczniów)
- zdefiniujcie pojęcia: potrzeby nawozowe, wymagania pokarmowe,
- scharakteryzujcie nawozy mineralne,
- określcie, w jakiej formie są stosowane nawozy mineralne,
- obliczcie, w jakich dawkach będą stosowane nawozy,
- uzasadnijcie terminy stosowania nawozów mineralnych.
Faza 2. Planowanie
1. Zaplanujcie formÄ™ tabelarycznÄ… Waszego opracowania.
2. Dokładnie przeanalizujcie mapę rolniczo-glebową.
Faza 3. Ustalenia
1. Określcie, zawartość N, P, K i Ca w glebie.
2. Przygotujcie listę nawozów, które będziecie stosować.
Faza 4. Realizacja
Należy zwrócić uwagę na zawartość składników pokarmowych w glebie oraz wymagania
pokarmowe uprawianej rośliny.
1. Dokonajcie oceny stanowiska  gleby, na której będziecie stosować nawozy mineralne.
2. Dokonajcie przeliczeń masy nawozowej na czysty składnik.
3. Po dokonaniu przeliczenia wpiszcie do opracowanej tabeli: wymagania nawozowe
rośliny na 1ha, formę nawozu, ilość nawozu w kg na ha, ilość nawozu w przeliczeniu na
czysty składnik oraz termin stosowania nawozu. Musicie mieć świadomość, że te wpisy
sÄ… WaszÄ… decyzjÄ….
Faza 5. Sprawdzanie
1. Przedstawcie w wizualnej formie swoje opracowanie.
2. W przygotowanej prezentacji pamiętajcie o uzasadnieniu formy nawozów, dawki
nawozów oraz terminu stosowania poszczególnych nawozów.
Faza 6. Analiza
Odpowiedz na pytania:
1. Czy udało się wam wykonać ćwiczenie zgodnie z założeniami?
2. Jakich wiadomości zabrakło Wam do opracowania ćwiczenia?
Zakończenie zajęć
Czynności kończące zajęcia związane są z dokonaniem oceny i podsumowania. Ocenianie
będzie się odbywało w dwóch wymiarach:
- ocenianie procesu  dokonuje nauczyciel
- ocenianie efektów  dokonują zespoły oceniające prezentację i na podstawie ich średniej
ocena ostateczna jest notowana w dokumentacji.
Praca domowa
Polecenie: Na przykładzie gospodarstwa rodziców lub innego znanego gospodarstwa
rolniczego opracuj plan nawożenia mineralnego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Uczniowie wychodząc z zajęć wrzucają do wcześniej przygotowanej skrzyneczki karteczki
z zanotowanymi odpowiedziami na pytania otwarte:
1. Jak określiłbyś potrzeby nawozowe i wymagania pokarmowe dla buraków cukrowych?
2. W jakich sytuacjach praktycznych widzę zastosowanie wiedzy i umiejętności zdobytych
na tych zajęciach?
3. Jakiej pomocy z mojej (nauczyciela) strony zabrakło Ci, a jaką szczególnie pozytywnie
oceniasz?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Technologie produkcji zbóż jarych i ozimych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj uprawę roli pod pszenicę ozimą po przedplonach wcześnie schodzących z pola.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zabiegi uprawowe stosowane pod pszenicę ozimą,
2) przeanalizować celowość wykonywania poszczególnych zabiegów uprawowych,
3) określić termin stosowania poszczególnych zabiegów uprawowych,
4) wykonać projekt uprawy roli po przedplonach wcześnie schodzących z pola,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- poradnik,
- arkusze papieru i flamastry.
Ćwiczenie 2
Określ dawki poszczególnych nawozów mineralnych i podaj sposób ich stosowania dla
pszenicy ozimej i owsa, uwzględniając odczyn i zasobność gleby.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) określić, na podstawie odpowiednich tabel wymagania pokarmowe,
3) ustalić potrzeby nawozowe pod pszenicę ozimą i owies,
4) rozpoznać próbki nawozów mineralnych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5) ustalić dawki i termin stosowania poszczególnych nawozów mineralnych,
6) przeliczyć czysty składnik N, P, K i Ca zawarty w nawozach na masę nawozową (na
powierzchniÄ™ 1 ha),
7) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż. w czasie stosowania nawozów
mineralnych
8) zanotować spostrzeżenia w podanych poniżej tabelach,
9) wskazać ilość nawozów w przeliczeniu na czysty składnik w kg na ha oraz termin i formę
stosowanych nawozów.
Określenie zawartości NPK Ca w glebie (mapa glebowo-rolnicza)
N P2O5 K2O Ca
Zawartość składników
pokarmowych w glebie
Określenie wymagań pokarmowych pszenicy ozimej i owsa (na podstawie tabeli)
Wymagania pokarmowe
pszenicy ozimej
Wymagania pokarmowe owsa
Obliczenie potrzeb nawozowych pod pszenicÄ™ ozimÄ… i owies
Potrzeby nawozowe pszenicy
ozimej
Potrzeby nawozowe owsa
Przeliczanie czystego składnika nawozów na masę nawozową
Wymagania nawozowe roślin Forma nawozu Ilość nawozu Ilość nawozu na Termin
na 1 ha w kg/ha dany areał stosowania
nawozu
N ................................ kg
P2O5 ........................... kg
K2O ............................ kg
Ca ............................... kg
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- tabele dotyczące wymagań pokarmowych roślin uprawnych,
- próbki nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet.
Ćwiczenie 3
Przygotuj materiał siewny do siew. Oblicz, ile potrzebujemy kilogramów owsa do
obsiania 5 ha. Ustal zapotrzebowanie na materiał siewny przy parametrach MTZ 31 g,
zdolność kiełkowania 100%, 5,5 mln ziarn na 1ha.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić jakość materiału siewnego (wykształcenie, połysk, zapach, zanieczyszczenia),
2) obliczyć rzeczywistą ilość wysiewu wg wzoru,
3) zaplanować ilość wysiewu materiału siewnego na całą powierzchnię,
4) dobrać odpowiednią zaprawę nasienną,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja dydaktyczna,
 ćwiczenia obliczeniowe,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- normy wysiewu,
- wzór do obliczenia ilości wysiewu,
- kalkulator,
- arkusz papieru, flamastry.
Ćwiczenie 4
Określ, którymi herbicydami i w jakiej fazie wzrostu zwalcza się w zbożach chwasty
odporne (przytulia, rumianowate) i chwasty jednoliścienne (miotła zbożowa i owies głuchy).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować:  Zaleceniami ochrony roślin  IOR (na bieżący rok) oraz  Poradnikiem
nawożenia i ochrony roślin Agrochem (na bieżący rok),
2) określić herbicydy, którymi zwalcza się w zbożach chwasty odporne takie jak: przytulia
i rumianowate oraz chwasty jednoliścienne, takie jak: miotła zbożowa i owies głuchy,
3) określić fazę wzrostu w której będzie stosowany dany herbicyd,
4) przeczytać informacje zawarte na opakowaniach herbicydów,
5) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja kierowana,
 metody decyzyjne,
 sesja plakatowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Åšrodki dydaktyczne:
-  Zalecenia ochrony roślin  IOR,
-  Poradnik nawożenia i ochrony roślin Agrochem,
- herbicydy w oryginalnym opakowaniu,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 5
SporzÄ…dz
kalkulację niepełną produkcji pszenicy ozimej i jarej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane gospodarstwa (załącznik),
2) obliczyć koszty stałe,
3) obliczyć koszty zmienne,
4) sporządzić kalkulację niepełną produkcji pszenicy jarej i ozimej,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja kierowana,
 metody decyzyjne,
 ćwiczenia obliczeniowe.
Åšrodki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa,
- cenniki: materiału siewnego, nawozów, środków ochrony roślin,
- koszt nakładu siły pociągowej i pracy,
- kalkulator,
- arkusz papieru, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2. Technologie produkcji roślin okopowych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj nawożenie mineralne pod ziemniaki jadalne, niezależnie od zasobności gleby
w P2O5 i K2O oraz z jej uwzględnieniem. Ziemniaki te uprawiane są na powierzchni 10 ha,
a przedplonem było żyto.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) określić, na podstawie odpowiednich tabel, wymagania pokarmowe ziemniaków
jadalnych,
3) ustalić potrzeby nawozowe pod ziemniaki jadalne,
4) rozpoznać próbki nawozów mineralnych,
5) ustalić dawki i termin stosowania poszczególnych nawozów mineralnych,
6) przeliczyć czysty składnik N, P, K i Ca zawarty w nawozach na masę nawozową (na
powierzchniÄ™ 1 ha i 10 ha),
7) określić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż
8) zanotować spostrzeżenia w podanych poniżej tabelach.
Określenie zawartości NPK Ca w glebie (mapa glebowo-rolnicza)
N P2O5 K2O Ca
Zawartość składników
pokarmowych w glebie
Określenie wymagań pokarmowych ziemniaków jadalnych (na podstawie tabeli)
Wymagania pokarmowe
na 1 ha
Wymagania pokarmowe
na 10 ha
Obliczenie potrzeb nawozowych pod ziemniaki jadalne
Potrzeby nawozowe na 1 ha
Potrzeby nawozowe na 10 ha
Przeliczanie czystego składnika nawozów na masę nawozową
Wymagania nawozowe roślin Forma nawozu Ilość nawozu Ilość nawozu na Termin
na 1 ha w kg/ha dany areał stosowania
nawozu
N ................................ kg
P2O5 ........................... kg
K2O ............................ kg
Ca ............................... kg
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- tabele dotyczące wymagań pokarmowych roślin uprawnych,
- próbki nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 2
Zaplanuj technologię produkcji ziemniaków jadalnych, średnio póz
nych przeznaczonych
na zaopatrzenie jesienno-zimowe. Uwzględnij możliwość mechanizacji prac zależnie od
dostępnych maszyn.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zaplanować technologię uprawy ziemniaków jadalnych wg poniższego wzoru:
- uprawa roli,
- po przedplonach zbieranych na koniec sierpnia,
- po przedplonach zbieranych póz
niej np. po poplonach ścierniskowych,
- nawożenie mineralne i organiczne w zależności od przedplonu,
- przygotowanie sadzeniaków do sadzenia,
- sadzenie,
- pielęgnacja ziemniaków (zwalczanie chwastów),
- ochrona przed chorobami i szkodnikami oraz dokarmianie dolistne,
- zbiór ziemniaków,
2) przedstawić wykaz dostępnych lub posiadanych maszyn,
3) przedyskutować z grupą kolejność wykonywanych czynności i wybór maszyn,
4) wykonać projekt uprawy roli,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wykaz maszyn,
- mapy zasobności gleb,
- tabele dotyczące wymagań pokarmowych roślin uprawnych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj ochronÄ™ plantacji buraka przed chorobami i szkodnikami.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na wykorzystanie wiedzy biologicznej (obieg materii w ekosystemie)
przydatnej w trakcie wykonywania analizy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje dotyczące buraka zawarte w atlasie chorób i szkodników,
2) przeanalizować informacje dotyczące buraka zawarte w terminarzu,
3) przeanalizować zalecenia ochrony roślin na bieżący rok,
4) rozpoznać choroby i szkodniki na przedstawionych okazach i planszach,
5) dobrać metody i środki do zwalczania rozpoznanych chorób i szkodników,
6) określić terminy stosowania zabiegów,
7) określić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż.,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- atlas chorób i szkodników,
- okazy chorób i szkodników,
- terminarz ochrony roślin i zalecenia ochrony roślin,
- wykaz maszyn,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Ćwiczenie 4
Opracuj kartÄ™ technologicznÄ… uprawy buraka cukrowego dla gospodarstwa
średnioobszarowego o długiej tradycji w uprawie buraka, posiadającego kombajn
i użytkującego liście na paszę.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na wykorzystanie wiedzy z całej technologii uprawy i mechanizacji prac
przydatnej w trakcie wykonywania karty.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane gospodarstwa,
2) wypisać wszystkie czynności technologiczne stosowane w uprawie buraka,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i maszyny,
4) określić termin stosowanych prac i zabiegów,
5) odczytać z tabeli zapotrzebowanie na robociznę i siłę pociągową,
6) odczytać z tabeli koszty czynności technologicznych na 1ha,
7) uzupełnić poniższą tabelę.
Czynność technologiczna Narzędzia Termin prac Nakład na 1ha
i maszyny rbh cnh zł
1 2 3 4 5 6
Wysiew wapna
Podorywka
Wysiew nawozów P i K
Głęboszoawanie
Rozrzucanie obornik
Orka przedzimowa
Razem  
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wykaz maszyn i narzędzi,
- tabela z bilansem siły roboczej i pociągowej,
- tabela kosztów czynności technologicznych,
- kalkulator,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.3. Technologie produkcji roślin przemysłowych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj nawożenie mineralne pod rzepak ozimy, niezależnie od zasobności gleby
w P2O5 i K2O oraz z jej uwzględnieniem. Rzepak uprawiany jest na powierzchni 50ha,
a przedplonem były ziemniaki wczesne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) określić wymagania pokarmowe na podstawie odpowiednich tabel,
3) ustalić potrzeby nawozowe pod rzepak ozimy,
4) rozpoznać próbki nawozów mineralnych,
5) ustalić dawki i termin stosowania poszczególnych nawozów mineralnych,
6) przeliczyć czysty składnik N, P, K i Ca zawarty w nawozach na masę nawozową (na
powierzchniÄ™ 1 ha i 50 ha),
7) określić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż.,
8) zanotować spostrzeżenia w podanych poniżej tabelach.
Określenie zawartości NPK Ca w glebie (mapa glebowo-rolnicza)
N P2O5 K2O Ca
Zawartość składników
pokarmowych w glebie
Określenie wymagań pokarmowych rzepaku ozimego (na podstawie tabeli)
Wymagania pokarmowe na
1 ha
Wymagania pokarmowe na
50 ha
Obliczenie potrzeb nawozowych pod rzepak ozimy
Potrzeby nawozowe na 1 ha
Potrzeby nawozowe na 50 ha
Przeliczanie czystego składnika nawozów na masę nawozową
Wymagania nawozowe roślin Forma nawozu Ilość nawozu w Ilość nawozu na Termin
na 1ha kg/ha dany areał stosowania
nawozu
N ................................ kg
P2O5 ........................... kg
K2O ............................ kg
Ca ............................... kg
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- tabele dotyczące wymagań pokarmowych roślin uprawnych,
- próbki nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 2
Oceń zasiewy rzepaku po zimie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić prawidłową gęstość roślin rzepaku ozimego przed zimą i wiosną wg zaleceń
IHAR u na danej plantacji,
2) przeanalizować warunki pogodowe w okresie zimy,
3) określić uszkodzenia mrozowe na plantacji,
4) obliczyć średnią liczbę wypadających roślin w %, na podstawie zaleceń IHAR-u,
5) na podstawie uzyskanych wyników ustalić potrzeby nawożenia i pielęgnacji, a jeżeli
zachodzi konieczność to likwidacji,
6) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 atlas chorób i szkodników,
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- zalecenia IHAR-u,
- ramka o wymiarach 1m x 1m,
- dane dotyczÄ…ce przebiegu pogody w danym roku w okresie zimy,
- arkusz papieru, flamastry.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj choroby i szkodniki na plantacji rzepaku oraz dobierz odpowiednie metody
i środki do ich zwalczania. Sporządz
kalkulację kosztów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać choroby i szkodniki na przedstawionych okazach,
2) przeanalizować i opisać najważniejsze objawy chorobowe,
3) przeanalizować najistotniejsze cechy rozpoznawcze szkodników oraz powodowane przez
nie uszkodzenia,
4) dobrać metody zwalczania,
5) określić dawki odpowiednich środków ochrony roślin oraz termin ich stosowania,
6) sporządzić kalkulację kosztów stosowanych zabiegów ochrony roślin na 1ha,
7) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- atlasy chorób i szkodników oraz ich zasuszone okazy,
- zalecenia Ochrony Roślin,
- cennik środków ochrony roślin,
- arkusz papieru, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.4. Technologie produkcji roślin motylkowych i pastewnych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ cechy morfologiczne roślin motylkowych drobnonasiennych i strączkowych oraz
porównaj poszczególne gatunki. Narysuj liście poszczególnych gatunków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić warunki jego oceny i wskazać różnice w budowie
roślin motylkowych drobnonasiennych i grubonasiennych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wykonać opracowanie w tabeli zgodnie z wzorem,
Cechy Motylkowe grubonasienne (strÄ…czkowe) Motylkowe drobnonasienne
morfologiczne
A
ubiny Wyki Groch Bobik Koniczyna Koniczyna seradela lucerna
czerwona biała
Pokrój
A
odyga
Liście
.............
2) narysować liście poszczególnych gatunków.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 instruktaż wstępny,
 dyskusja kierowana.
Åšrodki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, ołówek,
- atlas roślin uprawnych
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj choroby i szkodniki roślin pastewnych niemotylkowych oraz dobierz
metody i środki do ich zwalczania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na wykorzystanie różnych metod ochrony roślin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować atlas chorób i szkodników,
2) przeanalizować terminarz ochrony roślin rolniczych,
3) przeanalizować zaleceniami ochrony roślin na bieżący rok,
4) rozpoznać choroby i szkodniki na przedstawionych okazach i planszach,
5) dobrać metody i środki do zwalczania rozpoznanych chorób i szkodników,
6) określić terminy stosowania zabiegów,
7) określić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż.,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- atlas chorób i szkodników,
- okazy chorób i szkodników,
- terminarz ochrony roślin i zalecenia ochrony roślin,
- wykaz maszyn,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 3
Dobierz odpowiednie odmiany kukurydzy do uprawy w poszczególnych rejonach Polski
z przeznaczeniem na kiszonkÄ™ i ziarno.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na wykorzystanie różnych metod ochrony roślin.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rejestr odmian,
2) określić terminy siewu w zależności od warunków klimatycznych Polski,
3) określić przeznaczenie kukurydzy,
4) dobrać odmiany,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Åšrodki dydaktyczne:
- rejestr odmian kukurydzy,
- komputer z dostępem do sieci Internet.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.5. Trwałe użytki zielone
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj nawożenie mineralnego na łąki 3 kośne, intensywnie użytkowane, na glebach
mineralnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) określić wymagania pokarmowe na podstawie odpowiednich tabel,
3) ustalić potrzeby nawozowe,
4) rozpoznać próbki nawozów mineralnych,
5) ustalić dawki i termin stosowania poszczególnych nawozów mineralnych,
6) przeliczyć czysty składnik N, P, K i Ca zawarty w nawozach na masę nawozową (na
powierzchniÄ™ 1 ha),
7) określić zasady bhp, ochrony środowiska i p.poż. w czasie stosowania nawozów
mineralnych,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- tabele dotyczące wymagań pokarmowych roślin uprawnych,
- próbki nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet.
Ćwiczenie 2
Zaproponuj skład mieszanki do obsiewu nowo zakładanych użytków zielonych: łąki
o powierzchni 8 ha i pastwiska o powierzchni 5 ha.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) ustalić procentowy udział traw i roślin motylkowych w mieszance,
2) określić ilość wysiewu na podstawie odpowiednich tabel wysiewu nasion,
3) obliczyć ilość wysiewu nasion poszczególnych gatunków na łąkę i na pastwisko,
4) rozpoznać nasiona traw i roślin motylkowych,
5) ustalić dawki i termin stosowania poszczególnych mieszanek,
6) przeliczyć ilość wysiewu na powierzchnię 8 ha i 5 ha,
7) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- tabele wysiewu nasion traw,
- nasiona,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- kalkulator.
Ćwiczenie 3
Dokonaj renowacji użytku zielonego w oparciu o konkretne warunki i ustal kolejność
poszczególnych prac. Oblicz koszt renowacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować ocenę stanu wskazanego użytku zielonego,
2) dobrać odpowiedni sposób renowacji,
3) ustalić kolejność prac,
4) dobrać odpowiednie maszyny i narzędzia,
5) zagregatować ciągnik z maszyną,
6) wykonać renowację,
7) sporządzić kalkulację kosztów,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw maszyn do renowacji,
- ciÄ…gnik,
- nawozy mineralne,
- nasiona traw,
- cennik nawozów i nasion,
- kalkulator.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie produkcji
roślin uprawnych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 6, 11, 12, 17, 18, 19, sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. d, 4. b, 5. b, 6. c. 7. a, 8. c, 9. c, 10. c, 11. a,
12. a. 13. c, 14. b, 15. a, 16. d, 17. b, 18. c, 19. b, 20. a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić cechy morfologiczne
1 B P d
poszczególnych gatunków zbóż
2 Określić rolę zbóż w zmianowaniu B P d
Określić różnice pomiędzy
3 poszczególnymi fazami rozwojowymi B P d
roślin zbożowych
Określić zapotrzebowanie na wodę
4 w zależności od fazy rozwojowej roślin B P b
zbożowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5 Określić termin siewu rzepaku ozimego B P b
Zaplanować dawki nawozów
6 mineralnych stosowanych pod rzepak C PP c
ozimy w zależności od przedplonu
Zaplanować prace związane z uprawą
7 C P a
roli po zbiorze roślin zbożowych
Określić maszyny służące do siewu
8 B P c
buraków
Określić różnice pomiędzy cechami
9 morfologicznymi roślin motylkowych B P c
drobnonasiennych a grubonasiennych
Określić wpływ czynników glebowych
10 B P c
na wzrost i rozwój roślin motylkowych
Dobrać gatunki roślin lub ich
11 mieszanki w zależności od warunków C PP a
glebowych
Zaplanować prace związane
12 z przygotowaniem materiału C PP d
sadzeniakowego
Określić wymagania glebowe dla roślin
13 B P c
okopowych
Określić stanowisko w zmianowaniu
14 B P b
roślin okopowych
Scharakteryzować przebieg uprawy roli
15 w zależności od stosowanego C P a
nawożenia
Scharakteryzować stopień
przezimowania roślin rzepaku ozimego
16 C P d
i podjąć właściwą decyzję, co do
dalszego postępowania
Ustalić optymalny termin siewu
17 kukurydzy w zależności od kierunku C PP b
użytkowania
Zaplanować nawożenie mineralne traw
18 C PP c
w zależności od sposobu użytkowania
Dobrać rodzaj poplonu do uprawy
19 C PP b
w zależności od terminu siewu i zbioru
Określić chwasty trujące występujące
20 B P a
na trwałych użytkach zielonych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Rośliny obcopylne to
a) żyto, pszenica, proso.
b) pszenica, jęczmień, gryka.
c) jęczmień, owies, kukurydza.
d) żyto, gryka, kukurydza.
2. W zmianowaniu rolę fitosanitarną spełnia
a) pszenica.
b) żyto.
c) jęczmień.
d) owies.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
3. Liściem flagowym u zbóż nazywamy
a) pierwszy liść wyrastający z zarodka.
b) liść wyrastający z pierwszego kolanka w fazie strzelania w z
dz
bło.
c) liść nie posiadający języczka.
d) liść najwyższy tuż pod osadką kłosa.
4. Największe zapotrzebowanie na wodę u roślin zbożowych występuje w okresie
a) wschodów i krzewienia.
b) krzewienia i strzelania w z
dz
bło.
c) strzelania w z
dz
bło i kłoszenia.
d) kłoszenie i zawiązywanie ziarniaków.
5. Wybór stanowiska pod rzepak ozimy utrudniony jest ze względu na
a) bardzo duże wymagania pokarmowe rzepaku.
b) stosunkowo wczesnÄ… porÄ™ siewu.
c) duże wymagania wilgotnościowe.
d) podatność rzepaku na choroby.
6. Najbardziej racjonalnym wariantem nawożenia azotem w stanowisku po zbożach pod
rzepak ozimy jest
a) całą dawkę przed siewem.
b) pół dawki przed siewem i pół dawki w fazie pąkowania.
c) 1/3 dawki przed siewem i 2/3 dawki wiosną (w dwóch częściach).
d) całą dawkę na wiosnę w czasie rozpoczęcia wegetacji.
7. Zespołem uprawek, który jako pierwszy stosuje się po zbiorze pszenicy ozimej jest
a) zespół uprawek pożniwnych.
b) zespół uprawek przedsiewnych jesiennych.
c) zespół uprawek przedzimowych.
d) zespół uprawek przedsiewnych wiosennych.
8. Do wysiewu buraków jednokiełkowych stosuje się siewniki
a) rzędowe.
b) rzutowe.
c) punktowe.
d) pneumatyczne.
9. Do roślin strączkowych o sztywnych łodygach należą
a) peluszka, wyka jara.
b) łubin biały, wyka ozima.
c) łubin żółty, bobik.
d) groch polny, bobik.
10. Największe wymagania glebowe z roślin motylkowych mają
a) łubin żółty, bobik, koniczyna czerwona.
b) groch polny, seradela, wyka ozima.
c) wyka jara, bobik, lucerna mieszańcowa.
d) nostrzyk, seradela, groch siewny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
11. Mieszanką przeznaczoną na gleby słabe V klasy jest
a) jęczmień jary + owies + peluszka.
b) pszenica jara + groch.
c) pszenica jara + jęczmień jary + groch.
d) seradela + kukurydza.
12. Optymalny układ czynników, w których następuje podkiełkowywanie to
a) 3 4 tygodni przy temperaturze 12 16oC w pomieszczeniach jasnych.
b) 2 3 tygodni przy temperaturze 18 20oC w pomieszczeniach ciemnych.
c) 3 4 tygodni przy temperaturze 12 16oC w pomieszczeniach ciemnych.
d) 2 3 tygodni przy temperaturze 10 12oC w pomieszczeniach jasnych.
13. Najlepsze gleby do uprawy ziemniaków to
a) piaski o odczynie obojętnym.
b) bielice o odczynie zasadowym.
c) piaszczysto-gliniaste o odczynie lekko kwaśnym.
d) czarnoziemy o odczynie lekko kwaśnym.
14. Najczęstszym przedplonem pod ziemniaki są
a) mieszanki roślin motylkowych z trawami.
b) zboża.
c) motylowe na nasiona.
d) okopowe-korzeniowe.
15. Obornik stosowany pod rzepak ozimy przyoruje siÄ™ orkÄ…
a) siewnÄ….
b) odwrotkÄ….
c) wiosennÄ….
d) przedzimowÄ….
16. Plantację rzepaku ozimego po zimie należy zaorać jeżeli obsada roślin wynosi
a) 70 80 roślin na m2.
b) 50 60 roślin na m2.
c) 30 40 roślin na m2.
d) 20 30 roślin na m2.
17. Optymalny termin siewu kukurydzy uprawianej w plonie głównym na ziarno i kiszonkę
przypada pomiędzy
a) 10 20 kwietnia.
b) 20 kwietnia 5 maja.
c) 5 15 maja.
d) do 25 maja.
18. Nawożenie azotem traw w uprawie polowej w pierwszym roku pełnego użytkowania
powinno wynosić
a) 140 200 kg na ha.
b) 80 120 kg na ha.
c) 240 360 kg na ha.
d) 30 60 kg na ha.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
19. Poplony ścierniskowe to
a) poplony siane po żniwach, a zbierane wiosną następnego roku.
b) poplony siane po żniwach wcześnie schodzących roślin, a zbierane jesienią tego
samego roku.
c) poplony siane łącznie z rośliną zbożową lub inną uprawianą w plonie głównym albo
w niÄ… wsiewane.
d) poplony siane wiosnÄ…, a zbierane jesieniÄ….
20. Chwasty trujące występujące na użytkach zielonych to
a) jaskier ostry, wilczomlecz sosnka, zimowit jesienny.
b) babka lancetowata, skrzyp polny, mięta pospolita.
c) pokrzywa zwyczajna, ostrożeń polny, chwastnica jednostronna.
d) mniszek lekarski, tasznik pospolity, tobołki polne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Organizowanie produkcji roślin uprawnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie produkcji
roślin uprawnych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 3, 5, 7, 12, 15, sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. a, 5. a, 6. d, 7. a, 8. b, 9. b, 10. c, 11. c,
12. b, 13. c. 14. c, 15. a, 16. d, 17. b, 18. a, 19. c, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań Odpowiedz

Określić wymagania klimatyczne dla
1 B P c
roślin zbożowych
Określić stanowisko w zmianowaniu
2 B P b
roślin zbożowych,
Określić stosunek nawozów
3 mineralnych stosowanych pod zboża C PP c
w zależności od przedplonu
Zaplanować prace związane z uprawą
4 roli po zbiorze rośliny przedplonowej D P a
a przed siewem roślin zbożowych
Określić w zależności od przedplonu
5 C PP a
oczekiwany plon roślin zbożowy
Określić środki ochrony roślin do
6 zwalczania chorób w roślinach B P d
zbożowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Zaplanować nawożenie mineralne
7 ziemniaków w zależności od sposobu C PP a
użytkowania
Określić odmiany ziemniaka
8 B P b
w zależności od przeznaczenia
Określić zasady przygotowania
9 B P b
plantacji roślin okopowych do zbioru
Zaplanować termin sadzenia
10 ziemniaków z uwzględnieniem C P c
do warunków klimatyczno-glebowych
Określić wymagania wodne dla roślin
11 B P c
przemysłowych
Zaplanować siew nasion,
poszczególnych gatunków roślin lub
12 D PP b
ich mieszanek w zależności od sposobu
pielęgnacji
Określić i wskazać cechy
13 morfologiczne roślin motylkowych B P c
drobno i grubonasiennych
Określić wymagania glebowe dla roślin
14 motylkowych grubonasiennych B P c
i drobnonasiennych
Ustalić optymalny termin zbioru roślin
15 motylkowych w zależności od C PP a
przeznaczenia
Określić udział poszczególnych grup
16 roślin występujących na użytkach B P d
zielonych
Określić parametry podczas zbioru
17 B P c
kukurydzy
Określić wymagania klimatyczne dla
18 B P a
roślin pastewnych
Określić maksymalną wielkość rocznej
19 B P c
dawki azotu
Wyjaśnić przepisy Kodeksu Dobrej
20 B P a
Praktyki Rolniczej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Pszenica wytrzymuje spadki temperatur pod okrywą śnieżną do
a) -10°C.
b) -20°C.
c) -30°C.
d) -40°C.
2. Najgorszymi przedplonami dla pszenicy sÄ…
a) rośliny okopowe.
b) rośliny zbożowe.
c) rośliny zbożowe.
d) rośliny motylkowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
3. Wzajemny stosunek N:P:K powinien układać się w nawożeniu pszenicy jak
a) 1:1:1.
b) 1,5:1:1,5.
c) 1:0,8:1.
d) 1:0,8:2.
4. OrkÄ™ siewnÄ… wykonujemy przed siewem na okres
a) 2 3 tygodni.
b) 4 5 tygodni.
c) 6 7 tygodni.
d) bezpośrednio przed siewem.
5. Wysiew jęczmienia ozimego po złych przedplonach obniża jego plon o
a) 15 20%.
b) 5 10%.
c) 25 30%.
d) 2 4%.
6. Do zwalczania chorób: łamliwość z
dz
bła i mączniak prawdziwy pszenżyta zalecane są
fungicydy
a) Granit, Novozir.
b) Dithane, Sancozeb.
c) Karate, Decis.
d) Alert, Duett.
7. Dawki azotu pod ziemniaki jadalne (w kg czystego składnika na ha) wynoszą
a) 60 100 kg/N.
b) 80 160 kg/ha.
c) 100 180 kg/ha.
d) 120 200 kg/ha.
8. Odmiany bardzo wczesne ziemniaka to
a) Irga, Ibis, Muza.
b) Frezja, Irys, Koral.
c) Atol, Ania, Sokół.
d) Bzura, Jantar, Panda.
9. Przed zbiorem ziemniaków kombajnem, do niszczenia naci zastosujemy następujący
preparat chemiczny
a) Karate.
b) Reglone.
c) Funaben T.
d) Chwastom Extra.
10. W czasie sadzenia bulw temperatura gleby powinna wynosić
a) 1 3°C.
b) 4 6°C.
c) 8 10°C.
d) 12 14°C.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
11. Do uprawy rzepaku najlepsze sÄ… rejony Polski, gdzie opady roczne wynoszÄ…
a) 200 400 mm.
b) 450 550 mm.
c) 600 700 mm.
d) 800 900 mm.
12. Rozstawę szerokorzędową (35 45 cm) przy siewie rzepaku ozimego, gdy
a) rzepak będzie pielęgnowany chemicznie.
b) rzepak będzie pielęgnowany mechanicznie.
c) będziemy stosować zbiór kombajnem.
d) będziemy stosować zbiór dwuetapowy.
13. Rośliny strączkowe kiełkujące hypogeicznie siejemy na głębokość
a) 1 2 cm.
b) 3 5 cm.
c) 6 8 cm.
d) 9 11 cm.
14. Na glebach kompleksów żytnich z roślin motylkowych uprawiane będą
a) bobik, wyka jara, łubin biały.
b) Å‚ubin wÄ…skolistny, koniczyna czerwona, wyka ozima.
c) łubin żółty, seradela, wyka ozima.
d) peluszka, soja, fasola.
15. Zbiór roślin motylkowych drobnonasiennych na zielonkę przeprowadzamy w fazie
a) koniec fazy pÄ…kowania, a poczÄ…tek kwitnienia.
b) poczÄ…tek fazy pÄ…kowania.
c) początek wykształcania strąków.
d) w każdej z wyżej wymienionych faz.
16. Procentowy udział roślin motylkowych w runi pastwiskowej powinien wynosić
a) 5%.
b) 45 50%.
c) 30 40%.
d) 10 20%.
17. Zbiór kukurydzy na ziarno przeprowadzamy w fazie dojrzałości pełnej przy wilgotności
ziarna nie przekraczajÄ…cej
a) 15%.
b) 25%.
c) 35%.
d) 45%.
18. Która z roÅ›lin pastewnych wytrzymuje dobrze przymrozki jesienne nawet do minus 10°C
a) kapusta pastewna.
b) słonecznik pastewny.
c) kukurydza na zielonkÄ™.
d) kukurydza na ziarno.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
19. Roczna dawka azotu w czystym składniku nie może przekraczać
a) 120 kg/ha.
b) 150 kg/ha.
c) 170 kg/ha.
d) 190 kg/ha.
20. Zgodnie z Zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki Rolnej nawozy organiczne i mineralne
można stosować w terminie
a) od 1 marca do 30 listopada.
b) od 1 kwietnia do 30 listopada.
c) od 1 marca do 30 paz
dziernika.
d) od 1 maja do 30 paz
dziernika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Organizowanie produkcji roślin uprawnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
7. LITERATURA
1. Fotyma M., Kryński K., Kuś J.: Technologie produkcji roślinnej. Hortpress, Warszawa
1995
2. Kukuła S., Arseniak E., Gacek E., Grabiński J.: Charakterystyka i technologia uprawy
odmian owsa. IUNiG  IHAR  COBORU Puławy  Radzików  Słupia Wielka 2005
3. Kukuła S., Arseniak E., Gacek E., Grabiński J.: Charakterystyka i technologia uprawy
odmian pszenżyta ozimego. IUNiG  IHAR  COBORU Puławy  Radzików  Słupia
Wielka 2005
4. Kukuła S., Arseniak E., Gacek E., Grabiński J.: Charakterystyka i technologia uprawy
odmian jęczmienia ozimego. IUNiG  IHAR  COBORU Puławy  Radzików  Słupia
Wielka 2005
5. Kuś J., Jończyk K.: Dobra Praktyka Rolnicza w gospodarstwie rolnym materiały
szkoleniowe. Radom 2005
6. Ruszkowski M., Mazurek J.: Pszenice PWRiL Warszawa 1986
7. Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP Warszawa 1998
8. Praca zbiorowa: Poradnik PROW Przepisy ochrony środowiska, normatywy i wskaz
niki
funkcjonujÄ…ce w produkcji rolniczej Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie,
Brwinów 2006
9. Praca zbiorowa: Uprawa roślin rolniczych. PWRiL Warszawa 1992
10. Lista odmian roślin uprawnych COBORU-u Słupia Wielka 2006
11. Zalecenia Ochrony Roślin na lata 2005/2006 Instytut Ochrony Roślin Poznań 2004
12. www.pioneer.info.pl
13. www.wodr-bratoszewice.agro.pl
14. www.ar.wroc.pl
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
3. Niemiecko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41