MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anita Bogdan
Prowadzenie działalności marketingowej 321[05].O1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Maria Majewska
mgr in\
. Barbara Sternal
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Anita Bogdan
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].O1.03,
 Prowadzenie działalności marketingowej , zawartego w programie nauczania dla zawodu
technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 13
5.1. Podstawy marketingu 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Marketing  mix 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 20
7. Literatura 32
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ju\
ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, począwszy
od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
mo\
e posłu\
yć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.
W tym rozdziale zamieszczono równie\
:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
Moduł 321[05].O1
Podstawy działalności
przedsiębiorstwa
w agrobiznesie
321[05].O1.01
Organizowanie działalności
przedsiębiorstwa
321[05].O1.02
321[05].O1.03
Zarządzanie przedsiębiorstwem Prowadzenie działalności
marketingowej
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien
umieć:
- posługiwać się podstawowymi kategoriami ekonomicznymi i rolniczymi,
identyfikować przedsiębiorstwa funkcjonujące w systemie agrobiznesu,
-
- korzystać z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa,
- określać zadania instytucji wspomagających działalność gospodarczą,
- charakteryzować podstawowe czynniki produkcji,
- określać warunki i mo\
liwości uzyskania kredytów,
- charakteryzować rodzaje dóbr,
- korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji,
- u\
ytkować komputer,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 określić kategorie ekonomiczne związane z marketingiem,
 scharakteryzować czynniki kształtujące poda\
surowców i artykułów \
ywnościowych,
 scharakteryzować czynniki kształtujące popyt na artykuły \
ywnościowe,
 określić wpływ otoczenia na decyzje marketingowe przedsiębiorstwa,
 dokonać analizy szans i zagro\
eń dla przedsiębiorstwa,
 określić kryteria segmentacji rynku dla określonego produktu,
 określić cechy rynku dóbr konsumpcyjnych i zaopatrzeniowych,
 scharakteryzować rodzaje badań marketingowych,
 określić znaczenie informacji dotyczących rynku rolnego dla konsumentów \
ywności,
 dokonać analizy prognozy rynkowej dotyczącej popytu, poda\
y i cen \
ywności,
 scharakteryzować marketing mix,
 określić strukturę marketingową produktu \
ywnościowego,
 scharakteryzować strategię marketingową w poszczególnych fazach \
ycia produktu,
 scharakteryzować proces wprowadzania produktu na rynek,
 scharakteryzować proces powstawania nowego produktu \
ywnościowego,
 określić znaczenie marki dla strategii sprzeda\
y produktu \
ywnościowego,
 wyjaśnić strategię kształtowania cen,
 scharakteryzować narzędzia kształtowania cen produktów \
ywnościowych,
 przeprowadzić negocjacje cenowe,
 rozró\
nić kanały dystrybucyjne stosowane na rynku rolno-\
ywnościowym,
 określić rolę hurtu i detalu w ró\
nych sektorach agrobiznesu,
 scharakteryzować czynniki decydujące o wyborze kanałów dystrybucji produktów
rolnych i spo\
ywczych,
 zaprojektować kanał dystrybucyjny dla produktu \
ywnościowego,
 scharakteryzować instrumenty marketingowe związane z aktywizacją sprzeda\
y
artykułów \
ywnościowych,
 zaplanować promocję artykułów \
ywnościowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa w agrobiznesie
321[05].O1
Jednostka modułowa: Prowadzenie działalności marketingowej321[05].O1.03
Temat: Poda\
surowców rolniczych i artykułów \
ywnościowych.
Cel ogólny: Analiza czynników wpływających na poda\
surowców i artykułów
\
ywnościowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zdefiniować pojęcie poda\
y,
- określić czynniki wpływające na poda\
surowców \
ywnościowych,
- określić elastyczność poda\
y surowców \
ywnościowych,
- zinterpretować prawo Kinga.
Metody nauczania uczenia się:
- elementy wykładu,
-  burza mózgów ,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- grupowa.
Czas: 3 jedn. dydakt.
Przebieg zajęć:
FAZA WST
PNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, omówienie celów lekcji.
FAZA WA
AŚCIWA
1. Poda\
produktów i jej istota.
2. y
ródła poda\
y surowców i artykułów \
ywnościowych.
3. Czynniki wpływające na poziom i strukturę poda\
y surowców i artykułów
\
ywnościowych (zał.1):
a) ekonomiczne,
b) nieekonomiczne.
4. Elastyczność poda\
y.
5. Wskaz
niki elastyczności poda\
y.
6. Prawo Kinga.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Sposób i formy realizacji
Nauczyciel wyjaśnia pojęcie poda\
y.
Analiza z
ródeł poda\
y surowców i artykułów \
ywnościowych  ćwiczenia w grupach.
Czynniki wpływające na poda\
surowców i artykułów \
ywnościowych   burza mózgów 
wspólne uporządkowanie z pomocą nauczyciela (zał. 1).
Elastyczność poda\
y  analiza wpływu czasu zmiany poda\
y produktów rolniczych (zał. 2).
Obliczanie elastyczności poda\
y.
Analizowanie elastyczności poda\
y przykładowych produktów rolnych  ćwiczenia (zał. 3).
Omówienie prawa Kinga.
FAZA KOC
COWA
Analiza wyników uzyskanych w trakcie ćwiczeń.
Zakończenie zajęć
Podsumowania nale\
y dokonywać na bie\
ąco po wykonaniu kolejnych etapów. Nale\
y
uświadomić uczniom wpływ rozpatrywanego okresu czasu na elastyczność poda\
y.
Praca domowa
Na przykładzie gospodarstwa rolnego, określ, jakie czynniki w głównym stopniu decydują
o wielkości poda\
y.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: anonimowe
ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas realizowania
zadania i zdobytych umiejętności.
Zał. 1. Czynniki wpływające na poda\
artykułów i surowców \
ywnościowych
a) ekonomiczne:
- ceny produktów rolnych  gdy ceny rosną to poda\
na ogół rośnie, gdy ceny spadają,
spada na ogół ich poda\
,
- koszty produkcji rolnej  czynniki, które przyczyniają się do obni\
enia kosztów
produkcji rolnej  przyczyniają się jednocześnie do wzrostu poda\
y; rolnicy działają
w warunkach zbli\
onych do konkurencji doskonałej, \
aden nie mo\
e wpływać na poziom
cen rynkowych; są oni cenobiorcami, czyli muszą się do nich dostosować; najprostszym
sposobem jest obni\
ka kosztów produkcji; mo\
na ja osiągnąć przez postęp biologiczny,
postęp techniczny i technologiczny, uregulowanie stosunków wodnych,
- relacje cen produktów rolnych do cen środków produkcji  jeśli relacje te kształtują się
korzystnie dla rolnictwa, oznacza to, \
e ceny produktów rolnych są relatywnie wysokie
i producenci są zainteresowani wzrostem poda\
y; dzięki temu uzyskują wy\
sze dochody,
- relacje cen produktów rolnych do cen płaconych przez konsumentów  relacje te
określają udział rolnika w cenie finalnej \
ywności; jeśli kształtują się one korzystnie dla
rolnictwa, to zwiększają oni poda\
kosztem zmniejszenia spo\
ycia naturalnego; potrzeby
\
ywnościowe są zaspokojone w większym stopniu poprzez zakup \
ywności na rynku,
- wewnętrzne relacje cen  są to relacje cen jednych grup produktów rolnych do cen
innych grup produktów rolnych; relacje te wpływają raczej na strukturę poda\
y ni\
na
poziom poda\
y,
- polityka kredytowa państwa  wzrost puli kredytów preferencyjnych przyczynia się do
wzrostu poda\
y produktów rolnych, gdy\
kredyty umo\
liwiają zakup środków produkcji
i dóbr inwestycyjnych; zwiększają tym samym potencjał wytwórczy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
b) pozaekonomiczne:
- warunki klimatyczno-glebowe,
- zasoby u\
ytków rolnych oraz ich jakość,
- właściwie rozbudowana i rozmieszczona sieć punktów skupu,
- sieć handlu detalicznego z artykułami spo\
ywczymi oraz obfitość \
ywności w handlu,
- struktura obszarowa gospodarstw rolnych,
- wyposa\
enie gospodarstw w czynniki wytwórcze; pomiędzy nimi muszą istnieć właściwe
proporcje; im lepiej wyposa\
one gospodarstwa w środki produkcji oraz siłę roboczą, tym
wy\
sza produkcja i wy\
sza poda\
produktów rolnych; du\
e zasoby kapitałowe
zwiększają potencjał produkcyjny gospodarstwa,
- poło\
enie względem rynków zbytu,
- rozwinięty przemysł przetwórczy.
Zał. 2. Elastyczność poda\
y.
Elastyczność poda\
y zale\
na jest od okresu, dla którego analizuje się reakcję poda\
y na
zmianę cen:
- okres długi  obejmuje kilka cykli produkcyjnych; jest to okres, w którym mo\
liwe jest
zwiększenie bazy produkcyjnej /wybudowanie obory, pieczarkarni/; w tym okresie poda\

jest elastyczna, poniewa\
przedsiębiorstwa mogą się przystosować do warunków
rynkowych,
- okres średni  czas, w którym gospodarstwo mo\
e zwiększyć swoją produkcję, chocia\

nie mo\
e powiększyć swojego potencjału wytwórczego; gospodarstwo mo\
e tylko
zmienić strukturę produkcji,
- okres krótki  gospodarstwa nie są w stanie zmienić swojego potencjału wytwórczego
poprzez inwestycje, ani nawet zmienić struktury produkcji; produkcja rolnicza jest ju\

w toku; poda\
mo\
na zmienić jedynie przez zmianę zapasów; uruchomienie zapasów
powoduje, \
e elastyczność poda\
y w tym momencie jest wysoka.
Zał. 3. Współczynniki elastyczności poda\
y (reakcja poda\
y danego dobra lub grupy dóbr na
zmianę ceny) surowców rolniczych \
ywnościowych:
- Es> 1  produkty, które mo\
na magazynować w gospodarstwie,
- Es=1  produkty, których mo\
na wytworzyć więcej w średnim okresie,
- 0- Es=0  produkty, których rolnik nie mo\
e wyprodukować, ani zmniejszyć poda\
y,
- Es< 0 dotyczy np. owoców miękkich w latach urodzaju lub klęsk.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa w agrobiznesie
321[05].O1
Jednostka modułowa: Prowadzenie działalności marketingowej321[05].O1.03
Temat: Plan marketingowy nowego produktu.
Cel ogólny: ustalenie zasad opracowania planu marketingowego nowego produktu.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- określić celowość planowania,
- rozró\
nić planowanie strategiczne i operacyjne w przedsiębiorstwie,
- określić strategie marketingowe,
- określić elementy planu marketingowego,
- sporządzić harmonogram prac,
- zawrzeć z nauczycielem kontrakt dotyczący projektu.
Metody nauczania uczenia się:
- metoda projektów.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca grupowa.
Czas: 3 jedn. dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- foliogramy,
- wzór kontraktu.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Określenie zasad pracy uczniów metodą projektów.
3. Określenie elementów projektu.
4. Podział lub dobór uczniów w kilkuosobowe zespoły, wybór liderów zespołów.
5. Zakres prac  przygotowanie projektu planu marketingowego nowego produktu.
6. Sporządzenie kontraktu między nauczycielem a uczniami.
7. Opracowanie harmonogramu prac.
Realizacja tematu:
1. Określenie zało\
eń metody projektów.
2. Wprowadzenie do planów i strategii marketingowych (zał. 1)
3. Określenie ramowych elementów wspólnych i wymaganych dla wszystkich projektów:
a) kontrakt między nauczycielem i uczniami,
b) plan pracy,
c) sprawozdanie z wykonania projektu,
d) prezentacja projektów,
e) ocena projektów.
4. Uczniowie dobierają się w 3 5 osobowe zespoły opracowujące projekt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. Uczniowie wspólnie z nauczycielem rozwa\
ają propozycje tematów, produktów,
przedsiębiorstw.
6. Określenie ramowego zakresu prac (zał. 2).
7. Uczniowie przygotowują kontrakt i harmonogram działań (zał. 3 i 4).
Zakończenie zajęć
W podsumowaniu końcowym nale\
y zwrócić uwagę na odmienność metody projektów, która
umo\
liwia kształtowanie u uczniów m.in. umiejętności analizowania informacji, korzystania
z ró\
nych z
ródeł informacji, rozwiązywania problemów, organizowania własnej pracy i pracy
w zespole, poszukiwania wspólnych rozwiązań, dokonywania samooceny i oceny pracy
grupowej.
Praca domowa
Przygotować w zespołach plan pracy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
Zał.1. Planowanie marketingowe
1. Strategiczne:
a) analiza strategiczna,
b) wybór rynku docelowego,
c) wytyczanie celów ogólnych,
d) formułowanie strategii.
2. Operacyjne:
a) wytyczanie celów szczegółowych,
b) programy działań,
c) skutki ekonomiczne,
d) procedura kontroli.
3. Etapy postępowania:
a) analiza otoczenia ogólnego /dalszego/,
b) analiza otoczenia rynkowego /bli\
szego/,
c) analiza przedsiębiorstwa.
Strategia marketingowa firmy
1. Strategia oddziaływania na nabywców:
 strategia cena  ilość,
 strategia preferencji.
2. Strategia konkurencji:
 przewodnictwa kosztowego,
 odró\
niania się od konkurentów,
 koncentracji na wybranym segmencie.
Zał. 2. Wskazówki dotyczące projektu
1. Przeprowadz
analizę otoczenia firmy, której dotyczy projekt.
2. Zidentyfikuj słabe i silne strony oraz szanse i zagro\
enia w otoczeniu.
3. Przeprowadz
segmentację rynku.
4. Zaplanuj z
ródła informacji, jakie wykorzystasz w celu poznania potencjalnego rynku
wprowadzanego produktu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. Zaplanuj i przeprowadz
miniankietę umo\
liwiającą ocenę szans rynkowych produktu,
którego dotyczy projekt.
6. Przeprowadz
analizę i dokonaj interpretacji wyników badań.
7. Opracuj strategie wprowadzenia na rynek krajowy produktu; dobierz odpowiednią
strategię oddziaływania na nabywców oraz właściwą strategię konkurencji.
8. Zaplanuj politykę firmy w zakresie produktu, zwróć szczególną uwagę na jakość, nazwę
produktu, opakowanie, oznakowanie.
9. Zaplanuj politykę firmy w zakresie ceny.
10. Zaplanuj zasięg terytorialny sprzeda\
y, kanały dystrybucji, lokalizacje punktów
sprzeda\
y i poziom obsługi klienta w tych punktach.
11. Podczas formułowania polityki w zakresie promocji zaplanuj bud\
et na promocję,
następnie sporządz
kompozycję odpowiednio dobranych przedsięwzięć z zakresu
reklamy, sprzeda\
y bezpośredniej, promocji sprzeda\
y i public relations.
12. Formułując plan na piśmie skorzystaj ze wszystkich wcześniej wykonanych opracowań
cząstkowych, musisz je uzupełnić i połączyć w całość.
13. Umieść informacje dotyczące produktu, okresu, jaki obejmuje, obszar rynku, do jakiego
się odnosi.
14. Uwzględnij wartość sprzeda\
y produktu, zysk brutto.
15. Przy sporządzaniu prognozy zysków i strat przyjmij cenę jednostkową zbytu biorąc pod
uwagę przewidywany popyt i ceny konkurencji.
16. Załó\
wielkość sprzeda\
y i oblicz wartość sprzeda\
y.
17. Oblicz, na jakim poziomie muszą być utrzymane koszty, aby osiągnąć zakładaną %
wielkość zysku.
18. Przy planowaniu procedury kontroli i korekty ustal, jakie wielkości będą kontrolowane
i w jakich odstępach czasu.
Zał. 3. Kontrakt między uczniami i nauczycielem koordynującym projekt
KONTRAKT
zawarty w dniu & & & & . w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr& w & & & & &
pomiędzy nauczycielem & & & & & & & . a uczniami klasy & & w składzie:
1. & & & & & & & & & & ..  lider grupy
2. & & & & & & & & & & ..
3. & & & & & & & & & & ..
4. & & & & & & & & & & ..
Na wykonanie zadania metodą projektów na temat: Plan marketingowy nowego produktu
Zakres projektu:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Bud\
et projektu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Lp. Wyszczególnienie kosztów (materiały, telefony, korzystanie Kwota w zł
z urządzeń)
ż1
1. Nauczyciel zobowiązuje się do udzielenia pomocy, wskazówek, rad w trakcie konsultacji.
2. Konsultacje odbywać się będą regularnie wg harmonogramu.
ż2
1. Uczniowie zobowiązują się do systematycznej pracy i uczęszczania na konsultacje.
2. Uczniowie zobowiązują się do opracowania projektu i jego prezentacji zgodnie
z harmonogramem.
ż3
1. Praca poszczególnych uczniów zostanie oceniona według skali ocen obowiązującej
w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr&
2. Oceny zostaną wpisane do dziennika i będą jednym z warunków uzyskania zaliczenia
jednostki modułowej.
ż4
Strony zawierają kontrakt od dnia & & & & & & . do dnia & & & & & .
Podpisy uczniów Podpis nauczyciela
1. & & & & & & & ..
2. & & & & & & & ..
3. & & & & & & & ..
4. & & & & & & & ..
Zał. 4. Ramowy harmonogram prac
Plan marketingowy nowego produktu
Lp. Etapy prac Osoba odpowiedzialna Termin wykonania
1 Przedstawienie planu projektu Lider zespołu
2 Przedstawienie wybranych Członkowie zespołu
i przeanalizowanych przez zespół informacji
niezbędnych do wykonania projektu
3 Wykonanie projektu do dnia & & & .. Lider
4 Prezentacja przygotowanego projektu Członkowie zespołu
Kierownikiem zespołu odpowiedzialnym za całość prac jest:.................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Podstawy marketingu
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ czunniki wpływające na popyt i poda\
artykułów rolnych i \
ywnościowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na mo\
liwości
pozyskiwania informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat popytu i poda\
y artykułów rolnych i \
ywnościowych,
2) określić czynniki wpływające na popyt i poda\
artykułów rolnych i \
ywnościowych,
3) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- roczniki statystyczne,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Dokonaj analizy zmian popytu na artykuły \
ywnościowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na czynniki
wpływające na popyt na artykuły \
ywnościowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać informacje na temat wielkości popytu artykułów rolnych i \
ywnościowych,
2) sporządzić wykresy popytu dla przykładowych artykułów \
ywnościowych,
3) sformułować wnioski,
4) określić czynniki wpływające na zmiany popytu przykładowych artykułów zywności.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Środki dydaktyczne:
- roczniki statystyczne,
- arkusze papieru formatu A4,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Dokonaj analizy poziomu poda\
y środków do produkcji \
ywności oraz artykułów
\
ywnościowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na ró\
nice między
czynnikami wpływającymi na poda\
artykułów do produkcji \
ywności oraz na poda\

artykułów \
ywnościowych
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat poda\
y,
2) wyszukać w dostępnych z
ródłach informacje na temat wielkości poda\
y środków do
produkcji \
ywności oraz artykułów \
ywnościowych (Internet, roczniki statystyczne),
3) określić czynniki wpływające na poda\
artykułów rolnych i gotowej \
ywności,
4) przeanalizować otrzymane wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- roczniki statystyczne,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Na podstawie danych, narysuj wykres poda\
y i popytu i oblicz cenową elastyczność
popytu na sok jabłkowy.
Tabela 1 do ćwiczenia 4. Popyt i poda\
soku jabłkowego [opracowanie własne]
cena 1 litra w zł popyt w litrach poda\
w litrach współczynnik cenowej
(p) (D) (S) elastyczności popytu Ep
4,5 100 500
4,0 200 400
3,5 300 300
2,0 400 200
1,5 500 100
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na elastyczność
popytu artykułów \
ywnościowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat popytu, poda\
y, elastyczności popytu,
2) wykonać obliczenia,
3) uzupełnić tabelę,
4) narysować wykresy,
5) przeanalizować uzyskane wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- kalkulator,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Dokonaj segmentacji rynku wybranych produktów spo\
ywczych: mro\
onki warzywne,
chipsy ziemniaczane, kawa, wędliny porcjowane pakowane pró\
niowo.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na znaczenie
segmentacji rynku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat segmentacji rynku,
2) wyszukać informacje na temat kryteriów segmentacji,
3) dobrać kryteria segmentacji dla poszczególnych produktów spo\
ywczych,
4) zaproponować działania marketingowe dla poszczególnych produktów.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia przedmiotowe w grupach.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- próbki produktów, opakowania,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Marketing mix
5.2.1 Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadz
badanie marketingowe metodą wywiadu i obserwacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na celowość
przeprowadzania badań marketingowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat wywiadu i obserwacji,
2) określić cel i przedmiot badania,
3) przygotować scenariusz wywiadu i obserwacji,
4) przeprowadzić badania,
5) opracować uzyskane wyniki,
6) sformułować wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe w grupach,
- inscenizacja.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Oceń opakowania produktów \
ywnościowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na funkcje
opakowań artykułów \
ywnościowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat opakowania i jego funkcji,
2) ocenić wybrane opakowania produktów spo\
ywczych wg kryteriów:
- ochrony zawartości,
- przydatności do transportu,
- ułatwienia konsumpcji,
- informacji,
- promocji,
- szkodliwości dla środowiska,
3) przedstawić otrzymane wyniki w formie tabeli lub wykresu,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe w grupach.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- opakowania produktów spo\
ywczych,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Przeprowadz
negocjacje cenowe określonych produktów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na sposoby
i formy negocjacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać wyboru produktów, których ceny będą negocjowane,
2) wybrać członków zespołu negocjacyjnego,
3) ustalić miejsce negocjacji,
4) określić tolerancję ceny (wyjściową i dopuszczalną),
5) zaplanować przebieg negocjacji,
6) opracować scenariusz negocjacji,
7) zainscenizować negocjacje.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe,
- inscenizacja.
Środki dydaktyczne:
- biurko, krzesła dla zespołu negocjacyjnego,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj kanał dystrybucyjny dla wybranego produktu \
ywnościowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na czynniki
wpływające na dobór kanałów dystrybucji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać produkt \
ywnościowy, dla którego będziesz projektował sposób dystrybucji,
2) wyszukać informacje na temat dystrybucji,
3) wyszukać informacje na temat kanałów dystrybucji,
4) zaplanować schemat dystrybucji, kanały i ogniwa dystrybucji,
5) ocenić wady i zalety poszczególnych kanałów dystrybucji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Oceń jakość reklamy wybranych produktów \
ywnościowych zamieszczanych w mediach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na ró\
norodność
mediów i środków reklamy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat reklamy,
2) wyszukać informacje na temat mediów reklamy,
3) zebrać przykładowe reklamy produktów spo\
ywczych (ulotki, prasa, plakaty),
4) obejrzeć reklamy telewizyjne produktów spo\
ywczych,
5) przedstawić wady i zalety poszczególnych reklam,
6) przeprowadzić krótki test i wybrać najlepszą reklamę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia indywidualne i grupowe.
Środki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne,
- prospekty,
- prasa,
- ulotki reklamowe,
- fotogramy reklamowe,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 6
Zaplanuj akcję promocyjną dla wybranego produktu \
ywnościowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na znaczenie
promocji w warunkach rynku konkurencyjnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać wyboru produktu, dla którego będziesz opracowywać akcję promocyjną,
2) określić mocne i słabe strony produktu, przez porównanie z podobnymi produktami
konkurentów,
3) określić potencjalnych klientów, do których działania promocyjne będą kierowane,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
4) określić planowane środki promocji produktu (reklama, promocja sprzeda\
y) i uzasadnić
wybór tych środków,
5) zaproponować media reklamy (prasa lokalna, prasa ogólnopolska, telewizja, radio, afisze,
ulotki i inne),
6) uło\
yć hasło reklamowe produktu,
7) określić koszty kampanii promocyjnej,
8) określić sposoby badania skuteczności działań promocyjnych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia indywidualne i grupowe.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Prowadzenie działalności
marketingowej
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 8, 9, 11, 16, 18, 19 są poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- pozostałe zadania są poziomu podstawowego.
-
-
-
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
-
-
-
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. c, 5. c, 6. b, 7. d, 8. d, 9. b, 10. d, 11. b,
12. a, 13. a, 14. c, 15. c, 16. b, 17. c, 18. a, 19. a, 20. a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić potrzeby konsumenta B P b
2 Zdefiniować pojęcie marki A P b
3 Określić rodzaj kanału dystrybucyjnego B P c
4 Scharakteryzować celowość badań marketingowych C P c
5 Rozró\
nić elementy marketing mix B P c
6 Określić cele marketingu B P b
7 Rozró\
nić orientacje rynkowe przedsiębiorstwa B P d
8 Zaklasyfikować informacje do poszczególnych
C PP d
rodzajów
9 Przeanalizować zmiany elastyczności cenowych
C PP b
popytu
10 Określić strukturę marketingową produktu B P d
11 Przeanalizować reakcję popytu na zmiany
C PP b
czynników
12 Zdefiniować segmentację rynku A P a
13 Wyjaśnić fazy cyklu \
ycia produktu A P a
14 Rozró\
nić strategie marek B P c
15 Rozpoznać czynniki wpływające na wzrost popytu B P c
16 Podać przykłady środków promocji C PP b
17 Określić popyt na produkty \
ywnościowe B P c
18 Zakwalifikować elementy do kryteriów segmentacji
C PP a
rynku
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
19 Dobrać rodzaj popytu na wybrane produkty
C PP a
spo\
ywcze
20 Rozró\
nić formy dystrybucji B P a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zakup mieszkania zaspokaja potrzebę
a) fizjologiczną.
b) bezpieczeństwa.
c) przynale\
ności do grupy.
d) samorealizacji.
2. Marka to
a) wyłącznie symbol.
b) nazwa, znak graficzny lub symbol.
c) wyłącznie znak graficzny.
d) wyłącznie nazwa.
3. Pośredni kanał dystrybucji to
a) producent klient u\
ytkownik.
b) producent nabywca.
c) producent hurtownik u\
ytkownik
d) klient producent u\
ytkownik.
4. Celem badań marketingowych jest
a) zwiększenie ryzyka błędnych decyzji.
b) pomoc w podejmowaniu modnych decyzji.
c) dostarczanie niezbędnych informacji w procesie podejmowania decyzji.
d) uzyskanie informacji niezbędnych do uzasadnienia podjętych ju\
decyzji.
5. Podstawowe elementy marketing mix to
a) produkt, reklama, sprzeda\
, polityka cenowa.
b) promocja, produkt, polityka cenowa, sprzeda\
.
c) polityka cenowa, promocja, produkt, polityka dystrybucji.
d) produkt, proces, personel, promocja sprzeda\
y.
6. Głównym celem marketingu jest zapewnienie
a) wysokiej jakości produktów.
b) satysfakcji konsumentów.
c) minimalizacja strat przedsiębiorstwa.
d) odpowiedniej ceny produktów.
7. Orientacja rynkowa przedsiębiorstwa, której zało\
eniem jest preferowanie przez klientów
produktów szeroko dostępnych i mających niską cenę to
a) koncepcja marketingu.
b) koncepcja marketingu społecznego.
c) koncepcja sprzeda\
y.
d) koncepcja produkcji.
8. Informacje zawarte w roczniku statystycznym nale\
ą do informacji
a) pierwotnych wewnętrznych.
b) pierwotnych zewnętrznych.
c) wtórnych wewnętrznych.
d) wtórnych zewnętrznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
9. Jeśli zmiana ceny o 30% spowoduje zmianę popytu o 20%, to jest to popyt
a) sztywny.
b) nieelastyczny.
c) proporcjonalny.
d) elastyczny.
10. Opakowanie produktu i jego marka to elementy
a) produktu podstawowego.
b) produktu poszerzonego.
c) produktu luksusowego.
d) produktu rzeczywistego.
11. Wzrost ceny margaryny mo\
e spowodować
a) spadek popytu na masło.
b) wzrost popytu na masło.
c) spadek poda\
y masła.
d) wzrost poda\
y masła.
12. Segmentacja rynku polega na
a) wyborze rynku docelowego.
b) określeniu asortymentu produkcji.
c) wyborze strategii działania.
d) określeniu kanałów dystrybucji.
13. W pierwszej fazie cyklu \
ycia produktu
a) zyski są niskie, koszty wysokie.
b) zyski i koszty są wysokie.
c) zyski i koszty są niskie.
d) zyski są wysokie, koszty są niskie.
14. Strategia marki rodzinnej oznacza, \
e
a) ka\
dy produkt ma swoją markę,
b) nazwa marki jest zgodna z nazwiskiem właściciela firmy.
c) wszystkie produkty firmy są sprzedawane pod jedną marką.
d) nazwa marki to połączenie nazwy firmy i produktu.
15. Czynniki wpływające na wzrost popytu to:
a) spadek cen substytutów (zamienników).
b) wzrost cen dóbr komplementarnych (uzupełniających).
c) wzrost atrakcyjności dobra dla konsumenta.
d) spadek liczby konsumentów.
16. Opakowania premiowe to przykład
a) reklamy.
b) promocji sprzeda\
y.
c) sponsoringu.
d) marketingu bezpośredniego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
17. Dokończ zdanie: Popyt na produkty \
ywnościowe cechuje na ogół
a) wysoka elastyczność cenowa.
b) wysoka elastyczność dochodowa.
c) niska elastyczność cenowa i dochodowa.
d) znaczna zmienność.
18. Dochody i z
ródła dochodów to przykład czynników
a) ekonomicznych.
b) demograficznych.
c) przyrodniczo-technicznych.
d) społeczno-psychologicznych.
19. Popyt na luksusowe produkty spo\
ywcze jest przykładem popytu
a) elastycznego.
b) nieelastycznego.
c) proporcjonalnego.
d) sztywnego.
20. Oferowanie produktów w maksymalnie du\
ej ilości punktów sprzeda\
y to przykład
dystrybucji
a) intensywnej.
b) ekstensywnej.
c) selektywnej.
d) wyłącznej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Prowadzenie działalności marketingowej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr zadania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Prowadzenie działalności
marketingowej
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 3, 5, 10, 14, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- pozostałe zadania są poziomu podstawowego.
-
-
-
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.
-
-
-
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3.a, 4. c, 5. b, 6. a, 7. d, 8. a, 9. b, 10. a, 11. b,
12. d, 13.c, 14. b, 15. d, 16. d, 17. a, 18. b, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić elastyczność popytu produktów
B P b
\
ywnościowych
2 Określić cenę i ilość równowagi B P c
3 Przeanalizować wpływ zmiany ceny na popyt i
C PP a
poda\

4 Określić czynniki wpływające na poda\
surowców
B P c
rolniczych
5 Przeanalizować reakcję popytu na zmiany
C PP b
czynników na niego wpływających
6 Rozró\
nić mocne i słabe strony A P a
7 Rozró\
nić orientacje rynkowe przedsiębiorstwa A P d
8 Rozró\
nić elementy marketing mix A P a
9 Określić kryteria segmentacji B P b
10 Scharakteryzować strategię działań
C PP a
marketingowych
11 Rozró\
nić z
ródła informacji A P b
12 Określić metody badań produktu B P d
13 Określić poziomy marketingowe produktu B P c
14 Dobrać strategie marek C PP b
15 Określić funkcje opakowań B P d
16 Przeanalizować etapy cyklu \
ycia produktu C PP d
17 Określić środki promocji w zale\
ności od etapu
B P a
cyklu \
ycia produktu
18 Scharakteryzować taktyki cenowe C P b
19 Określić sposoby dystrybucji produktów
B P a
\
ywnościowych
20 Dobrać sposoby promocji określonych produktów C PP b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Znaczna większość produktów \
ywnościowych charakteryzuje się popytem
o współczynniku elastyczności
a) E>1.
b) 0c) E=1.
d) E=0.
2. Na podstawie danych z tabeli mo\
na stwierdzić, \
e cena i ilość równowagi wynoszą
odpowiednio
Popyt Poda\
Cena
a) 9,70.
10 70 9
b) 8,20.
c) 7,30. 20 50 8
d) 6,40.
30 30 7
40 10 6
3. Jeśli cena i ilość równowagi wynoszą odpowiednio 2,5 zł i 10 szt., to przy cenie 3 zł
a) wystąpi nadwy\
ka poda\
y nad popytem.
b) wystąpi nadwy\
ka popytu nad poda\
ą.
c) nastąpi przesunięcie krzywej popytu.
d) trudno ocenić.
4. Czynnikiem wpływającym na poda\
jabłek mo\
e być
a) zmiana upodobań konsumentów.
b) zmiana cen napojów.
c) wystąpienie przymrozków wiosennych.
d) wzrost cen innych owoców.
5. Zakładając, \
e sok jabłkowy i pomarańczowy zaspokajają tą samą potrzebę, mo\
na
stwierdzić, \
e wzrost cen soku jabłkowego mo\
e spowodować
a) wzrost ceny soku pomarańczowego.
b) wzrost popytu soku pomarańczowego.
c) spadek popytu soku pomarańczowego.
d) spadek cen soku pomarańczowego.
6. Stosowanie przez gospodarstwo rolne nowoczesnych technologii upraw stanowi jego
a) mocną stronę,
b) słabą stronę.
c) szansę.
d) zagro\
enie.
7. Określenie:  Wytwarzamy produkty stosownie do zapotrzebowania rynku jest
charakterystyczne dla orientacji
a) sprzeda\
owej.
b) kosztowej.
c) produkcyjnej.
d) marketingowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
8. Jakość, gwarancja, opakowanie to elementy strategii
a) produktu.
b) ceny.
c) dystrybucji.
d) promocji.
9. Przeprowadzając segmentację rynku maszyn rolniczych nale\
y wziąć pod uwagę
następujące kryteria
a) płeć, wiek, wykształcenie.
b) bran\
a, wskaz
nik zamo\
ności, struktura produkcji.
c) bran\
a, wiek, wykształcenie.
d) płeć, wskaz
nik zamo\
ności, liczba osób w rodzinie.
10. W przypadku mąki, cukru firmy stosują strategię działań
a) niezró\
nicowanych.
b) zró\
nicowanych.
c) skoncentrowanych.
d) zindywidualizowanych.
11. Wynik inwentaryzacji jest z
ródłem
a) wewnętrznym wtórnym.
b) wewnętrznym pierwotnym.
c) zewnętrznym wtórnym.
d) zewnętrznym pierwotnym.
12. Jaką metodę ankietową mo\
e przeprowadzić producent nawozów chcąc uzyskać
informacje o nowym produkcie
a) pocztową.
b) radiową.
c) prasową.
d) opakowaniową.
13. Serwis, dostawa, monta\
to elementy produktu
a) podstawowego.
b) rzeczywistego.
c) poszerzonego.
d) luksusowego.
14. Margaryny Rama, Kasia to przykłady marki
a) rodzinnej.
b) indywidualnej.
c) kombinowanej.
d) handlowej.
15. Kolorystyka opakowania pełni funkcję
a) ochronną.
b) transportową.
c) informacyjną.
d) promocyjną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
16. Ograniczenie promocji stosowane jest w fazie cyklu
a) narodzin.
b) wzrostu.
c) dojrzałości.
d) schyłkowej.
17. W fazie wzrostu stosuje się promocję
a) informującą.
b) przypominającą.
c) nakłaniającą.
d) edukacyjną.
18. Taktyka cen nierównych albo psychologicznych to
a) sprzeda\
dwu lub więcej produktów za tą samą cenę.
b) ceny typu 9,99; 4,99, powodujące odbieranie ich jako ni\
sze.
c) ceny typu 1,2 zł, ułatwiające sprzeda\
w automatach.
d) sprzeda\
grup produktów w ró\
nych liniach cenowych.
19. Pieczywo to produkt posiadający kanały dystrybucji
a) krótkie.
b) długie.
c) szerokie.
d) bezpośrednie.
20. Sposoby promowania maszyn rolniczych to
a) reklama prasowa.
b) targi, wystawy.
c) reklama kinowa.
d) konkursy, loterie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Prowadzenie działalności marketingowej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr zadania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
7. LITERATURA
1. Agrobiznes. Wybrane zagadnienia prawne. WSiP, Warszawa 1999
2. Duczkowska-Piasecka M. (red.): Marketing w agrobiznesie. Format AB, Warszawa 1996
3. Duczkowska-Piasecka M. (red.): Marketing w agrobiznesie. Wypisy i ćwiczenia.
Format AB, Warszawa 1999
4. Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 2002
5. Ko\
uch A., Mirończuk A.: Podstawy ekonomiki agrobiznesu. Cz. 1. WSiP, Warszawa 2000
6. Ko\
uch A.: Ekonomika i organizacja obrotu rolnego. WSiP, Warszawa 1998
7. Mierzejewska-Majcherek J.: Podstawy ekonomii. Difin, Warszawa 2005
8. Nowacka A., Nowacki R.: Podstawy marketingu. Difin, Warszawa 2004
9. Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa 1995
10. Wiśniewski A., Dąbrowski A.: Ćwiczenia z marketingu. WSiP, Warszawa 1998
Akty prawne:
 Ustawa z 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spo\
ywczych (Dz. U. 2001
nr 5, poz. 44),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16.12.2002r. w sprawie znakowania
środków spo\
ywczych i dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. 2002 nr 220,
poz. 1856).
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32