MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jolanta Będkowska-A
awniczak
Organizowanie produkcji roślinnej metodami
ekologicznymi 321[05].Z2.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Maria Jolanta Tołoczko
mgr inż. Justyna Zdunek
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jolanta Będkowska-A
awniczak
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].Z2.03,
 Organizowanie produkcji roślinnej metodami ekologicznymi , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 12
5.1. Charakterystyka rolnictwa ekologicznego. Organizacje, doradztwo
i informacja w ekorolnictwie 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Zasady uprawy roślin w gospodarstwie ekologicznym 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Planowanie ekologicznej produkcji roślinnej w gospodarstwie
ekologicznym 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Technologia uprawy zbóż i ziemniaków w gospodarstwie ekologicznym 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Technologia uprawy roślin pastewnych oraz wysiewanych na nawozy
zielone 21
5.5.1. Ćwiczenia 21
5.6. Użytki zielone 23
5.6.1. Ćwiczenia 23
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 39
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela,  Organizowanie produkcji roślinnej
metodami ekologicznymi  321[05].Z2.03, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć
dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik 321[05].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
 uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- samokształcenia kierowanego,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych,
- mapy mentalnej,
- analizy SWOT,
- metod decyzyjnych,
- mapy pamięci,
- metod dyskusji,
- gier dydaktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.
W tym rozdziale zamieszczono również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[05].Z2
Produkcja roślinna
321[05].Z2.01
Planowanie oraz prowadzenie
uprawy roli i roślin
321[05].Z2.02
Organizowanie i prowadzenie
produkcji roślinnej
321[05].Z2.03
Organizowanie produkcji
roślinnej metodami ekologicznymi
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- posługiwać się podstawowymi programami komputerowymi i siecią Internet,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności zawarte w jednostkach modułowych
zrealizowanych wcześniej,
- dokonywać podziału roślin na grupy i gatunki,
- rozpoznawać rośliny uprawne w różnych fazach rozwojowych,
- rozpoznawać nasiona roślin uprawnych,
- określać gospodarcze znaczenie zbóż, okopowych, przemysłowych i roślin pastewnych,
- dobierać uprawki i zespoły uprawek do warunków glebowych i wymagań poszczególnych
gatunków i odmian roślin uprawnych,
- dobierać narzędzia i maszyny do zabiegów uprawowych,
- określać zasady stosowania nawozów organicznych oraz ich wpływ na rośliny i glebę,
- wykonywać nawożenie organiczne z zastosowaniem maszyn i narzędzi,
- uzasadniać potrzebę ochrony roślin uprawnych,
- rozpoznawać i scharakteryzować choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych,
- stosować metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki
Rolniczej,
- planować i wykonać zabiegi ochrony roślin,
- oceniać i przygotowywać materiał siewny roślin uprawnych,
- projektować płodozmiany dla określonego gospodarstwa ekologicznego,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,
- wykorzystywać kontekstowo wiedzę biologiczną,
- posługiwać się podstawowymi metodami planowania i analizy,
- zachowywać zasady bhp, ppoż,
- oceniać przestrzeganie zasad ochrony środowiska,
- prezentować swoje prace i osiągnięcia,
- oceniać skutki błędnych decyzji technologicznych,
- podejmować decyzje,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności dotyczące oceny rozwiązań technologicznych
w rolnictwie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- scharakteryzować rolnictwo ekologiczne,
- scharakteryzować stan i perspektywy rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce
i krajach Unii Europejskiej,
- określić kryteria prowadzenia rolnictwa ekologicznego dotyczące produkcji roślinnej,
- dostosować się do wymagań dotyczących przestawiania gospodarstwa rolnego na
ekologiczne metody produkcji,
- określić zasady kontroli i certyfikacji rolnictwa ekologicznego,
- zaplanować kierunek produkcji roślinnej w zależności od przyrodniczych
i ekonomicznych warunków gospodarowania ekologicznego,
- dobrać maszyny i narzędzia do wykonywania zabiegów agrotechnicznych
w gospodarstwie ekologicznym,
- określić i zastosować ekologiczne metody przetwarzania surowców roślinnych,
- zorganizować i zrealizować proces produkcji roślinnej w gospodarstwie ekologicznym,
- zastosować zasady współpracy z organizacjami ekologicznymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie produkcji roślinnej metodami
ekologicznymi 321[05].Z2.03
Temat: Jakie rośliny w gospodarstwie ekologicznym?
Cel ogólny: Określenie zasad doboru materiału hodowlanego do uprawy w gospodarstwie
ekologicznym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- określić kryteria wyboru gatunku roślin dla gospodarstwa ekologicznego,
- ocenić uwarunkowania środowiskowe i ekonomiczne produkcji na wskazanym
przykładzie,
- dokonać wyboru gatunku do warunków konkretnego gospodarstwa.
Metody nauczania uczenia się:
- metoda tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w zespołach zadaniowych, zespoły zadaniowe do wykonania ćwiczenia i do oceny
wykonania ćwiczenia innych grup.
Czas: 5 godzin dydaktycznych.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- kalkulator,
- kryteria rolnictwa ekologicznego,
- opisy przynajmniej 2 gospodarstw.
Przebieg zajęć:
Czynności wstępne:
1. Przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne.
2. Zainicjowanie zajęć określenie obszaru tematycznego i celów zajęć
3. Wyjaśnienie dotyczące warunków pracy i obowiązków związanych z wykonaniem
ćwiczenia.
Część zasadnicza zajęć:
Tekst przewodni do wykonania ćwiczenia.
Temat ćwiczenia: Wybór najlepszych gatunków roślin uprawnych dla gospodarstwa
ekologicznego położonego w rejonie Twojej szkoły, posiadającego wskazane warunki
środowiskowe i ekonomiczne.
Miejsce: pracownia z dostępem do komputerów i możliwością korzystania z sieci Internet
Czas wykonania ćwiczenia (w godz. lekcyjnych)  4 godz. dydaktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Zespół w składzie:
1.....................................................................
2.....................................................................
3.......................................................................
4......................................................................
Faza 1. Informacje
Polecenia prowadzące (dla uczniów):
- wymieńcie gatunki roślin najczęściej uprawianych w regionie,
- wyjaśnijcie, dlaczego właśnie te gatunki są uprawiane w tym regionie powszechnie,
- określcie, czym muszą charakteryzować się dane rośliny, aby mogły być uprawiane
w gospodarstwie ekologicznym,
- scharakteryzujcie gatunki roślin gospodarskich, które zaleca się uprawiać
w gospodarstwach ekologicznych.
Faza 2. Planowanie
1. Zaplanujcie formę graficzną i rzeczową Waszego opracowania.
2. Dokładnie przeanalizujcie warunki umieszczone w opisie gospodarstwa.
Faza 3. Ustalenia
1. Zaplanujcie, jakie kryteria wez
miecie pod uwagę w dokonywaniu wyboru.
2. Przygotujcie listę kontrolną z tymi kryteriami.
Faza 4. Realizacja
1. Zwróćcie uwagę na złożoność uwarunkowań dotyczących wyboru konkretnego gatunku
rośliny uprawnej dla gospodarstwa ekologicznego.
2. Dokonajcie oceny każdego gatunku roślin uprawnych w kontekście wcześniej
określonych kryteriów.
3. Wykonując ocenę bądz
cie uważni, aby nie popełnić błędu.
4. Po dokonaniu oceny wpiszcie do opracowanego formularza, gatunki roślin
w odpowiedniej kolejności, od najodpowiedniejszych dla wskazanego gospodarstwa do
tych ewentualnie nadających się. Musicie mieć świadomość, że ten wpis jest Waszą
decyzją.
Faza 5. Sprawdzanie
1. Przedstawcie w wizualnej formie swoje opracowanie.
2. W przygotowanej prezentacji pamiętajcie o uzasadnieniu oceny przydatności gatunków
i odmian dla konkretnych warunków gospodarstwa ekologicznego.
Faza 6. Analiza
Odpowiedz na pytania:
1. Czy udało się Wam wykonać ćwiczenie zgodnie z założeniami?
2. Jakich wiadomości zabrakło Wam do opracowania ćwiczenia?
Zakończenie zajęć
Czynności kończące zajęcia związane są z dokonaniem oceny i podsumowania. Ocenianie
będzie się odbywało w dwóch wymiarach:
- ocenianie procesu  dokonuje nauczyciel,
- ocenianie efektów  dokonują zespoły oceniające prezentację i na podstawie ich średniej
ocena ostateczna jest notowana w dokumentacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Praca domowa
Polecenie: Na przykładzie gospodarstwa rodziców lub innego znanego gospodarstwa
rolniczego dokonaj analizy i wyboru gatunków roślin uprawnych do uprawy w warunkach
rolnictwa ekologicznego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Uczniowie wychodząc z zajęć wrzucają do wcześniej przygotowanej skrzyneczki karteczki
z zanotowanymi odpowiedziami na pytania otwarte:
1. W jakich sytuacjach praktycznych widzę zastosowanie wiedzy i umiejętności zdobytych
na tych zajęciach?
2. Jakiej pomocy z mojej (nauczyciela) strony zabrakło Ci, a jaką szczególnie pozytywnie
oceniasz?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie produkcji roślinnej metodami
ekologicznymi 321[05].Z2.03
Temat: Po co? do kogo? lub co? od kogo?  czyli klasyfikacja organizacji, instytucji i firm
otoczenia rolnictwa ekologicznego.
Cel ogólny: Określenie z
ródeł informacji, wsparcia i współpracy dla gospodarstw
ekologicznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- wskazać podmioty stanowiące prawo i kryteria rolnictwa ekologicznego oraz określić ich
kompetencje,
- wskazać podmioty udzielające informacji i świadczące doradztwo oraz określić ich
kompetencje,
- wskazać podmioty decydujące o dopuszczonych do stosowania środkach, nawozach
i materiale rozmnożeniowym dla rolnictwa ekologicznego i określić ich kompetencje,
- wskazać podmioty kontrolne i certyfikacyjne oraz określić ich kompetencje,
- wskazać podmioty dotujące rolnictwo ekologiczne i określić ich kompetencje
Metody nauczania uczenia się:
- mapa mentalna lub asocjogram,
- sesja plakatowa.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach, grupy wykonują to samo zadanie.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusze szarego papieru i pisaki.
Przebieg zajęć:
Czynności wstępne:
Czynności organizacyjne skoncentrowane na kontroli obecności na zajęciach, wprowadzeniu
w obszar tematyczny i wyjaśnieniu zasad pracy podczas zajęć.
Część zasadnicza:
Podział na grupy.
Rozdanie grupom materiałów i przydział zadania do wykonania.
Monitorowanie organizacji pracy poszczególnych grup.
Konsultacja problemów zgłaszanych przez uczestników zajęć podczas pracy.
Po opracowaniu plakatów i przygotowaniu informacji na temat kompetencji poszczególnych
podmiotów odbywa się prezentacja. Każda z grup prezentuje jedną grupę podmiotów
otoczenia rolnictwa ekologicznego z własnego opracowania graficznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Zakończenie zajęć
Po zakończonej prezentacji uczniowie oceniają formę graficzną przygotowanych przez grupy
prezentacji pod kątem przejrzystości i komunikatywności. Druga część dyskusji będzie
dotyczyła praktycznego wykorzystania wiedzy i umiejętności opanowanych podczas zajęć. Na
tej podstawie nauczyciel zorientuje się, czy cele zajęć zostały osiągnięte. Ocena tych zajęć
będzie zatem miała formę opisową  informacja zwrotna zarówno ze strony uczniów jak
i nauczyciela.
Praca domowa
Polecenie: Odpowiedz w formie pisemnej, z jakich z
ródeł wsparcia materialnego (dotacji)
może skorzystać rolnik ekologiczny z rejonu funkcjonowania szkoły. Jakie kroki powinien
podjąć, aby to było możliwe?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- takich informacji dostarczy dyskusja zorganizowana na zakończenie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Charakterystyka rolnictwa ekologicznego. Organizacje,
doradztwo i informacja w ekorolnictwie
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaprojektuj ulotkę (informację) dla rolników, by zachęcić ich do przejścia na ekologiczne
metody gospodarowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje dotyczące opłacalności kosztów i dochodów w gospodarstwie
ekologicznym,
2) wykonać zestawienie porównania zasad organizacji gospodarstwa ekologicznego
z konwencjonalnym,
3) określić regulacje prawne.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z Internetem,
- tekst z poradnika dla ucznia  część 4.1.1,
- regulacje prawne.
Ćwiczenie 2
Sklasyfikuj instytucje, organizacje i firmy:
- stanowiące prawo i kryteria rolnictwa ekologicznego,
- udzielające informacji i doradztwa,
- gromadzące i udostępniające informacje o istotnych decyzjach w sprawie zastosowania
rozwiązań technologicznych,
- kontrolne i certyfikacyjne,
- wspierające materialnie rolnictwo ekologiczne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia oraz zasady oceniania i czas na wykonanie. Podkreślić należy
konieczność utrzymywania kontaktu z różnymi instytucjami i organizacjami otoczenia
rolnictwa ekologicznego, a także zasadność korzystania z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować tekst z części 4.1.1 poradnika dla ucznia,
2) skorzystać z zasobów sieci Internet,
3) wypisać, na dużym arkuszu szarego papieru, informacje w porządku zaproponowanym
powyżej, dobierając jednocześnie formę plakatowej graficznej prezentacji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka,
 asocjogram lub mapa mentalna.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusze szarego papieru i pisaki.
Ćwiczenie 3
Porównaj szanse i zagrożenia rolnictwa ekologicznego w Polsce i Unii Europejskiej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje dotyczące szans i zagrożeń rolnictwa ekologicznego w Polsce,
2) przeanalizować informacje dotyczące szans i zagrożeń rolnictwa ekologicznego w UE,
3) wykonać zestawienie szans a następnie zagrożeń,
4) sformułować wnioski,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka,
 asocjogram lub mapa mentalna.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- komputer z Internetem,
- tekst z poradnika dla ucznia  część 4.1.1,
- arkusz papieru i flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Zasady uprawy roślin w gospodarstwie ekologicznym
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Jakie działania zapobiegawcze należy podjąć, aby ograniczyć lub wyeliminować
występowanie chwastów, chorób i szkodników w gospodarstwie ekologicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady jego ocenienia i praktyczną przydatność
umiejętności kształtowanych przy pomocy tego ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na problem
znaczenia odpowiedzialności zawodowej i etyki w rolnictwie ekologicznym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje dotyczące zapobiegania występowaniu chwastów, chorób
i szkodników,
2) wykonać zestawienie w formie tabeli podanej poniżej,
3) zinterpretować tabelę.
Działania Chwasty Choroby Szkodniki
zapobiegawcze
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka z objaśnieniem,
 tekst przewodni.
Środki dydaktyczne:
- komputer z Internetem,
- tekst z poradnika dla ucznia  część 4.2.1,
- arkusz papieru i flamastry.
Ćwiczenie 2
Gospodarstwo ekologiczne posiada 50 ha użytków rolnych i 20 dużych jednostek
przeliczeniowych bydła. Oblicz, na ile hektarów wystarczy wyprodukowanego obornika
w ciągu roku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady jego ocenienia i praktyczną przydatność
umiejętności kształtowanych przy pomocy tego ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na problem
znaczenia odpowiedzialności zawodowej i etyki w rolnictwie ekologicznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zasady dobrej praktyki rolniczej,
2) obliczyć ilość wyprodukowanego obornika przez 20 DJP,
3) obliczyć, jaka powierzchnia zostanie nawieziona obornikiem,
4) określić zasady stosowania nawozów naturalnych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 instruktaż z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z Internetem,
- kodeks dobrej praktyki rolniczej,
- arkusz papieru i flamastry.
Ćwiczenie 3
Zaprojektuj nawożenie wapnem gleb lekkich o pH 4,8 i powierzchni 5 ha oraz gleb
ciężkich o pH 6,2 i powierzchni 7 ha. Dobierz odpowiednią dawkę i formę nawozu oraz
termin jego zastosowania. Oblicz koszt całkowity zastosowanego nawozu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) sklasyfikować gleby ze względu na odczyn,
2) przeanalizować tabelę przedziałów określających potrzeby wapniowania,
3) dobrać preparaty, które można zastosować,
4) obliczyć ilość masy towarowej, jaką należy zastosować na 1 ha,
5) przeliczyć tę ilość na 5 ha i 7 ha,
6) dobrać odpowiednią formę nawozu do kategorii agronomicznej gleby,
7) określić termin stosowania,
8) obliczyć koszt całkowity nawożenia wapnem,
9) określić zasady bhp, ochrony środowiska i ppoż.,
10) zanotować spostrzeżenia w formie tabeli.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- tabela przedziałów określających potrzeby wapniowania,
- kalkulator,
- cennik nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Planowanie ekologicznej produkcji roślinnej w gospodarstwie
ekologicznym
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oceń uwarunkowania rolnictwa ekologicznego jako systemu gospodarowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na warunki przestawiania gospodarstwa przydatne w trakcie wykonywania
analizy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować kryteria rolnictwa ekologicznego w odniesieniu do warunków
przyrodniczych:
- stan środowiska naturalnego,
- wymagania dla ekosystemu,
- warunki klimatyczne.
2) przeanalizować kryteria rolnictwa ekologicznego dotyczące okresów przestawiania,
3) wskazać przynajmniej 4 przykłady korzystnych możliwości, jakie stwarza prowadzenie
ekologicznej produkcji roślinnej i tyle samo zagrożeń,
4) sprawdzić, którą listę będzie Ci łatwiej rozszerzać.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- kryteria rolnictwa ekologicznego.
Ćwiczenie 2
Ułóż pełen płodozmian dla gospodarstwa ekologicznego, które posiada krowy mleczne,
stosując się do wszystkich wytycznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania, określić warunki oceniania i czas wykonania. Należy zwrócić uwagę na
znaczenie wyboru uprawianych roślin po sobie, co jest związane z występowaniem chwastów,
chorób i szkodników w gospodarstwie ekologicznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zasady układania płodozmianów,
2) dostosować płodozmian do potrzeb gospodarstwa,
3) dostosować płodozmian do warunków klimatyczno-glebowych,
4) uwzględnić sąsiedztwo roślin.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka wstępna,
 sesja plakatowa.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- opis warunków klimatyczno-glebowych gospodarstwa.
Ćwiczenie 3
W formie tabelarycznej, przedstaw argumenty za i przeciw przestawianiu gospodarstw
konwencjonalnych na ekologiczne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania, określić warunki oceniania i czas wykonania. Należy zwrócić uwagę na
znaczenie rolnictwa ekologicznego w Polsce.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje dotyczące rolnictwa ekologicznego,
2) przeanalizować wszystkie argumenty przemawiające na korzyść,
3) przeanalizować wszystkie argumenty przemawiające na niekorzyść,
4) zanotować spostrzeżenia w formie tabeli,
5) podjąć decyzję.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka wstępna,
 sesja plakatowa.
Środki dydaktyczne
- informacje dotyczące rolnictwa ekologicznego,
- komputer z Internetem,
- materiał nauczania z poradnika dla ucznia  część 4.3.1.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Technologia uprawy zbóż i ziemniaków w gospodarstwie
ekologicznym
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj materiał siewny do siewu na powierzchnię 5 ha. Określ jakość materiału
siewnego i oblicz normę wysiewu na określony obszar. Dobierz odpowiednie maszyny
i wykonaj siew.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na ocenę materiału i siew.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić jakość materiału siewnego,
2) obliczyć faktyczną normę wysiewu i zaplanować ilość wysiewu na określony obszar,
3) wykonać próbę kręconą siewnika, (realizacja w module 321[05].Z1),
4) dobrać właściwy sposób traktowania nasion przed siewem,
5) zagregatować ciągnik z siewnikiem,
6) ustawić znacznik siewnika,
7) wykonać siew,
8) zakończyć pracę: odczepić, oczyścić i odstawić do parku maszynowego siewnik/sadzarkę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 ćwiczenia praktyczne,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
1) czysty materiał siewny i sadzeniakowy,
2) wzór do obliczenia ilości wysiewu,
3) siewnik, sadzarka, zaprawiarka i ciągnik,
4) zaprawa nasienna.
Ćwiczenie 2
Zaplanuj uprawę roli pod ziemniaki. Gospodarstwo posiada gleby lekkie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na uprawę roli w gospodarstwie ekologicznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zasady uprawy roli pod ziemniaki na glebach lekkich,
2) wybrać najlepsze przedplony dla ziemniaków,
3) przedyskutować z grupą i określić kolejność wykonywanych zabiegów,
4) zanotować spostrzeżenia,
5) opracować projekt uprawy roli.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 instruktaż z objaśnieniem,
 ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa rolnego,
- katalog maszyn i narzędzi do uprawy roli,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj ochronę zbóż przed chorobami w gospodarstwie ekologicznym. Skalkuluj
koszty.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na kolejność i terminowość wykonywania zabiegów agrotechnicznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zaplanować właściwe zabiegi agrotechniczne,
2) uzupełnić poniższą tabelę.
Choroba Sposoby zapobiegania Metody zwalczania
Rdze zbożowe
Mączniak prawdziwy zbóż itp.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka z objaśnieniem,
 sesja plakatowa.
Środki dydaktyczne:
- komputer z Internetem,
- atlas chorób zbóż,
- cennik środków i preparatów,
- kalkulator,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Ćwiczenie 4
Sporządz
kalkulację niepełną produkcji pszenicy ozimej w gospodarstwie ekologicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane gospodarstwa (załącznik),
2) obliczyć koszty stałe,
3) obliczyć koszty zmienne,
4) sporządzić kalkulację niepełną produkcji pszenicy jarej i ozimej,
4) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja kierowana,
 metody decyzyjne,
 ćwiczenia obliczeniowe.
Środki dydaktyczne:
- cenniki: materiału siewnego, nawozów, środków ochrony roślin (biopreparatów),
- koszt nakładu siły pociągowej i pracy,
- kalkulator,
- arkusz papieru, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.5. Technologia uprawy roślin pastewnych oraz wysiewanych
na nawozy zielone
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaproponuj skład mieszanki (koniczyny czerwonej z trawami) do obsiewu użytków
zielonych. A
ąki zajmują powierzchnię 10 ha i użytkowane są jeden rok oraz pastwiska
o powierzchni 5 ha, użytkowanego wiele lat.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić czas na jego wykonanie i warunki oceniania.
Powinien też zwrócić uwagę na różnice w składzie mieszanki łąkowej i pastwiskowej oraz
użytkowanej jednorocznie oraz wieloletnio.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) ustalić procentowy udział traw i roślin motylkowych w mieszance,
2) określić ilość wysiewu nasion na podstawie odpowiednich tabel,
3) obliczyć ilość wysiewu nasion poszczególnych gatunków na łąkę i na pastwisko,
4) przeliczyć ilość wysiewu na powierzchnię 10 ha i 5 ha,
5) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metody decyzyjne,
 ćwiczenie obliczeniowe.
Środki dydaktyczne:
- tabele wysiewu nasion traw,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- kalkulator.
Ćwiczenie 2
Dobierz odpowiednie odmiany kukurydzy do uprawy w poszczególnych rejonach Polski
z przeznaczeniem na kiszonkę.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na wykorzystanie różnych metod ochrony roślin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rejestr odmian,
2) określić terminy siewu w zależności od warunków klimatycznych Polski,
3) określić przeznaczenie kukurydzy,
4) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- rejestr odmian kukurydzy,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4.
Ćwiczenie 3
Przedstaw schematycznie proces technologiczny dowolnie wybranej rośliny pastewnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Należy również
zwrócić uwagę na uprawę roli, nawożenie i wykorzystanie różnych metod ochrony roślin.
Sposób wykonania ćwiczenia,
Uczeń powinien:
1) scharakteryzować technologię uprawy wybranej rośliny,
2) zaproponować odpowiednią uprawę roli,
3) zastosować nawożenie w odpowiedniej formie, dawce i terminie,
4) określić terminy siewu, normę wysiewu oraz parametry siewu,
5) określić zabiegi pielęgnacyjne,
6) zastosować odpowiednie metody i środki biodynamiczne do walki z chorobami
i szkodnikami,
7) zastosować odpowiedni termin i sposób zbioru,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka z instruktażem,
 sesja plakatowa,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.6. Użytki zielone
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj zabiegi pielęgnacyjne na użytkach zielonych. Porównaj zabiegi stosowane na
łąkach z zabiegami stosowanymi na pastwiskach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania, określić warunki oceniania i czas wykonania. Należy zwrócić uwagę na
znaczenie zabiegów pielęgnacyjnych stosowanych na użytkach zielonych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zabiegi pielęgnacyjne stosowane na pastwiskach i łąkach,
2) uzasadnić wybór danego zabiegu,
3) zaplanować zabiegi pielęgnacyjne stosowane na łąkach i pastwiskach.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metoda projektu,
 prezentacja.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru i flamastry.
Ćwiczenie 2
Określ skład gatunkowy runi łąkowej i pastwiskowej. Podziel roślinność na grupy
i dokonaj oceny użytków zielonych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania, określić warunki oceniania i czas wykonania. Należy zwrócić uwagę na
znaczenie zabiegów pielęgnacyjnych stosowanych na użytkach zielonych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać roślinność łąki i pastwiska,
2) przyporządkować rośliny do poszczególnych grup,
3) ustalić skład botaniczny runi w wybranych losowo miejscach,
4) ustalić plon z 1 ha,
5) obliczyć procentowy udział poszczególnych grup roślin,
6) ocenić wartość paszową roślin na podstawie fazy rozwojowej,
7) zanotować spostrzeżenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia terenowe,
 metoda obliczeniowa,
 prezentacja.
Środki dydaktyczne:
- atlas roślinności użytków zielonych,
- ramka o wymiarach 1m x1m,
- waga i odważniki,
- nożyce,
- pojemnik na masę zieloną,
- arkusz papieru o formacie A4,
- kalkulator.
Ćwiczenie 3
Dokonaj renowacji użytku zielonego w oparciu o konkretne warunki i ustal kolejność
poszczególnych prac. Oblicz koszt renowacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować ocenę stanu wskazanego użytku zielonego,
2) dobrać odpowiedni sposób renowacji,
3) ustalić kolejność prac,
4) dobrać odpowiednie maszyny i narzędzia,
5) zagregatować ciągnik z maszyną,
6) wykonać renowację,
7) skalkulować koszty,
8) zanotować spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- park maszynowy,
- ciągnik,
- nawozy mineralne,
- nasiona traw,
- cennik nawozów i nasion,
- kalkulator.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie produkcji
roślinnej metodami ekologicznymi
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 9, 3, 15, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. b, 5. a, 6. c. 7. b, 8. b, 9. d, 10. c, 11. a,
12. b, 13. b, 14. c, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. c, 20. a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić różnice pomiędzy uprawą
1 roślin w gospodarstwie B P b
konwencjonalnym a ekologicznym
Określić rolę i zakres działania
2 B P a
rolnictwa ekologicznego
Zastosować zasady współpracy
3 C P d
z organizacjami ekologicznymi
Określić wymagania dotyczące
4 przestawiania gospodarstwa rolnego na B P b
ekologiczne metody produkcji,
Określić zasady uprawy i kryteria
5 prowadzenia ekologicznej produkcji B P a
roślinnej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Określić wymagania dotyczące
6 materiału siewnego stosowanego B P c
w gospodarstwie ekologicznym
Zastosować przepisy prawa dotyczące
7 D P b
rolnictwa ekologicznego
Scharakteryzować kryteria prowadzenia
8 C P b
ekologicznej produkcji roślinnej
Zastosować przepisy prawa dotyczące
9 D PP d
rolnictwa ekologicznego,
Określić sposoby zmniejszania
10 B P c
zachwaszczenia
Scharakteryzować ekologiczną
11 C PP a
produkcję pasz
Określić preparaty stosowane
12 B P b
w ekologicznej ochronie roślin
Określić przepisy prawa dotyczące
13 B P b
rolnictwa ekologicznego
14 Określić zawartość ołowiu w glebie B P c
Zaplanować kierunek produkcji
roślinnej w zależności od warunków
15 C PP d
przyrodniczych i ekonomicznych
gospodarstwa ekologicznego
Zaplanować gatunki roślin
16 C P c
w gospodarstwie ekologicznym
Zaplanować termin siewów
w zależności od warunków
17 C P a
przyrodniczych i ekonomicznych
gospodarstwa ekologicznego
Dobrać gatunki traw i roślin
18 motylkowych do uprawy C PP b
w gospodarstwie ekologicznym
Ustalić zabiegi pielęgnacyjne do
19 wykonania na trwałych użytkach C P c
zielonych
Scharakteryzować różnice pomiędzy
20 metodami renowacji trwałych użytków C PP a
zielonych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W gospodarstwie ekologicznym w odróżnieniu od gospodarstwa konwencjonalnego,
stosujemy mechanizację prac, aby
a) ułatwić sobie pracę.
b) dostosować mechanizację do warunków glebowych, potrzeb roślin i zwierząt.
c) zmaksymalizować ilość plonów.
d) zminimalizować koszty.
2. Rolnictwo ekologiczne to
a) produkcja żywności bez antybiotyków, hormonów wzrostu i organizmów
modyfikowanych.
b) zalecenia specjalizacji oparte głównie na kalkulacji kosztów.
c) znaczna chemizacja.
d) wytwarzanie produktów o przypadkowej jakości.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
3. Producent, który zamierza przestawić swoje gospodarstwo na ekologiczne metody
gospodarowania powinien zgłosić zamiar prowadzenia takiej działalności
a) wybranej jednostce certyfikującej.
b) wojewódzkiemu inspektoratowi jakości handlowej artykułów rolno spożywczych.
c) wybranej organizacji producenckiej.
d) wybranej jednostce certyfikującej i wojewódzkiemu inspektoratowi jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych.
4. Okres przestawiania gospodarstwa na metody ekologiczne wynosi z reguły
a) 1 rok.
b) 2 lata.
c) 3 lata.
d) 4 lata.
5. Uprawa roli w gospodarstwie ekologicznym powinna być
a) płytka.
b) bardo głęboka.
c) intensywna.
d) bardzo intensywna.
6. Nasiona przeznaczone do siewu mogą być
a) zaprawione zaprawą nasienną T.
b) modyfikowane genetycznie.
c) moczone, skaryfikowane.
d) wszystkie odpowiedzi powyżej są prawidłowe.
7. W gospodarstwie ekologicznym zezwala się na zakup nawozów organicznych
z gospodarstwa konwencjonalnego, jeżeli
a) nawóz ten pochodzi od bydła dobrze utrzymanego.
b) nawóz ten zostanie przekompostowany w gospodarstwie ekologicznym.
c) jakość obornika w gospodarstwie ekologicznym jest niska.
d) pod żadnym warunkiem nie zezwala się na zakup nawozów.
8. Do nawozów mineralnych stosowanych w rolnictwie ekologicznym należą
a) mączki skalne, woda amoniakalna.
b) wapienie, minerały potasowe.
c) popiół drzewny, superfosfaty.
d) sole potasowe, mocznik.
9. Roczna dawka nawozu naturalnego nie może zawierać azotu w czystym składniku na
1 ha więcej niż
a) 100 kg N/ha.
b) 120 kg N/ha.
c) 150 kg N/ha.
d) 170 kg N/ha.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
10. Nie zapobiega ograniczaniu zachwaszczenia
a) stosowanie czystego materiału siewnego.
b) właściwy płodozmian.
c) stosowanie nawożenia.
d) ściołowanie i mulczowanie.
11. Do produkcji pasz w gospodarstwie ekologicznym można wykorzystywać susz z zielonek
pod warunkiem, że
a) zielonka pochodziła z gospodarstwa ekologicznego i została ususzona bez
zastosowania szkodliwych gazów.
b) zielonka pochodziła z gospodarstwa ekologicznego i została ususzona
z zastosowaniem suszarni bez wymiennika spalin.
c) zielonka nie pochodziła z gospodarstwa ekologicznego ale została odpowiednio
wysuszona.
d) nie ma znaczenia sposób otrzymania suszu.
12. Preparaty stosowane w ekologicznej ochronie roślin to
a) fungicydy.
b) ziemia okrzemkowa.
c) preparaty zaprawiające.
d) preparaty miedziowe stężeniu 1%.
13. Odległość gospodarstwa ekologicznego od drogi o dużym natężeniu ruchu powinna
wynosić
a) 50 m.
b) 100 m.
c) 200 m.
d) 300 m.
14. Dopuszczalna zawartość Pb w glebie w mg/kg suchej gleby wynosi
a) 1,5 mg/kg.
b) 50 mg/kg.
c) 100 mg/kg.
d) 200 mg/kg.
15. Alleozwiązki wykorzystuje się w
a) nawożeniu.
b) zabiegach uprawowych.
c) przygotowaniu materiału siewnego.
d) ochronie roślin.
16. Udział zbóż w strukturze zasiewów nie powinna przekraczać
a) 25%.
b) 35%.
c) 50%.
d) 75%.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
17. Póz
niejszy termin siewu zaleca się ze względu na
a) mniejsze zachwaszczenie.
b) równiejsze wschody.
c) większe plony.
d) łatwiejszy zbiór.
18. Na użytkowanie pastwiskowe dwuletnie można przeznaczyć mieszankę
a) 10 kg koniczyny perskiej, 15 kg rajgrasu westerwoldzkiego, 5 kg życicy trwałej, 4 kg
koniczyny czerwonej.
b) 10 kg koniczyny czerwonej, 15 kg rajgrasu włoskiego, 5 kg życicy trwałej, 4 kg
koniczyny białej.
c) 5 kg koniczyny czerwonej, 10 kg rajgrasu włoskiego, 5 kg życicy wielokwiatowej.
d) 5 kg koniczyny perskiej, 10 kg rajgrasu westerwoldzkiego, 5 kg życicy trwałej, 4 kg
koniczyny białej.
19. Na łąkach położonych na glebach torfowych pierwszym zabiegiem pielęgnacyjnym na
wiosnę jest
a) włókowanie.
b) bronowanie.
c) wałowanie.
d) nawożenie.
20. Jeżeli darń jest dobra, ale brak w niej traw wysokich i roślin motylkowych, to należy
zastosować
a) podsiew.
b) intensywne nawożenie.
c) pełną uprawę.
d) nie należy stosować żadnej z metod.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Organizowanie produkcji roślinnej metodami ekologicznymi
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie produkcji
roślinnej metodami ekologicznymi
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 5, 7, 11, 18, 19, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 4. z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. d, 4. c, 5. b, 6. a, 7. b, 8. d, 9. c, 10. c, 11. b,
12. b, 13. a. 14. c, 15. c, 16. a, 17. c, 18. a, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Wyjaśnić przepisy prawa dotyczące
1 A P c
rolnictwa ekologicznego
Wyjaśnić przepisy prawa dotyczące
2 A P c
rolnictwa ekologicznego
Określić zasady współpracy
3 B P d
z organizacjami ekologicznymi
Zaplanować prace w technologii
4 C PP c
ekologicznej produkcji roślinnej
Zaplanować metody ekologicznego
5 C PP b
przetwarzania surowców roślinnych
Scharakteryzować kierunek produkcji
w zależności od warunków
6 C P a
przyrodniczych i ekonomicznych
gospodarstwa ekologicznego
Zaplanować prace w z technologii
7 C PP b
ekologicznej produkcji roślinnej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Określić warunki sprzyjające
8 występowaniu organizmów C P d
pożytecznych
Określić metody ekologicznego
9 B P c
przetwarzania surowców roślinnych
Określić zasady technologii
10 ekologicznych w produkcji zwierzęcej B P c
i roślinnej
Zaplanować kierunek produkcji
roślinnej w zależności od warunków
11 C PP b
przyrodniczych i ekonomicznych
gospodarstwa ekologicznego
Wyjaśnić przepisy prawa dotyczące
12 A P b
rolnictwa ekologicznego
Zaplanować zabiegi w ekologicznej
13 produkcji roślinnej ekologicznej C P a
produkcji roślinnej
Określić dawkę nawożenia pod
14 B P c
ziemniaki
Wyjaśnić cel podkiełkowania
15 A P c
ziemniaków
16 Określić chwasty trujące B P a
Określić zabiegi pielęgnacyjne na
17 B P c
pastwisku
18 Zaplanować użytkowanie pastwiska C PP a
19 Zaplanować wypas zwierząt C PP c
Wyjaśnić przepisy prawa dotyczące
20 B P b
rolnictwa ekologicznego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Najbardziej zachęca rolników do prowadzenia produkcji ekologicznej
a) ochrona zdrowia.
b) ochrona środowiska naturalnego.
c) dotacje.
d) zapotrzebowanie na produkty ekologiczne.
2. Produkty roślinne z gospodarstwa ekologicznego w odróżnieniu od produktów
gospodarstwa konwencjonalnego
a) powinny być oznakowane.
b) są znakowane tylko w szczególnych sytuacjach.
c) muszą być znakowane wszystkie.
d) są tylko znakowane produkty na eksport.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
3. Producent, który zamierza podjąć działalność w zakresie rolnictwa ekologicznego
powinien zgłosić zamiar prowadzenia takiej działalności
a) wybranej jednostce certyfikującej.
b) wojewódzkiemu inspektoratowi jakości handlowej artykułów rolno spożywczych.
c) wybranej organizacji producenckiej.
d) wybranej jednostce certyfikującej i wojewódzkiemu inspektoratowi jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych.
4. W zespole uprawek pielęgnacyjnych przeciw chwastom nie stosuje się
a) brony Weedera.
b) wypalania chwastów.
c) narzędzi aktywnych.
d) szczotek obrotowych.
5. W ekologicznej produkcji żywności niedopuszczalne jest
a) stosowanie nawozów organicznych pod rośliny.
b) napromieniowanie roślin.
c) działanie wysokimi temperaturami na rośliny.
d) stosowanie środków biologicznych.
6. Nawozy organiczne należy stosować w okresie
a) od 1 marca do 30 listopada.
b) od 1 kwietnia do 30 listopada.
c) od 1 marca do 30 paz
dziernika.
d) od 1 kwietnia do 30 paz
dziernika.
7. Celem zabiegów ograniczających występowanie chwastów jest
a) całkowite wyeliminowanie chwastów z uprawy.
b) zachowanie kontroli nad występowaniem chwastów.
c) ułatwienie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych.
d) ograniczenie kosztów.
8. Występowanie organizmów pożytecznych ogranicza
a) stosowanie urozmaiconych płodozmianów.
b) tworzenie wilgotnych biotopów.
c) zakładanie zadrzewień śródpolnych.
d) likwidacja pasów brzeżnych.
9. Przetworzony produkt jest uznany za ekologiczny jeżeli w swoim składzie zawiera
przynajmniej
a) 55% składników wyprodukowanych ekologicznie.
b) 80% składników wyprodukowanych ekologicznie.
c) 95% składników wyprodukowanych ekologicznie.
d) 100% składników wyprodukowanych ekologicznie.
10. Obsada zwierząt w gospodarstwie ekologicznym powinna wynosić
a) 2,5 3,5 SD na 1 ha przeliczeniowy.
b) 1,5 2,5 SD na 1 ha przeliczeniowy.
c) 0,5 1,5 SD na 1 ha przeliczeniowy.
d) nie ma to znaczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
11. Uprawa współrzędna ma przede wszystkim na celu
a) zmniejszenie kosztów produkcji.
b) zmniejszenie liczebności agrofagów sposobem bezpiecznym dla środowiska.
c) zwiększenie obsady roślin na 1 m2.
d) ułatwienie prac pielęgnacyjnych.
12. W celu potwierdzenia wiarygodności produkcji z wykorzystaniem ekologicznych metod
gospodarowania, należy zgłosić się do
a) Agencji Rynku Rolnego.
b) jednostki certyfikującej.
c) Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
d) Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
13. W celu ograniczenia zachwaszczenia przedwschodowo, aż do fazy 3 liścia najlepiej
stosować
a) bronę sprężynową.
b) bronę ciężką.
c) bronę chwastownik.
d) bronę Weedera.
14. Pod ziemniaki na glebach o niskiej zawartości potasu wskazane jest nawożenie
kalimagnezją w ilości
a) 200 kg/ha.
b) 300 kg/ha.
c) 400 kg/ha.
d) 500 kg/ha.
15. Podkiełkowywanie ziemniaków w uprawie ekologicznej ma największy wpływ na
a) równomierne wschody.
b) duże zagęszczenie.
c) duże plonowanie.
d) równomierne dojrzewanie.
16. Chwasty trujące występujące w runi to
a) jaskier jadowity, zimowit jesienny.
b) jaskier rozłogowy, skrzyp polny.
c) ostrożeń polny, maruna bezwonna.
d) szalej jadowity, komosa biała.
17. Na pastwisku niezbędnym zabiegiem po wypasie jest
a) bronowanie.
b) rozgarnianie kretowisk.
c) wykaszanie niedojadów.
d) wałowanie.
18. Jednostronne użytkowanie pastwiskowe sprzyja
a) rozwojowi niskich chwastów.
b) rozwojowi roślin motylkowych.
c) wypadaniu wartościowych roślin.
d) rozwojowi ziół.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
19. Nie należy wypasać zwierząt w drugiej połowie paz
dziernika z powodu
a) występowania przymrozków.
b) wolniejszego wzrostu runi.
c) malejącego zapotrzebowania roślin na składniki mineralne uwalnianie z odchodów.
d) wypadanie z runi roślin wartościowych.
20. Działalność Jednostki Certyfikującej może sprawdzić
a) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
b) Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
c) Agencja Rynku Rolnego.
d) Ekoland.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Organizowanie produkcji roślinnej metodami ekologicznymi
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
7. LITERATURA
1. Pod red. Sołtysiak U.: Rolnictwo ekologiczne od producenta do konsumenta
Stowarzyszenie Ekoland 1995
2. Neuerburg W., Padel S.: Rolnictwo ekologiczne w praktyce , stowarzyszenie Ekoland
1994
3. Popowicz T. i wsp.: Rolnictwo ekologiczne  poradnik merytoryczno-metodyczny,
Brwinów 1998
4. Siebeneicher Georgie E.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego. PWN, Warszawa 1997,
art. 4, ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93,
poz. 898)
5. www.cie.gov.pl/rolnictwoekologiczne
6. www.ijhar-s.gov.pl/
7. www.biobid.pl/ekoland/
8. www.ekoland.dolnyslask.prv.pl/
9. www.naszarola.pl/
10. www.czwa.odr.net.pl/
11. www.proekologia.pl/
13. www.bip.minrol.gov.pl/
14. www.images.google.pl
15. www.pl.wikipedia.org/wiki/Rolnictwo_ekologiczne
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
3. Niemiecko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39